Κλασικά Αποφθέγματα για την Πολιτική
Η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος
Πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων
Φρανσουά Μιττεράν, 1916-1996, Γάλλος πρόεδρος
Ένας πολιτικάντης σκέφτεται τις επόμενες εκλογές. Ένας πολιτικός, τις επόμενες γενιές.
Arthur Clarke, 1917-2008, Βρετανός συγγραφέας επιστ. φαντασίας
Αυτοί που είναι εναντίον της πολιτικής είναι υπέρ της πολιτικής που τους επιβάλλεται.
Bertolt Brecht, 1898-1956, Γερμανός συγγραφέας
Στην πολιτική, ο ίσιος δρόμος είναι αδιάβατος.
Χάρολντ Μακμίλλαν, 1894-1986, Βρετανός Πρωθυπουργός [1957-1963]
Τρία πράγματα δεν κάνεις στην πολιτική: δεν υποχωρείς, δεν ανακαλείς και δεν παραδέχεσαι τα λάθη σου.
Ναπολέων Βοναπάρτης, 1769-1821, Γάλλος στρατηλάτης & αυτοκράτορας
Η μειοψηφία μπορεί και να έχει δίκιο, η πλειοψηφία πάντα κάνει λάθος.
Ερρίκος Ίψεν, 1828-1906, Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας
Δεν πρέπει να είστε βασιλικότεροι του βασιλέως.
Francois-Rene de Chateaubriand, 1768-1848, Γάλλος Ποιητής και Πολιτικός
Πολιτική είναι η τέχνη να μοιράζεις την πίτα με τέτοιο τρόπο, ώστε ο καθένας να πιστεύει ότι πήρε το καλύτερο κομμάτι.
Maurice Couve De Murville, 1907-1999, Γάλλος πολιτικός & πρωθυπουργός
Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου.
Αβραάμ Λίνκολν, Αμερικανός Πρόεδρος
Ο πιο πετυχημένος πολιτικός είναι εκείνος που λέει αυτά που σκέπτονται όλοι και τα λέει όσο γίνεται πιο δυνατά.
Θεόδωρος Ρούζβελτ, 1858-1919, Αμερικανός Πρόεδρος [1901-1909]
Μια από τις τιμωρίες που δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροί σου.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
Ο βασιλεύς βασιλεύει αλλά δεν κυβερνά.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος
Ένας πολιτικός δεν έχει την πολυτέλεια να είναι ηθικολόγος.
Will Durant, 1885-1981, Αμερικανός ιστορικός & φιλόσοφος
Οι ψήφοι πρέπει να ζυγίζονται και όχι να μετριούνται.
Σίλερ, 1759-1805, Γερμανός συγγραφέας και ποιητής
Η εξουσία πρέπει να καθορίζεται από τις δυνατότητες για κακή χρήση της.
Andre Μalraux, 1901-1976, Γάλλος Συγγραφέας και πολιτικός
Στην πολιτική, διαδέχεται κανείς ηλίθιους και αντικαθίσταται από ανίκανους.
Ζωρζ Κλεμανσώ, 1841-1929, Γάλλος Πρωθυπουργός
Να κυβερνάς σημαίνει να διαλέγεις συνέχεια μεταξύ των κακών λύσεων.
Σαρλ Ντε Γκωλ, 1890-1970, Γάλλος Πρόεδρος
Είναι αφύσικο για μια πλειοψηφία να κυβερνά, επειδή μια πλειοψηφία σπάνια μπορεί να είναι οργανωμένη και ενωμένη για μια κοινή δράση, ενώ μια μειοψηφία μπορεί.
Ζαν-Ζακ Ρουσώ, 1712-1778, Γαλλοελβετός φιλόσοφος
Το πιο εύκολο κυνήγι είναι το κυνήγι του αποδιοπομπαίου τράγου.
Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, 1890-1969, Αμερικανός στρατηγός και Πρόεδρος [1953-61]
Το πρωταρχικό καθήκον μιας κυβέρνησης είναι να προστατέψει τους πολίτες, όχι να διευθύνει τις ζωές τους.
Ρόναλντ Ρήγκαν, 1911-2004, Αμερικανός Πρόεδρος [1981-1989]
Το κράτος είναι φτιαγμένο για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το κράτος.
Αλβέρτος Αϊνστάιν, 1879-1955, Γερμανοεβραίος Φυσικός
Συντηρητικός είναι αυτός που πιστεύει ότι τίποτα δεν πρέπει να γίνεται για πρώτη φορά.
Thomas Fuller, 1608-1661, Άγγλος στοχαστής
Σε μια συμμαχία, πάντα ο ένας κάνει το άλογο κι ο άλλος τον καβαλάρη.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης
Η πλειοψηφία είναι η καλύτερη απάντηση.
Βενιαμίν Ντισραέλι, 1804-1881, Άγγλος Πρωθυπουργός
Η καλύτερη διακυβέρνηση είναι εκείνη όπου ο λαός υπακούει στους άρχοντες και οι άρχοντες στους νόμους.
Σόλων, 630-560 π.Χ., Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
Ένας συναινετικός πολιτικός είναι αυτός που κάνει πράγματα που δεν πιστεύει, επειδή αυτά κρατάνε τους ανθρώπους ήσυχους όταν τα κάνει.
John Major, γ. 1943, Βρετανός Πρωθυπουργός [1990-1997]
Οι πολιτικοί που τους ενοχλούν τα Μέσα Ενημέρωσης είναι σαν τους ναυτικούς που τους πειράζει η θάλασσα.
Enoch Powell, 1912-1998, Βρετανός πολιτικός
Η εντιμότητα στην πολιτική είναι αποτέλεσμα της δύναμης, ενώ η υποκρισία αποτέλεσμα της αδυναμίας.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης
Η τέχνη της πολιτικής είναι να φέρνεις τα πράγματα έτσι, ώστε να έχεις όφελος να είσαι ενάρετος.
Claude Adrien Helve'tius, 1715-1771, Γάλλος φιλόσοφος
Στην πολιτική δεν υπάρχουν μόνιμες έχθρες και μόνιμες φιλίες.
Ανώνυμος
Στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που λέγονται αλλά δεν γίνονται και πράγματα που γίνονται αλλά δεν λέγονται.
Κωνσταντίνος Καραμανλής
Ο πολιτικός σήμερα πρέπει να είναι ένα υβρίδιο χορευτή και λογιστή.
Paul Valery, 1871-1945, Γάλλος ποιητής
Στην πολιτική είναι ανώφελο να κοιτάς πιο μακριά από δυο βδομάδες.
Joseph Chamberlain, 1836-1914, Βρετανός πολιτικός
Δεν πρέπει να προσανατολιζόμαστε από την κοινή γνώμη. Δεν είναι φάρος, αλλά περιπλανώμενα φώτα.
Andre Maurois, 1885-1967, Γάλλος Συγγραφέας
Η τέχνη της πολιτικής είναι να προβλέπεις το αναπόφευκτο και να επισπεύδεις την εμφάνιση του.
Ταλεϋράνδος, 1754-1838, Γάλλος διπλωμάτης
Συμβαίνει να είναι ευκολότερο να ιδρύσεις μια καινούργια πολιτική ομάδα παρά να γίνεις σταδιακά ο αρχηγός μια υπάρχουσας ομάδας.
Marquis de Vauvenargues, 1715-1747, Γάλλος γνωμικογράφος
Εάν δίνεις σημασία στην κοινή γνώμη και στα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, τότε δεν κυβερνάς, αλλά υπακούς.
Μάργκαρετ Θάτσερ, γ. 1925, Βρετανίδα πρωθυπουργός
Η πολιτική δεν είναι η τέχνη του εφικτού. Είναι η επιλογή μεταξύ του καταστροφικού και του δυσάρεστου.
John Kenneth Galbraith, 1908-2006, Καναδός οικονομολόγος
Η εξουσία πάνω στους ανθρώπους αποκτάται μόνο προσφέροντάς τους υπηρεσίες. Αυτός ο κανόνας δεν έχει εξαιρέσεις.
Victor Cousin, 1792-1867, Γάλλος φιλόσοφος
Για να κυβερνήσεις ένα λαό χρειάζονται βίαιοι λόγοι και μετριοπαθείς πράξεις.
Γαμβέττας, 1838-1882, Γάλλος Πολιτικός
Στην πολιτική, οι φίλοι σου είναι ψεύτικοι, αλλά οι εχθροί σου αληθινοί.
Ανώνυμος
Η πρώτη απαίτηση της πολιτικής δεν είναι η ευφυΐα ή η ενεργητικότητα, αλλά η υπομονή. Η πολιτική είναι δρόμος αντοχής στον οποίο συνήθως η χελώνα νικάει το λαγό.
John Major, γ. 1943, Βρετανός Πρωθυπουργός [1990-1997]
Τους μεγάλους ηγέτες ο λαός δεν ξέρει ότι υπάρχουν, τους μικρότερους ηγέτες ο λαός τους αγαπά και τους εγκωμιάζει, τους ακόμα μικρότερους, ο λαός τους φοβάται, τους ακόμα πιο μικρούς, ο λαός τους μισεί.
Λάο Τσε, 6ος αιώνας π.χ., Κινέζος φιλόσοφος Από τη διδασκαλία του ΤΑΟ
Η κυβέρνηση δεν πρέπει να αμφιταλαντεύεται. Από τη στιγμή που επιλέξει την πορεία της δεν πρέπει να κοιτάει ούτε αριστερά ούτε δεξιά, αλλά ίσια μπροστά.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος
Η υψηλή πολιτική δεν είναι παρά κοινή λογική που εφαρμόζεται σε μεγάλα πράγματα.
Ναπολέων Βοναπάρτης, 1769-1821, Γάλλος στρατηλάτης & αυτοκράτορας
Με κακούς νόμους και καλούς δημόσιους λειτουργούς, είναι ακόμα δυνατόν να κυβερνήσεις. Με κακούς δημόσιους λειτουργούς όμως, ούτε οι καλύτεροι νόμοι δεν μπορούν να βοηθήσουν.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος
Η έσχατη κίνηση στην πολιτική είναι πάντα να σηκώσεις ένα όπλο.
Richard Buckminster Fuller, 1895-1983, Αμερικανός εφευρέτης
Θυμήσου ότι κάθε κυβέρνηση που είναι αρκετά ισχυρή ώστε να σου δίνει ό,τι θέλεις, είναι επίσης αρκετά ισχυρή ώστε να σου παίρνει ό,τι θέλει.
Davy Crockett, 1786-1836, Αμερικανός λαϊκός ήρωας
Στην πολιτική, μια οργανωμένη μειοψηφία είναι μια πολιτική πλειοψηφία.
Jesse Jackson, Αφροαμερικανό; Πολιτικός
Η θεμελιώδης έννοια της Πολιτικής είναι η Ισχύς, όπως η Ενέργεια είναι θεμελιώδης έννοια της Φυσικής.
Bertrand Russel, 1872-1970, Βρετανός φιλόσοφος
Μια κοινωνία προβάτων θα βγάλει, αναπόφευκτα κάποια στιγμή, μια κυβέρνηση λύκων.
Henry de Jouvenel, 1876-1935, Γάλλος πολιτικός
Όλους τους διάφορους τύπους λατρείας που επικρατούσαν στο Ρωμαϊκό κόσμο, ο λαός τους θεωρούσε εξίσου αληθινούς. Οι φιλόσοφοι τους θεωρούσαν όλους εξίσου λάθος. Και οι ύπατοι, όλους εξίσου χρήσιμους.
Edward Gibbon, 1737-1794, Άγγλος ιστορικός
Πίστη στην πατρίδα, πάντα. Πίστη στην κυβέρνηση, όταν το αξίζει.
Mark Twain, 1835-1910, Αμερικανός συγγραφέας
Αν απουσιάζει η δικαιοσύνη, τι άλλο είναι πολιτική εξουσία, παρά οργανωμένη ληστεία;
Ιερός Αυγουστίνος, 354-430, Άγιος
Οι πολιτικοί είναι παντού ίδιοι: Υπόσχονται να χτίσουν γέφυρες ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν ποτάμια .
Νικίτα Χρουστσόφ, 1894-1971, Σοβιετικός ηγέτης
Η θεωρία μου είναι ότι οι ισχυροί λαοί δεν χρειάζονται ισχυρούς αρχηγούς.
Ella Baker, 1903-1986, Αφροαμερικανίδα ακτιβίστρια
Στη νηπιακή ηλικία των κοινωνιών, οι αρχηγοί του κράτους δημιουργούν τους θεσμούς. Αργότερα, οι θεσμοί δημιουργούν τους αρχηγούς.
Montesquieu, 1689-1755, Γάλλος στοχαστής
Πολιτική είναι η τέχνη να ψάχνεις για προβλήματα, να τα βρίσκεις παντού, να κάνεις λάθος διάγνωση και να εφαρμόζεις λάθος λύσεις.
Grouchο Marx, 1890-1977, Αμερικανός κωμικός
Οι ψηφοφόροι δεν αποφασίζουν για τα προβλήματα. Αποφασίζουν για το ποιος θα αποφασίσει για τα προβλήματα.
George Will, γ. 1941, Αμερικανός Δημοσιογράφος
Τα λόγια ενός πολιτικού δεν φανερώνουν την ιδέα που έχει για το θέμα του, αλλά την ιδέα που έχει για το ακροατήριο του.
George Will, γ. 1941, Αμερικανός Δημοσιογράφος
Η πολυτέλεια καταστρέφει τις δημοκρατίες. Η φτώχεια τις μοναρχίες.
Montesquieu, 1689-1755, Γάλλος στοχαστής
Οι πολίτες στα δημοψηφίσματα απαντούν συνήθως για όλα, εκτός από το ερώτημα που τίθεται στο δημοψήφισμα.
Φρανσουά Μιττεράν, 1916-1996, Γάλλος πρόεδρος
Αφορισμοί για τη Δημοκρατία
Η Δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα, με εξαίρεση όλα τα άλλα.
Ουίνστον Τσώρτσιλ, 1874-1965, Βρετανός Πρωθυπουργός , Νόμπελ 1953
Δημοκρατία είναι όταν χτυπάει κάποιος την πόρτα σου στις έξι η ώρα το πρωί, και είναι ο γαλατάς.
Henri Jeanson, 1900-1970, Γάλλος συγγραφέας
Δημοκρατία υπάρχει εκεί όπου ένας πολίτης έχει το δικαίωμα να πει ελεύθερα πως δεν υπάρχει Δημοκρατία.
John Kenneth Galbraith, 1908-2006, Καναδός οικονομολόγος
Η καλύτερη δημοκρατία είναι εκείνη, όπου στους κακούς δεν επιτρέπεται να παίρνουν την εξουσία και στους καλούς δεν επιτρέπεται ν’ αρνούνται τη διακυβέρνηση του τόπου τους.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των Επτά σοφών της Αρχαίας Ελλάδας
Το πλήθος έχει πολλά κεφάλια, αλλά καθόλου μυαλό.
Thomas Fuller, 1608-1661, Άγγλος στοχαστής
Στη Δημοκρατία όλοι έχουν το δικαίωμα να εκπροσωπούνται. Ακόμα και οι μαλάκες.
Chris Patten, Βρετανός πολιτικός
Δημοκρατία είναι η παθολογική πίστη στη συλλογική σοφία της ατομικής άγνοιας.
H.L. Mencken, 1880-1956, Αμερικανός Αρθρογράφος
Άριστη δημοκρατία είναι εκείνη που δεν έχει ούτε πάρα πολύ πλούσιους ούτε πάρα πολύ φτωχούς πολίτες.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ, Ίων φιλόσοφος
Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
Το μεγαλύτερο μέτρο της δημοκρατίας δεν είναι ο βαθμός ελευθερίας ούτε ο βαθμός ισότητας, αλλά μάλλον ο βαθμός συμμετοχής.
Alain de Benoist, γ. 1943, Γάλλος φιλόσοφος
Η αριστοκρατία σε μια δημοκρατία είναι σαν αποκεφαλισμένο κοτόπουλο: μπορεί να τρέχει δεξιά-αριστερά σα να 'ναι ζωντανή, αλλά στην πραγματικότητα είναι νεκρή.
Nancy Mitford, 1904-1973, Αγγλίδα συγγραφέας
Όλο το όνειρο της δημοκρατίας είναι να ανυψώσει την εργατική τάξη στο επίπεδο ηλιθιότητας στο οποίο έχουν φτάσει οι μικροαστοί.
Gustave Flaubert, 1821-1880, Γάλλος Συγγραφέας
Δημοκρατία είναι η διαδικασία με την οποία διαλέγουμε αυτόν στον οποίο θα ρίξουμε το φταίξιμο.
Bertrand Russel, 1872-1970, Βρετανός φιλόσοφος
Αφορισμοί για την Απολυταρχία
Αυτή και μόνο είναι η ρίζα από όπου ξεπετιέται ένας τύραννος: όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά είναι ο προστάτης.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
Αν θέλετε τη συμπάθεια των μαζών, πρέπει να λέτε τα πιο ηλίθια και τα πιο χοντρά ψέματα.
Αδόλφος Χίτλερ, 1889-1945, Γερμανός δικτάτορας
Είναι σίγουρο πως ένας βασιλιάς που του αρέσει η ηδονή είναι λιγότερο επικίνδυνος από έναν βασιλιά που του αρέσει η δόξα;
Nancy Mitford, 1904-1973, Αγγλίδα συγγραφέας
Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι για τις κυβερνήσεις ό,τι οι αλογόμυγες για το άλογο.
Ανώνυμος
Η πολιτική μηχανή θριαμβεύει επειδή είναι μια ενωμένη μειοψηφία που ενεργεί εναντίον μιας διαιρεμένης πλειοψηφίας.
Will Durant, 1885-1981, Αμερικανός ιστορικός & φιλόσοφος
Αυτό που έχει αλλάξει σήμερα στη Γερμανία από την εποχή του Χίτλερ, στον τομέα της καταπίεσης, είναι το στυλ. Έχει γίνει λιγότερο μπαρόκ και περισσότερο αποτελεσματικό.
Από τη Monde Diplomatique
Κάθε δικτάτορας θα θαύμαζε την ομοιομορφία κα την υπακοή των ΜΜΕ των ΗΠΑ.
Noam Chomsky, γ. 1928, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής
Η Σοβιετική Ένωση είναι η αυτοκρατορία του Κακού και ο κομμουνισμός είναι η εστία του Κακού στον σύγχρονο κόσμο.
Ρόναλντ Ρήγκαν, 1911-2004, Αμερικανός Πρόεδρος [1981-1989]
Εσείς κερδίσατε της εκλογές, εγώ όμως κέρδισα στην καταμέτρηση ψήφων.
Anastasio Somoza, 1925-1980, Δικτάτορας της Νικαράγουα
Δώστε μας ένα παιδί 8 χρονών και θα γίνει μπολσεβίκος για πάντα
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης
Τη στιγμή που γίνεται αποδεκτή στην κοινωνία η ιδέα ότι η ιδιοκτησία δεν είναι εξίσου ιερή με τους θεϊκούς νόμους, αρχίζει η αναρχία και η τυραννία.
Henry Adams, 1838-1918, Αμερικανός ιστορικός
Όσο πιο πολύ μεγαλώνεις το φόβο για τα ναρκωτικά και το έγκλημα, τους μετανάστες και τους εξωγήινους, τόσο περισσότερο ελέγχεις τους ανθρώπους.
Noam Chomsky, γ. 1928, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής
Η τυραννία ενός ηγεμόνα σε μια ολιγαρχία δεν είναι τόσο επικίνδυνη για το κοινό καλό όσο η απάθεια των πολιτών σε μια δημοκρατία.
Montesquieu, 1689-1755, Γάλλος στοχαστής
Είναι επικίνδυνο να έχεις δίκιο όταν η κυβέρνηση έχει άδικο.
Βολταίρος, 1694-1778, Γάλλος Φιλόσοφος και Συγγραφέας
Διάφορες πολιτικές απόψεις και ιδέες
Η φαντασία στην εξουσία.
Σύνθημα της εξέγερσης του Μάη του '68
Από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του.
Κάρλ Μαρξ, 1818-1883, Γερμανός φιλόσοφος
Αν χρειάζεται να δώσουμε ένα σύντομο ορισμό του ιμπεριαλισμού, τότε πρέπει να πούμε ότι ιμπεριαλισμός είναι το μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης
Η ισότητα μπορεί να είναι δικαίωμα, αλλά καμιά δύναμη στη γη δεν θα την κάνει γεγονός.
Honore de Balzac, 1799-1850, Γάλλος συγγραφέας
Έχω μάθει νωρίς στη ζωή μου ότι αν θες κάτι, είναι καλύτερα να κάνεις λίγο θόρυβο.
Malcolm X, 1925-1965, Αμερικανός ακτιβιστής
Όλοι προβληματίζονται πώς να σταματήσουμε την τρομοκρατία. Υπάρχει όμως ένας πραγματικά εύκολος τρόπος: να σταματήσουμε να είμαστε μέρος της.
Noam Chomsky, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός αναλυτής
Όπως η βιομηχανική μαζική παραγωγή χρειάζεται την τυποποίηση των εξαρτημάτων, έτσι και η κοινωνική διαδικασία χρειάζεται την τυποποίηση των ανθρώπων. Και αυτή η τυποποίηση ονομάζεται ισότητα.
Erich Fromm, 1900-1980, Γερμανός ψυχαναλυτής
Μιλάνε για την αποτυχία του σοσιαλισμού. Πού είναι όμως η επιτυχία του καπιταλισμού στην Αφρική, στη Λατινική Αμερική και στην Ασία;
Φιντέλ Κάστρο, γ.1925. Κουβανός ηγέτης
Κανείς δεν τη βλέπει σαν συνωμοσία, από τη στιγμή που θα γίνει μέρος της. Μετά γίνεται σκοπός.
Ανώνυμος
Κομμουνισμός είναι η ισχύς των Σοβιέτ συν ο εξηλεκτρισμός της χώρας.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης
Η πολιτική ορθότητα είναι η φυσική συνέχεια της κομματικής γραμμής. Αυτό που βλέπουμε ξανά είναι μια ομάδα από αυτόκλητους εξυπνάκηδες που επιβάλλουν τις απόψεις τους στους άλλους. Είναι μια κληρονομιά του κομμουνισμού, αλλά δεν φαίνεται να το καταλαβαίνει κανείς.
Doris Lessing, γ. 1915, Βρετανίδα συγγραφέας, Νόμπελ 2007
Αφορισμοί για την Εξουσία
Η εξουσία έχει την τάση να διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα.
Λόρδος Acton, 1834-1902, Άγγλος ιστορικός
Η εξουσία είναι το υπέρτατο αφροδισιακό.
Χένρυ Κίσσιγκερ, γ. 1923, Αμερικανός πολιτικός
Εξουσία είναι η επίτευξη προμελετημένων αποτελεσμάτων.
Bertrand Russel, 1872-1970, Βρετανός φιλόσοφος
Δεν υπάρχει εξουσία χωρίς μίσος.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
Κανένας αποχαιρετισμός στον κόσμο δεν είναι τόσο βαρύς, όσο ο αποχαιρετισμός της δύναμης της εξουσίας.
Ταλεϋράνδος, 1754-1838, Γάλλος διπλωμάτης
Εξουσία μπορεί να πάρεις αλλά όχι να σου τη χαρίσουνε. Η ίδια η διαδικασία απόκτησης εξουσίας σε κάνει από μόνη της πιο δυνατό.
Gloria Steinem, γ. 1935, Αμερικανίδα συγγραφέας & φεμινίστρια
Η επιρροή είναι σαν τα λεφτά. Όσο πιο λίγο τη χρησιμοποιείς, τόσο πιο πολύ έχεις.
Ανώνυμος
Δεν πρέπει να φλερτάρει κανείς με την δύναμη. Πρέπει να την παντρευτεί.
Andre Malraux, 1901-1976, Γάλλος Συγγραφέας και πολιτικός
Πριν αποκτήσουμε εξουσία, πρέπει να αποκτήσουμε σοφία για να τη διαχειριστούμε καλά.
Ralph Waldo Emerson, 1803-1884, Αμερικανός φιλόσοφος
Το να επιδιώκεις την εξουσία για να έχεις ασφάλεια και γαλήνη, είναι σαν να σκαρφαλώνεις στο ηφαίστειο για να κρυφτείς από τη θύελλα.
Πετράρχης, 1304-1374, Ιταλός ουμανιστής
Όταν νίπτει κανείς τας χείρας του σε μια σύγκρουση μεταξύ ισχυρών και αδυνάτων, δεν σημαίνει ότι μένει ουδέτερος, σημαίνει ότι παίρνει το μέρος των ισχυρών.
Paulo Freire, 1924-1997, Βραζιλιάνος παιδαγωγός
Το πάθος να σώσεις τον κόσμο είναι σχεδόν πάντα το προσωπείο του πάθους να τον εξουσιάσεις.
H.L. Mencken, 1880-1956, Αμερικανός Αρθρογράφος
Ο χωρίς σκέψη σεβασμός προς την εξουσία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας.
Αλβέρτος Αϊνστάιν, 1879-1955, Γερμανοεβραίος Φυσικός
Αφορισμοί από προσωπικά βιώματα και απόψεις πολιτικών
Δεν είναι δυνατό να προκύψει κρίση την επόμενη εβδομάδα. Το πρόγραμμά μου είναι πλήρες.
Χένρυ Κίσσιγκερ, γ. 1923, Αμερικανός πολιτικός
Κάθισε στα κάγκελα τόσο πολύ καιρό, που στο τέλος το σίδερο μπήκε στην ψυχή του.
Ουίνστον Τσώρτσιλ, 1874-1965, Βρετανός Πρωθυπουργός , Νόμπελ 1953
(Για έναν πολιτικό του αντίπαλο)
Με συναρπάζει το γεγονός ότι τα πράγματα που έμαθα σε μια μικρή πόλη, σε ένα ταπεινό σπίτι, ήταν εκείνα τα πράγματα που, πιστεύω, κέρδισαν τις εκλογές.
Μάργκαρετ Θάτσερ, γ. 1925, Βρετανίδα πρωθυπουργός
Εξάλλου, αν ζητάς δίκαιη αντιμετώπιση, δεν πρέπει να ασχοληθείς με την πολιτική, αλλά ούτε και με τη δημοσιογραφία.
John Major, γ. 1943, Βρετανός Πρωθυπουργός [1990-1997]
Αν δεν υπήρχε ο Ανδρέας Παπανδρέου, δεν θα μας ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας μας.
Γιάννης Κατσιφάρας, Έλληνας πολιτικός
Στους Έλληνες έχουν εξουσία οι Αθηναίοι, στους Αθηναίους εγώ, σ' εμένα η γυναίκα μου, στη γυναίκα μου το παιδί. Έτσι ο γιος μου έχει την ανώτατη εξουσία στην Ελλάδα.
Θεμιστοκλής, 525-461 π.Χ., Αθηναίος πολιτικός & στρατιωτικός
Η πολιτική δεν είναι κακό επάγγελμα. Αν πετύχεις, έχεις πολλές ανταμοιβές, ενώ αν ρεζιλευτείς, μπορείς πάντα να γράψεις ένα βιβλίο.
Ρόναλντ Ρήγκαν, 1911-2004, Αμερικανός Πρόεδρος [1981-1989]
Αντρέα, δεν αρέσουμε πια!
Μελίνα Μερκούρη
Δεν είμαι γεράκι. Είμαι περιστέρι, βαριά οπλισμένο περιστέρι.
Jack Kemp, γ. 1935, Αμερικανός πολιτικός
Η παράδοση των διανοουμένων είναι να υπηρετούν την Εξουσία, και αν δεν την πρόδινα, θα ντρεπόμουν για τον εαυτό μου.
Noam Chomsky, γ. 1928, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής
Ο Τζακ [Κέννεντυ] ήταν έξω και φιλούσε μωρά, ενώ εγώ περνούσα νομοσχέδια. Κάποιος έπρεπε να προσέχει το μαγαζί.
Λύντον Τζόνσον, 1908-1973, Αμερικανός Πρόεδρος [1963-1968]
Απαξιωτικοί Αφορισμοί για την Πολιτική και τους πολιτικούς
Οι πρίγκιπες και οι κυβερνήσεις είναι, μακράν, τα πιο επικίνδυνα στοιχεία σε μια κοινωνία.
Νικολό Μακιαβέλι, 1469-1527, Ιταλός πολιτικός φιλόσοφος
H πολιτική είναι το μοναδικό επάγγελμα για το οποίο δεν χρειάζεται εκπαίδευση.
Robert Louis Stevenson, 1850-1894, Σκωτσέζος συγγραφέας
Στην πολιτική, ηθική δεν υπάρχει, υπάρχει μόνο σκοπιμότητα.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης
Ο καλύτερος τρόπος για να πετύχεις στην πολιτική, είναι να βρεις ένα πλήθος που πηγαίνει κάπου και να μπεις μπροστά του.
Ανώνυμος
Η πολιτική είναι μια πάλη συμφερόντων μεταμφιεσμένη σε αγώνα αρχών.
Ambrose Bierce, 1842–1914?, Αμερικανός συγγραφέας
Στην πολιτική έρχονται με λαμπερό μέλλον και φεύγουν με απαίσιο παρελθόν.
Ανώνυμος
Στην πολιτική, δύο πράγματα έχουν σημασία: το πρώτο είναι τα λεφτά και δεν μπορώ να θυμηθώ ποιο είναι το δεύτερο.
Mark Hanna, 1837-1904, Αμερικανός πολιτικός
Στο λεξικό των πολιτικών η λέξη "θυσία" σημαίνει ότι οι πολίτες θα πρέπει να στέλνουν μεγαλύτερο μέρος από το εισόδημά τους στην κυβέρνηση, έτσι ώστε οι πολιτικοί δεν θα χρειαστεί να θυσιάσουν την ευχαρίστηση να το ξοδεύουν.
George Will, γ. 1941, Αμερικανός Δημοσιογράφος
Αν εφαρμόζονταν οι νόμοι της Νυρεμβέργης, τότε κάθε μεταπολεμικός Αμερικανός πρόεδρος θα έπρεπε να είχε κρεμαστεί.
Noam Chomsky, γ. 1928, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής
Η πολιτική είναι η τέχνη να σε υπηρετούν οι άνθρωποι ενώ τους κάνεις να πιστεύουν ότι τους υπηρετείς εσύ.
Louis Dumur, 1863-1933, Γάλλος συγγραφέας
Ένας πολιτικός χρειάζεται τα ίδια προσόντα με έναν προπονητή: Πρέπει να είναι αρκετά έξυπνος για να καταλαβαίνει τι γίνεται στο παιχνίδι και αρκετά βλάκας για να νομίζει ότι αυτό είναι σημαντικό.
Eugene McCarthy, 1916-2005, Αμερικανός πολιτικός
Οι πολιτικοί είναι σαν τα άλογα: δεν μπορούν να προχωρήσουν ίσια χωρίς παρωπίδες.
Anatole France, 1844-1924, Γάλλος Συγγραφέας, Νόμπελ 1921
Η πολιτική είναι η διασκέδαση ασήμαντων ανθρώπων που, όταν πετυχαίνουν, γίνονται σπουδαίοι στα μάτια ακόμα πιο ασήμαντων ανθρώπων.
George Nathan, 1882-1958, Αμερικανός αρθρογράφος
Στην πολιτική πρέπει πάντα να τρέχεις με την αγέλη. Τη στιγμή που σκοντάψεις και οι άλλοι καταλάβουν ότι έχεις χτυπήσει, θα σου χιμήξουν σαν λύκοι.
R.A. Butler, 1902-1982, Βρετανός πολιτικός
Στην πολιτική δεν παίζουν, ανακατεύουν μόνο την τράπουλα
Ανώνυμος
Όλοι θα θέλαμε να ψηφίσουμε τον καλύτερο, αλλά δεν είναι ποτέ υποψήφιος.
Kin Hubbard, 1868-1930, Αμερικανός χιουμορίστας
Πολιτική είναι η ικανότητα να παρουσιάζεις σήμερα τι θα γίνει αύριο και να εξηγείς αύριο γιατί δεν έγινε.
Ουίνστον Τσώρτσιλ, 1874-1965, Βρετανός Πρωθυπουργός , Νόμπελ 1953
Αντί να απονέμουμε στους πολιτικούς τα κλειδιά των πόλεων, καλύτερα να αλλάζαμε τις κλειδαριές.
Doug Larson, Αγνώστων λοιπών στοιχείων
Το μυστικό του δημαγωγού είναι να φαίνεται τόσο ηλίθιος, ώστε οι ακροατές του να νομίζουν ότι είναι τόσο έξυπνοι όσο εκείνος.
Karl Kraus, 1874-1936, Αυστριακός συγγραφέας
Ποτέ μην πιστεύεις τίποτε στην πολιτική, μέχρι να διαψευσθεί επίσημα.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος
Ποτέ δεν περίμενα να φτάσει σε τέτοιο κατάντημα η πόλη, ώστε να καταδέχεται να ακούει και τις δικές μου συμβουλές.
Δημοκράτης, Αθηναίος ρήτορας
Το κύρος και η εξουσία έχουν κάθε λόγο να φοβούνται το σκεπτικιστή, επειδή σπάνια μπορούν να επιβιώσουν όταν αντιμετωπίσουν την αμφιβολία
.Robert Lindner, 1916-1967, Αυστριακός ηθοποιός & συγγραφέας
…ζητούσι να αναβιβάσωσι αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν του πρωθυπουργού, ίνα παράσχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι.
Εμμανουήλ Ροΐδης, 1836-1904, Έλληνας συγγραφέας
Η Πολιτική μοιράζεται ένα στόχο με τη Θρησκεία: τον συνεχή ευνουχισμό του ατόμου με τη χειραγώγηση των παθών του.
George Will, γ. 1941, Αμερικανός Δημοσιογράφος
Το να δίνεις λεφτά και δύναμη στην κυβέρνηση είναι σαν να δίνεις ουίσκι και κλειδιά αυτοκινήτου σε εφήβους.
P.J. O'Rourke, γ. 1947, Αμερικανός συγγραφέας
Νομίζω πώς ο Ρήγκαν είναι σε θέση να κάνει αυτή τη χώρα αυτό που ήταν κάποτε: μια απέραντη αρκτική έκταση, καλυμμένη με πάγο.
Steve Martin, Αμερικανός ηθοποιός
Δουλεύω για μια κυβέρνηση που απεχθάνομαι, για σκοπούς που θεωρώ εγκληματικούς.
John Maynard Keynes, 1883-1946, Βρετανός οικονομολόγος
Οποιοσδήποτε θέλει να γίνει πρόεδρος, θα πρέπει να πάει να τον κοιτάξει ψυχίατρος.
Averell Harriman, 1891-1986, Αμερικανός πολιτικός & διπλωμάτης
Δεν υπάρχει πιο ακριβής ένδειξη κακής οργάνωσης της πολιτείας, από την αφθονία γιατρών και νομικών.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
Αν υπάρχει μια επαλήθευση της αίσθησης του Καμύ για την παραδοξότητα της ζωής, είναι ότι ο πρόεδρος Μπους τον διαβάζει.
Maureen Dowd, γ. 1954, Αμερικανίδα αρθρογράφος των NY Times
Η πολιτική και η μοίρα της ανθρωπότητας διαμορφώνονται από ανθρώπους χωρίς ιδανικά και χωρίς μεγαλείο. Άνθρωποι που έχουν μεγαλείο μέσα τους δεν ασχολούνται με την πολιτική.
Albert Camus, 1913-1960, Γάλλος Συγγραφέας, Νόμπελ 1957
Κάθε κυβέρνηση είναι ένα κοινοβούλιο από πόρνες. Το πρόβλημα είναι, ότι σε μια δημοκρατία οι πόρνες είμαστε εμείς.
P.J. O'Rourke, γ. 1947, Αμερικανός συγγραφέας
Δεν στερούμαι από κάθε ταλέντο, ώστε να ασχοληθώ με την πολιτική.
Anatole France, 1844-1924, Γάλλος Συγγραφέας, Νόμπελ 1921
Δύο άχρηστα όργανα υπάρχουν: ο προστάτης και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ζώρζ Κλεμανσώ, 1841-1929, Γάλλος Πρωθυπουργός
Σοσιαλιστής είναι εκείνος που δεν έχει τίποτα και θέλει να το μοιραστεί με όλους τους άλλους.
Ανώνυμος
Προκειμένου να γίνει αφέντης, ο πολιτικός προσποιείται τον υπηρέτη.
Σαρλ Ντε Γκωλ, 1890-1970, Γάλλος Πρόεδρος
Ψήφισε αυτόν που υπόσχεται λιγότερα. Θα είναι ο λιγότερο απογοητευτικός.
Bernard Baruch, 1870-1965, Αμερικανός πολιτικός
Κυβέρνηση είναι μια παρέα ανθρώπων που παρενοχλούν τους υπόλοιπους.
Λέων Τολστόι, 1828-1910, Ρώσος συγγραφέας
Κάθε κυβέρνηση είναι ανήθικη.
Herbert Spencer, 1820-1903, Βρετανός φιλόσοφος
Όταν κάποιος φτάσει να είναι κατάλληλος για πρόεδρος, έχει πουληθεί πάνω από δέκα φορές.
Gore Vidal, γ. 1925, Αμερικανός συγγραφέας
Επειδή ένα πολιτικός ποτέ δεν πιστεύει αυτά που λέει, εκπλήσσεται όταν οι άλλοι τον πιστεύουν.
Σαρλ Ντε Γκωλ, 1890-1970, Γάλλος Πρόεδρος
Οι πολιτικοί σήμερα δεν μπορούν πια να γράψουν μόνοι τους τις ομιλίες τους και τα βιβλία τους, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι ούτε να τα διαβάσουν μπορούν.
Gore Vidal, γ. 1925, Αμερικανός συγγραφέας
Ένας θρόνος δεν είναι παρά ένας πάγκος καλυμμένος με βελούδο.
Ναπολέων Βοναπάρτης, 1769-1821, Γάλλος στρατηλάτης & αυτοκράτορας
Δεν είμαι καθόλου συνεπής, εκτός από την πολιτική. Και αυτό πιθανότατα οφείλεται στην πλήρη αδιαφορία μου γι' αυτό το θέμα.
Λόρδος Βύρων, 1788-1824, Βρετανός ποιητής
Πολιτική και έγκλημα είναι το ίδιο πράγμα.
Ο Αλ Πατσίνο στο Νονό 2
Η λογική των πολιτικών: κάτι πρέπει να κάνουμε, αυτό είναι κάτι, πρέπει να το κάνουμε.
Από την αγγλική τηλεοπτική σειρά Yes prime Minister
Όπως όλοι οι Εσκιμώοι αλιείς, όλοι οι Άραβες ιππείς, και όλοι οι αρχαίοι Πάρθοι τοξόται, ούτως και όλοι οι σημερινοί Έλληνες είναι πολιτευταί, όλοι ψηφοθήραι, όλοι κομματάρχαι και εκ τούτου και κάπως ρήτορες εξ ανάγκης!
Εμμανουήλ Ροΐδης, 1836-1904, Έλληνας συγγραφέας
Η πολιτική είναι ένας χώρος με χαμηλές προσδοκίες και περίεργα μέτριες απαιτήσεις, όπου όλοι είναι καλοί, εκτός αν είναι εγκληματίες, και όλοι είναι σοφοί, εκτός αν είναι -σε γελοίο βαθμό- κάτι άλλο.
Frank Moore Colby, 1865-1925, Αμερικανός συγγραφέας
Δίκαιον είναι να ζητηθή ο μεγαλοφυής γλωσσολόγος, ο οποίος πρώτος ωνόμασε τα σκεύη από τα οποία βγαίνει η κυριαρχία, κάλπας. Οι Έλληνες κάλπας κυρίως ωνόμαζον τας θήκας της τέφρας των νεκρών. Θα είχε βεβαίως υπ’ όψιν του και τον ρόλον που παίζουν εις τας εκλογάς οι νεκροί.
Δημήτριος Καμπούρογλου, 1852-1942, Έλληνας γνωμικογράφος
Ως οι Ινδοί εις φυλάς, ούτω και οι Ελληνες διαιρούνται εις τρεις κατηγορίας:
α) Εις συμπολιτευομένους, ήτοι έχοντας κοχλιάριον να βυθίζωσιν εις την χύτραν του προϋπολογισμού.
β) Εις αντιπολιτευομένους, ήτοι μη έχοντας κοχλιάριον και ζητούντας εν παντί τρόπω να λάβωσιν τοιούτον.
γ) Εις εργαζομένους, ήτοι ούτε έχοντας κοχλιάριον ούτε ζητούντας, αλλ' επιφορισμένους να γεμίζωσι την χύτραν διά του ιδρώτος των.
Εμμανουήλ Ροίδης, Έλληνας συγγραφέας
Ευφυολογήματα
Καπιταλισμός είναι η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, ενώ σοσιαλισμός είναι ακριβώς το αντίθετο.
Henri Jeanson,1900-1970,Γάλλος συγγγραφέας
Αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν κάτι, θα ήταν παράνομες.
Ανώνυμος
Μην πείτε στη μητέρα μου ότι ασχολούμαι με την πολιτική. Νομίζει ότι είμαι πιανίστας σε μπουρδέλο.
Mark Twain,1835-1910,Αμερικανός συγγραφέας
Αν ένας πολιτικός ανακάλυπτε ότι υπήρχαν κανίβαλοι στην περιφέρειά του, θα τους υποσχόταν ιεραπόστολους για δείπνο .
H.L. Mencken, 1880-1956, Αμερικανός Αρθρογράφος
Συντηρητισμός είναι να μην κάνεις καμιά αλλαγή και όταν αμφιβάλλεις, να ρωτάς τη μαμά σου.
Woodrow Wilson, 1856-1924, Αμερικανός Πρόεδρος [1913-1921]
Από την εποχή των Δωριέων έως σήμερα, όλες οι Ελληνικές κυβερνήσεις παραλαμβάνουν καμένη γη.
ΚΥΡ,Έλληνας σκιτσογράφος
Δημοκρατία είναι η τέχνη να διοικείς το τσίρκο μέσα από το κλουβί με τις μαϊμούδες.
H.L. Mencken, 1880-1956, Αμερικανός Αρθρογράφος
Έχω όση εξουσία έχει και ο Πάπας, απλώς δεν έχω τόσους πολλούς ανθρώπους να το πιστεύουν αυτό.
George Carlin, 1936-2008, Αμερικανός κωμικός
Είμαι απολύτως υπέρ του διαχωρισμού Κράτους και Εκκλησίας. Η άποψή μου είναι ότι οι δυο αυτοί θεσμοί μας πηδάνε αρκετά από μόνοι τους, οπότε οι δύο μαζί είναι σίγουρος θάνατος.
George Carlin, 1936-2008, Αμερικανός κωμικός
Ένα πράγμα που πρέπει να μάθεις για την πολιτική είναι ότι δεν μπορείς να πας να παίξεις γκολφ και να νικήσεις τον Πρόεδρο.
Λύντον Τζόνσον, 1908-1973, Αμερικανός Πρόεδρος [1963-1968]
Έχω μια φαντασίωση, ότι ο Ted Turner εκλέγεται πρόεδρος, αλλά αρνείται να αναλάβει επειδή δεν θέλει να παραιτηθεί από τις εξουσίες του.
Arthur Clarke, 1917-2008, Βρετανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας
(σσ:Ο Ted Turner -ως γνωστόν- είναι ο ιδιοκτήτης του CNN )
Αν ο Θεός ήθελε να ψηφίσουμε, θα μας είχε δώσει υποψηφίους .
Jay Leno, γ. 1950, Αμερικανός κωμικός
Ο σοσιαλισμός είναι παραβίαση της αμερικανικής αρχής ότι δεν πρέπει να χώνεις τη μύτη σου στις δουλειές των άλλων, εκτός αν πρόκειται να βγάλεις κανένα φράγκο.
P.J. O'Rourke,γ. 1947,Αμερικανός συγγραφέας
Η λογική των πολιτικών: κάτι πρέπει να κάνουμε, αυτό είναι κάτι, πρέπει να το κάνουμε.
Από την αγγλική τηλεοπτική σειρά Yes prime Minister
Ελπίζω οι δύο πτέρυγες του Δημοκρατικού κόμματος να φτερουγίσουν μαζί.
William Jennings Bryan,1860–1925,Αμερικανός πολιτικός
Ένας κομμουνιστής μοιάζει με κροκόδειλο. Όταν ανοίγει το στόμα του δεν ξέρεις αν είναι για να χαμογελάσει ή να σε κατασπαράξει.
Ουίνστον Τσώρτσιλ,1874-1965,Βρετανός Πρωθυπουργός , Νόμπελ 1953
Στο τέλος τους νικήσαμε με τζιν Levis 501. Ένα τεράστιο ολοκληρωτικό καθεστώς γονάτισε επειδή κανένας δεν ήθελε πια να φοράει βουλγάρικα παπούτσια. Τώρα τους φάγαμε και είμαστε το νούμερο ένα στον πλανήτη.
P.J. O'Rourke,γ. 1947,Αμερικανός συγγραφέας
Ιστορικές φράσεις
Δημοκρατία είναι η κυβέρνηση του λαού, από το λαό, για το λαό.
Αβραάμ Λίνκολν, 1809-1865, Αμερικανός Πρόεδρος
Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου.
Τζων Κέννεντυ,1917-1963, Αμερικανός Πρόεδρος [1960-1963]
Το κράτος είμαι εγώ.
Λουδοβίκος XIV,1638-1715,Γάλλος βασιλιάς
Δεν δικαιούσθε δια να ομιλείτε!
Μένιος Κουτσόγιωργας, Υπουργός του ΠΑΣΟΚ
Ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά!
Σλόγκαν των αντιβενιζελικών
Αντεμού ο Γουλιμής. Καληνύκτα σας.
Χαρίλαος Τρικούπης,1832-1897,Έλληνας Πρωθυπουργός
Λατινικά Ρητά
Vox populi, vox dei.μτφρ: Φωνή λαού, φωνή Θεού.
Sic semper tyrannis! μτφρ: έτσι πάντα τους τυράννους
Η φράση που κραύγασε ο Μπουθ πυροβολώντας τον Αβραάμ Λίνκολν
Panem et circenses.μτφρ: Άρτον και θεάματα.
Γιουβενάλης, Ρωμαίος σατιρικός συγγραφέας
Παροιμίες για την Πολιτική και την Εξουσία
• Αυτός που καβαλικεύει έναν τίγρη, φοβάται να κατέβει κάτω.
Κινέζικη παροιμία
• Την εξουσία μπορείς να την εμπιστευτείς μόνο στον άνθρωπο που τη βαριέται και την αποφεύγει.
Γαλλική παροιμία
• Φωνή λαού οργή Θεού.
• Όπου κατουρούν πολλοί μαζί, κυλάει ποτάμι.
Πατάτες
Αυτοί που περιμένουν, ότι η ΕΣΣΔ μπορεί να εγκαταλείψει τον κομμουνισμό, θα πρέπει να περιμένουν μέχρι που μια γαρίδα θα μάθει να σφυρίζει.
Νικίτα Χρουστσόφ,1894-1971,Σοβιετικός ηγέτης
Η μεγάλη αποχή στις εκλογές είναι μια ένδειξη ότι λιγότεροι άνθρωποι πήγαν να ψηφίσουν.
Ντον Κουέηλ,Αμερικανός Αντιπρόεδρος [1988-1992]
Θα περάσουν πολλά χρόνια-όχι στον καιρό μου πάντως- πριν δούμε γυναίκα πρωθυπουργό της Βρετανίας.
Μάργκαρετ Θάτσερ,γ. 1925,Βρετανίδα πρωθυπουργός
Το είπε 10 χρόνια πριν γίνει πρωθυπουργός...
Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2011
Δευτέρα 11 Ιουλίου 2011
αποσπασμα απο την Αντιγώνη του Σοφοκλή ''Έρως ανίκατε μάχαν''
Έρως ανίκατε μάχαν,
Έρως, ός εν κτήμασι πίπτεις,
ός εν μαλακαίς παρειαίς
νεάνιδος εννυχεύεις,
φοιτάς δ' υπερπόντιος
εν τ' αγρονόμοις αυλαίς·
καί σ' ούτ' αθανάτων φύξιμος ουδείς
ούθ' αμερίων σέ γ' ανθρώπων.
Ο δ' έχων μέμηνεν.
Σύ καί δικαίων αδίκους
φρένας παρασπάς επί λώβα,
σύ καί τόδε νείκος ανδρών
ξύναιμον έχεις ταράξας·
νικά δ' εναργής βλεφάρων
ίμερος ευλέκτρου νύμφας,
τών μεγάλων πάρεδρος
εν αρχαίς θεσμών.
'Αμαχος γάρ εμπαίζει Θεός, Αφροδίτα.
Νυν δ' ήδη 'γώ κ'αυτός θεσμών
έξω φέρομαι τάδ' ορών ίσχειν δ'
ουκέτι πηγάς δύναμαι δάκρυ
τόν παγκοίτην όθ' ορώ θάλαμον
τήνδ' Αντιγόνην ανύτουσαν.
και σε μετάφραση...
Έρωτα, ανίκητε σε κάθε μάχη,
συ που κυριαρχείς όπου κι αν πατήσεις,
συ που ξενυχτάς τα κορίτσια
με τα τρυφερά μάγουλα,
που δρασκελάς πάν' από θάλασσες
και τρυπώνεις στους κήπους,
κανείς δε γλυτώνει από 'σε,
μήτε Θεός μήτε θνητός.
Όποιον αγγίξεις, τονε παλαβώνεις.
Συ, άνθρωπο φρόνιμον εξωθείς
στ' αδικο και στο χαμό,
συ π' άναβεις ταραχή κι αμάχη
ανάμεσα σε γιο και πατέρα,
νικά πόθος και λαχταρα για τη γλυκομάτα νύφη,
κόντρα σ' όλους τους μεγάλους νόμους.
Σαν ατάραχος Θεός τους περγελάς, ω Αφροδίτη.
Ήδη τώρα κι εγώ παρανομώ
που δε μπορώ να κρατήσω τα δάκρυα,
βλέποντας τη δύστυχη Αντιγόνη
να τη σέρνουν άκαιρα στον τάφο
που μέσα του μια μέρα όλοι θα μπούμε.
Έρως, ός εν κτήμασι πίπτεις,
ός εν μαλακαίς παρειαίς
νεάνιδος εννυχεύεις,
φοιτάς δ' υπερπόντιος
εν τ' αγρονόμοις αυλαίς·
καί σ' ούτ' αθανάτων φύξιμος ουδείς
ούθ' αμερίων σέ γ' ανθρώπων.
Ο δ' έχων μέμηνεν.
Σύ καί δικαίων αδίκους
φρένας παρασπάς επί λώβα,
σύ καί τόδε νείκος ανδρών
ξύναιμον έχεις ταράξας·
νικά δ' εναργής βλεφάρων
ίμερος ευλέκτρου νύμφας,
τών μεγάλων πάρεδρος
εν αρχαίς θεσμών.
'Αμαχος γάρ εμπαίζει Θεός, Αφροδίτα.
Νυν δ' ήδη 'γώ κ'αυτός θεσμών
έξω φέρομαι τάδ' ορών ίσχειν δ'
ουκέτι πηγάς δύναμαι δάκρυ
τόν παγκοίτην όθ' ορώ θάλαμον
τήνδ' Αντιγόνην ανύτουσαν.
και σε μετάφραση...
Έρωτα, ανίκητε σε κάθε μάχη,
συ που κυριαρχείς όπου κι αν πατήσεις,
συ που ξενυχτάς τα κορίτσια
με τα τρυφερά μάγουλα,
που δρασκελάς πάν' από θάλασσες
και τρυπώνεις στους κήπους,
κανείς δε γλυτώνει από 'σε,
μήτε Θεός μήτε θνητός.
Όποιον αγγίξεις, τονε παλαβώνεις.
Συ, άνθρωπο φρόνιμον εξωθείς
στ' αδικο και στο χαμό,
συ π' άναβεις ταραχή κι αμάχη
ανάμεσα σε γιο και πατέρα,
νικά πόθος και λαχταρα για τη γλυκομάτα νύφη,
κόντρα σ' όλους τους μεγάλους νόμους.
Σαν ατάραχος Θεός τους περγελάς, ω Αφροδίτη.
Ήδη τώρα κι εγώ παρανομώ
που δε μπορώ να κρατήσω τα δάκρυα,
βλέποντας τη δύστυχη Αντιγόνη
να τη σέρνουν άκαιρα στον τάφο
που μέσα του μια μέρα όλοι θα μπούμε.
Ο Αριστοφανικός µύθος για την ανθρώπινη φύση στο πλατωνικό Συµπόσιο.
«Τι είν’ αυτό που ζητάτε, άνθρωποι, ο ένας από τον άλλον;»
Ενα απόσπασμα απο το Συμπόσιο του Πλατωνα... (το όποιο παρεμπιπτόντως αγαπώ ιδιαιτέρως σαν κείμενο ) όπου ο Πλάτωνας παραθέτει έναν "μυθο", μεσω του αττικού κωµικογράφου, Αριστοφανη.Ο οπόιος , με χαρακτηριστικό αριστοφάνειο ύφος και τεχνική, παρουσιάζει στους συµποσιαστές του τον δικότου λόγο περί έρωτα.
Μα φυσικά το θέμα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την ανθρώπινη φύση και τον Ερωτα !!! Τον Μέγα Έρωτα!!!
14. "Λοιπόν, Ερυξίμαχε" είπε ο Αριστοφάνης "πράγματι έχω σκοπό να μιλήσω κάπως διαφορετικά απ' ό,τι και συ και ο Παυσανίας μιλήσατε. Έχω δηλαδή τη γνώμη, ότι η ανθρωπότητα δεν έχει αντιληφθεί καθόλου τη σπουδαιότητα του Έρωτος. Αν την εννοούσαν, θα κατασκεύαζαν προς τιμήν του μεγαλοπρεπέστατα ιερά και βωμούς και θα προσέφεραν πολύ λαμπρές θυσίες. Όχι όπως τώρα, που δεν γίνεται προς τιμήν του τίποτε, ενώ έπρεπε πρώτα απ' όλα να γίνεται. Διότι μεταξύ των θεών είναι ο μεγαλύτερος φίλος του ανθρώπου, αφού είναι βοηθός των ανθρώπων και ιατρός για όλα εκείνα, με την θεραπεία των οποίων θα υπήρχε υψίστη ευδαιμονία στο γένος των ανθρώπων. Θα προσπαθήσω λοιπόν εγώ να σας παρουσιάσω τη σημασία του και σεις πάλι γίνετε διδάσκαλοι των άλλων.
Πρωτίστως πρέπει να καταλάβετε καλά την φύση του ανθρώπου και τις περιπέτειές της. Παλαιά δηλαδή ο οργανισμός μας δεν ήταν ο ίδιος, όπως τώρα, ήταν διαφορετικός. Πρώτα πρώτα τα φύλα των ανθρώπων ήταν τρία, και όχι όπως σήμερα δύο, αρσενικόν και θηλυκόν. Υπήρχεν ακόμη και ένα τρίτο, αποτελούμενο απ' αυτά τα δύο. Το όνομά του μένει ακόμη, το ίδιο όμως έχει εξαφανισθεί: το ανδρόγυνο. Ήταν τότε ένα ξεχωριστό φύλο, και συνδύαζε και στην εμφάνιση και στο όνομα τα δύο άλλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Τώρα δεν υπάρχει παρά μόνον σαν λέξη και χρησιμοποιείται σαν ύβρις. Έπειτα ολόκληρος ο κορμός του κάθε ανθρώπου ήταν στρογγυλός και είχε ολόγυρα ράχη και πλευρές. Είχε τέσσερα χέρια και άλλα τόσα σκέλη και δύο πρόσωπα επάνω σ' ένα λαιμό κυλινδρικό, όμοια και απαράλλακτα, που έβλεπαν προς αντίστροφη κατεύθυνση το καθένα, και ένα κρανίο επάνω από τα δύο πρόσωπα, και αυτιά τέσσαρα και διπλά γεννητικά όργανα και όλα τ' άλλα, όπως θα μπορούσε κανείς επί τη βάσει αυτών να φαντασθεί. Μετεκινείτο δε όχι μόνον όρθιο, όπως τώρα, αν ήθελε προς την μία ή προς την αντίθετη διεύθυνση. Αλλά, όποτε αποφάσιζε να τρέξει γρήγορα, όπως οι ακροβάτες γυρίζουν τα πόδια προς τα επάνω σαν τροχός και κάνουν τούμπες, έτσι και τότε στηρίζονταν και στα οκτώ τους άκρα και μετακινούνταν πολύ γοργά περιστροφικά.
Ο λόγος τώρα που ήσαν τρία τα φύλα και είχαν αυτή την εμφάνιση, είναι διότι το αρσενικό ήταν αρχικά γέννημα του ηλίου, το θηλυκό της γης, το ανάμεικτο της σελήνης. Αφού και η σελήνη αποτελείται και από τα δύο. Περιφερικά πάλι ήσαν και αυτά και ο τρόπος της μετακινήσεώς των, διότι ομοίαζαν με τους προγόνους τους. Η σωματική τους δύναμη και η αντοχή τους ήταν τρομερά, και είχαν απέραντη έπαρση. Τα έβαλαν μάλιστα με τους θεούς. Αυτό που διηγείται ο Όμηρος για τον Ώτο και τον Εφιάλτη, αναφέρεται σε εκείνους κυρίως: τόλμησαν να κατασκευάσουν ανάβαση προς τον ουρανό για να κτυπήσουν τους θεούς.
15. Ο Ζευς τότε σκεπτόταν με τους άλλους θεούς, τι να τους κάμουν, και δεν εύρισκαν λύση. Να τους σκοτώσουν και με τους κεραυνούς να εξαφανίσουν το γένος τους, όπως τους Γίγαντες, δεν τους φαινόταν σωστό. Η λατρεία τότε και οι θυσίες των ανθρώπων θα χάνονταν. Ούτε πάλι να τους ανέχονται ν' ασχημονούν. Τέλος ύστερ' από πολλά είχε ο Ζεύς μια έμπνευση και τους λέγει:
"Έχω, μου φαίνεται, ένα μέσον, ώστε και να διατηρηθεί η ανθρωπότητα και να παραιτηθεί από την αυθάδειά της: να γίνουν ασθενέστεροι. Προς το παρόν" είπε "θα τους κόψω σε δύο μέρη τον καθένα. Έτσι θα γίνουν αφ' ενός μεν ανίσχυροι, αφ' ετέρου δε χρησιμότεροι για μάς, αφού θα είναι αριθμητικώς περισσότεροι. Θα περπατούν δε ορθοί με τα δύο πόδια. Αν όμως αποδειχθεί ότι εξακολουθούν να είναι ανυπότακτοι και δεν θέλουν να καθίσουν ήσυχα, δεύτερη φορά", είπε, "θα τους χωρίσω και πάλι στα δύο, ώστε να περπατούν με το ένα σκέλος, σαν να παίζουν κουτσό".
Είπε και άρχισε να σχίζει τους ανθρώπους σε δύο, όπως αυτοί που σχίζουν τα βερύκοκκα για να τα διατηρήσουν, ή όπως αυτοί που σχίζουν τα αυγά με την τρίχα. Τον καθένα που χώριζε, ανέθετε στον Απόλλωνα να του γυρίσει το πρόσωπο και το ήμισυ του λαιμού προς το μέρος της τομής. Έτσι θα έβλεπε ο άνθρωπος το σχίσιμό του και θα καθόταν πιο φρόνιμος. Επίσης τα άλλα τον διέταξε να τα τακτοποιήσει. Πράγματι, εκείνος γύριζε το πρόσωπο και τραβούσε το δέρμα απ' όλα τα μέρη προς το σημείο που λέγεται σήμερα κοιλία, και το έδενε όπως τα σουρωτά πουγγιά, αφήνοντας ένα στόμιο στο κέντρο της κοιλίας, αυτό που λέγουν σήμερα τον ομφαλό. Τις ρυτίδες τις άλλες τις περισσότερες τις εξομάλυνε και διευθέτησε τα στήθη μ' ένα εργαλείο, όπως αυτό που έχουν οι τσαγκάρηδες για να ισιώνουν τα ζαρώματα των δερμάτων στα καλαπόδια. Μερικές αφήκε μόνο εκεί κοντά στην κοιλιά και τον ομφαλό, να μένουν σαν ενθύμιο του τι πάθαμε κάποτε
Μετά την διχοτόμηση λοιπόν του οργανισμού μας αναζητούσε το καθένα το άλλο ήμισυ και πήγαιναν μαζί. Τύλιγαν τότε τα χέρια τους ο ένας γύρω από τον άλλον, και έτσι σφιχταγκαλιασμένοι, γεμάτοι πόθο να κολλήσουν μαζί, εύρισκαν τον θάνατο από την πείνα και γενικά από την ανικανότητα προς οποιανδήποτε ενέργεια. Χωρισμένοι ο ένας από τον άλλον δεν δέχονταν να κάμουν τίποτα. Όποτε δε το ένα ήμισυ πέθαινε και έμενε το άλλο, αυτό που έμενε, ζητούσε ένα άλλο ν' αγκαλιάσει, είτε το ήμισυ γυναικός πλήρους ήταν (αυτό που ονομάζουμε σήμερα γυναίκα) είτε ανδρός - αυτό που εύρισκε εμπρός του. Και έτσι χάνονταν. Τους λυπήθηκε λοιπόν ο Ζεύς και μηχανεύεται άλλο τέχνασμα: μεταφέρει τα γεννητικά τους όργανα προς τα εμπρός. Ως τώρα τα είχαν και αυτά προς τα έξω και η γονιμοποίηση και γέννηση γινόταν όχι μέσα τους, αλλά στο χώμα, όπως στα τζιτζίκια. Τους τα μετέθεσε λοιπόν, όπως είπαμε, προς τα εμπρός και κανόνισε η αναπαραγωγή να γίνεται δια μέσου των οργάνων αυτών εντός των δύο φύλων, δια του αρσενικού εντός του θηλυκού. Και τούτο με την πρόθεση, ώστε με το αγκάλιασμα, αν μεν τύχει και συναντηθούν άνδρας και γυναίκα, να γονιμοποιούν και έτσι ν' αναπαράγεται το είδος. Και αν πάλι αρσενικό μ' αρσενικό, να προκαλείται επί τέλους χορτασμός της συνουσίας και να κάνουν διαλείμματα, ώστε να στραφούν προς τις εργασίες τους και να φροντίσουν και για τα υπόλοιπα ζητήματα της ζωής. Από τόσο παλαιά λοιπόν ο έρως των ανθρώπων μεταξύ των είναι ριζωμένος στη φύση τους και μας συνενώνει στην αρχική μας κατάσταση, και ζητεί να κάμει και πάλιν από τα δύο ένα και να επανορθώσει το πάθημα του ανθρωπίνου οργανισμού.
16. Ο καθένας μας λοιπόν είν' ένα ημίτομον ανθρώπου, σχισμένος όπως είναι από ένας σε δύο, καθώς οι γλώσσες τα ψάρια. Και ζητεί διαρκώς ο καθένας το άλλο του ημίτομον. Τώρα, όσοι από τους άνδρες είν' απόκομμα από το φύλο το μεικτό, αυτό που ονομαζόταν τότε ανδρόγυνο, αυτοί είναι γυναικομανείς. Και η πλειονότητα των μοιχών από το φύλο αυτό κατάγονται. Επίσης και όσες γυναίκες είναι ανδρομανείς και άπιστοι σύζυγοι κατάγονται από το φύλο τούτο. Οι γυναίκες πάλι που είναι απόκομμα ολόκληρης γυναίκας, αυτές δεν ενδιαφέρονται και πολύ για τους άνδρες. Έχουν στρέψει την προσοχή τους μάλλον στις γυναίκες. Απ' αυτό το φύλο κατάγονται οι λεσβιάδες. Όσοι δε είναι αρσενικού απόκομμα, κυνηγούν τ' αρσενικά. Εφ' όσον μεν είναι παιδιά, αγαπούν τους άνδρες, αφού είναι τμήμα αρσενικού, και τους ευχαριστεί να κοιμούνται και να σφικταγκαλιάζονται με τους άνδρες μαζί. Και είν' αυτοί οι εκλεκτοί μεταξύ των παιδιών και των εφήβων, επειδή έχουν στην φύση τους πολύ ανδρισμό. Μερικοί βέβαια τους αποκαλούν αδιάντροπους. Αλλά δεν είν' αλήθεια. Διότι το κάνουν όχι από αναισχυντία, αλλ' από θάρρος και από γενναιότητα και από τον αρρενωπό τους χαρακτήρα. Τους ενθουσιάζει ό,τι είναι όμοιο προς την φύση τους. Απόδειξη τρανή όταν εξελιχθούν, είναι οι μόνοι που αποδεικνύονται, στα πολιτικά, άνδρες αληθινοί. Όταν δε γίνουν άνδρες, επιδίδονται στον έρωτα των παιδιών και δεν ενδιαφέρονται για τον γάμο και την απόκτηση παιδιών από φυσική κλίση, αλλά μόνον επειδή είναι ικανοποιημένοι από το έθιμο. Οι ίδιοι είναι ικανοποιημένοι να περάσουν μαζί τη ζωή τους άγαμοι. Οπωσδήποτε ένας τέτοιου είδους εξελίσσεται σε άνθρωπο γεμάτο έρωτα προς τ' αγόρια και αγάπη προς τους εραστές του, διότι πάντοτε τον ευχαριστεί ό,τι είναι συγγενές.
Αν τύχει κάποτε μάλιστα να συναντήσει το ίδιον εκείνο το πραγματικό του ήμισυ, είτε ο παιδεραστής είτε οποιοσδήποτε άλλος, τότε πλέον η συγκίνησή τους είναι εξαιρετική από το αίσθημα στοργής, κοινής καταγωγής, έρωτος. Ούτε στιγμή, θα έλεγα, δεν δέχονται ν' αποχωρισθούν. Αυτοί είναι, που περνούν πιστοί μεταξύ τους ολόκληρη ζωή. Οι ίδιοι δεν θα ήσαν σε θέση καν να εκφράσουν, τι θέλει επί τέλους ο ένας από τον άλλον. Διότι δεν είναι καθόλου δυνατόν να πιστευθεί, ότι είναι η ερωτική απόλαυση, και ότι επομένως χάριν αυτής ευχαριστούνται ο ένας από του άλλου την συμβίωση με πάθος τόσο σφοδρό. Κάτι άλλο είναι μάλλον - το βλέπει κανείς - αυτό που θέλει και των δύο η ψυχή, κάτι που δεν μπορεί να εκφράσει. Διαισθάνεται όμως τι θέλει και το υποδηλώνει σκοτεινά. Και αν, τη ώρα που είναι πλαγιασμένοι μαζί, ερχόταν από πάνω τους ο Ήφαιστος με τα εργαλεία του και τους ρωτούσε:
"Τι είν' αυτό που ζητείτε, άνθρωποι, ο ένας από τον άλλον;"
Και αν εκείνοι δεν ήξεραν τι ν' απαντήσουν, και τους ρωτούσε και πάλι:
"Θέλετε μήπως αυτό; να μείνετε μαζί ο ένας με τον άλλον όσον το δυνατόν περισσότερο, ώστε και νύκτα και ημέρα να μην αποχωρίζεσθε; Αν πράγματι αυτός είναι ο πόθος σας, τότε είμαι πρόθυμος να σας καλουπώσω και να σας σφυρηλατήσω σε ένα κομμάτι, ώστε από δύο να γίνετε αμέσως ένας, και όσον καιρό ζείτε, να ζείτε και οι δύο σας κοινή ζωή σαν ένας, και πάλι όταν πεθάνετε, εκεί κάτω στον Άδη ένας να είσθε και όχι δύο, σε ένα ταυτόχρονο θάνατο. Σκεφθείτε λοιπόν, αν αυτό είναι που ποθείτε, και αν θα μείνετε ευχαριστημένοι, αν τούτο πετύχετε".
Μόλις ακούσει αυτά, ούτε ένας - είμαστε βέβαιοι - δεν θα έλεγε όχι, ούτε θα εκδήλωνε άλλη επιθυμία. Αντίθετα θα πίστευε, πως άκουσε απαράλλακτα ό,τι τόσο καιρό τώρα ποθούσε, να ενωθεί και να συγχωνευθεί με τον αγαπημένο του, ώστε να γίνουν ένας αντί δύο.
Η αιτία τούτου είναι, ότι αυτή ήταν η πρωταρχική φύση και ότι κάποτε ήμασταν ολόκληροι. Του ολοκλήρου λοιπόν ο πόθος και η ορμή έχει τ' όνομα έρως. Πρωτύτερα - το επαναλαμβάνω - ήμασταν ένα. Τώρα όμως για τις αμαρτίες μας μας έχει διαμελίσει ο θεός, όπως οι Σπαρτιάτες τους Αρκάδες. Είναι φόβος μάλιστα, αν δεν είμαστε σωστοί προς τους θεούς, να μας διαμελίσει και δεύτερη φορά και να γυρίζουμε τότε σε κατάσταση ανάλογη με τις ανάγλυφες μορφές, που εικονίζονται κατά κρόταφον στις στήλες, πριονισμένοι στο μέσον από τη μύτη, στο κατάντημα διχοτομημένου αστραγάλου.
Για τους λόγους τούτους πρέπει ο ένας τον άλλον να συμβουλεύει, να έχει σεβασμό προς τους θεούς, ώστε ν' αποφύγουμε εκείνα, να πραγματοποιήσουμε δε τα άλλα, καθώς ο Έρως είναι οδηγητής μας και κυβερνήτης μας. Εναντίον αυτού κανείς να μην αντιδρά, και αντιδρά όποιος επισύρει το μίσος των θεών. Ενώ αν γίνουμε αγαπημένοι του θεού και ειρηνεύσουμε μαζί του, θ' ανακαλύψουμε και θα επικοινωνήσουμε με τους αγαπημένους μας, τους πραγματικά δικούς μας, πράγμα το οποίο λίγοι σήμερα κατορθώνουν.
Και ας μη νομίσει ο Ερυξίμαχος, για να γελοιοποιήσει την ομιλία μου, πως αναφέρομαι στον Παυσανία και τον Αγάθωνα. Δυνατόν ν' ανήκουν και αυτοί σε εκείνους και να είναι και οι δύο φύσεως αρσενικής. Αλλ' εγώ μιλώ για όλους ανεξαιρέτως, άνδρες και γυναίκες, ότι μόνον κατ' αυτόν τον τρόπον το γένος μας θα επετύγχανε ευδαιμονία, αν δηλαδή φθάσουμε στο φυσικό αποτέλεσμα του έρωτος και βρει ο καθένας μας τον αγαπημένο τον δικό του, ώστε να επανέλθει στην πρωταρχική κατάσταση. Και αν είναι αυτό το ιδεώδες, εκείνο που ευρίσκεται πλησιέστατα προς αυτό στην παρούσα κατάσταση των πραγμάτων, είναι κατ' ανάγκη το καλύτερο. Και αυτό είναι να επιτύχει κανείς αγαπημένο, γεννημένο σύμφωνα με τις προτιμήσεις του.
Τούτου τον δωρητή θεό αν θέλουμε να υμνήσουμε, τον Έρωτα είναι δίκαιο να υμνήσουμε, ο οποίος και στο παρόν μας προσφέρει πλήθος ευεργεσίες, σαν οδηγητής προς τις συγγενείς μας φύσεις, και για το μέλλον μας χαρίζει πλούσιες ελπίδες, εφ' όσον εμείς αποδίδουμε προς τους θεούς σεβασμό, να μας επαναφέρει στην αρχική μας κατάσταση και να μας θεραπεύσει, να μας καταστήσει κατ' αυτόν τον τρόπον μακαρισμένους και ευτυχείς.
Αυτός, Ερυξίμαχε", είπε "είναι ο λόγος μου περί του Έρωτος, διαφορετικός από τον δικό σου. Και συ - σου υπέβαλα ήδη την παράκληση - μη ζητήσεις να τον διακωμωδήσεις, ώστε ν' ακούσουμε τι θα πει ο καθένας από τους υπόλοιπους, ή μάλλον από τους δύο. Διότι μόνο ο Αγάθων και ο Σωκράτης μένουν".
Ενα απόσπασμα απο το Συμπόσιο του Πλατωνα... (το όποιο παρεμπιπτόντως αγαπώ ιδιαιτέρως σαν κείμενο ) όπου ο Πλάτωνας παραθέτει έναν "μυθο", μεσω του αττικού κωµικογράφου, Αριστοφανη.Ο οπόιος , με χαρακτηριστικό αριστοφάνειο ύφος και τεχνική, παρουσιάζει στους συµποσιαστές του τον δικότου λόγο περί έρωτα.
Μα φυσικά το θέμα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την ανθρώπινη φύση και τον Ερωτα !!! Τον Μέγα Έρωτα!!!
14. "Λοιπόν, Ερυξίμαχε" είπε ο Αριστοφάνης "πράγματι έχω σκοπό να μιλήσω κάπως διαφορετικά απ' ό,τι και συ και ο Παυσανίας μιλήσατε. Έχω δηλαδή τη γνώμη, ότι η ανθρωπότητα δεν έχει αντιληφθεί καθόλου τη σπουδαιότητα του Έρωτος. Αν την εννοούσαν, θα κατασκεύαζαν προς τιμήν του μεγαλοπρεπέστατα ιερά και βωμούς και θα προσέφεραν πολύ λαμπρές θυσίες. Όχι όπως τώρα, που δεν γίνεται προς τιμήν του τίποτε, ενώ έπρεπε πρώτα απ' όλα να γίνεται. Διότι μεταξύ των θεών είναι ο μεγαλύτερος φίλος του ανθρώπου, αφού είναι βοηθός των ανθρώπων και ιατρός για όλα εκείνα, με την θεραπεία των οποίων θα υπήρχε υψίστη ευδαιμονία στο γένος των ανθρώπων. Θα προσπαθήσω λοιπόν εγώ να σας παρουσιάσω τη σημασία του και σεις πάλι γίνετε διδάσκαλοι των άλλων.
Πρωτίστως πρέπει να καταλάβετε καλά την φύση του ανθρώπου και τις περιπέτειές της. Παλαιά δηλαδή ο οργανισμός μας δεν ήταν ο ίδιος, όπως τώρα, ήταν διαφορετικός. Πρώτα πρώτα τα φύλα των ανθρώπων ήταν τρία, και όχι όπως σήμερα δύο, αρσενικόν και θηλυκόν. Υπήρχεν ακόμη και ένα τρίτο, αποτελούμενο απ' αυτά τα δύο. Το όνομά του μένει ακόμη, το ίδιο όμως έχει εξαφανισθεί: το ανδρόγυνο. Ήταν τότε ένα ξεχωριστό φύλο, και συνδύαζε και στην εμφάνιση και στο όνομα τα δύο άλλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Τώρα δεν υπάρχει παρά μόνον σαν λέξη και χρησιμοποιείται σαν ύβρις. Έπειτα ολόκληρος ο κορμός του κάθε ανθρώπου ήταν στρογγυλός και είχε ολόγυρα ράχη και πλευρές. Είχε τέσσερα χέρια και άλλα τόσα σκέλη και δύο πρόσωπα επάνω σ' ένα λαιμό κυλινδρικό, όμοια και απαράλλακτα, που έβλεπαν προς αντίστροφη κατεύθυνση το καθένα, και ένα κρανίο επάνω από τα δύο πρόσωπα, και αυτιά τέσσαρα και διπλά γεννητικά όργανα και όλα τ' άλλα, όπως θα μπορούσε κανείς επί τη βάσει αυτών να φαντασθεί. Μετεκινείτο δε όχι μόνον όρθιο, όπως τώρα, αν ήθελε προς την μία ή προς την αντίθετη διεύθυνση. Αλλά, όποτε αποφάσιζε να τρέξει γρήγορα, όπως οι ακροβάτες γυρίζουν τα πόδια προς τα επάνω σαν τροχός και κάνουν τούμπες, έτσι και τότε στηρίζονταν και στα οκτώ τους άκρα και μετακινούνταν πολύ γοργά περιστροφικά.
Ο λόγος τώρα που ήσαν τρία τα φύλα και είχαν αυτή την εμφάνιση, είναι διότι το αρσενικό ήταν αρχικά γέννημα του ηλίου, το θηλυκό της γης, το ανάμεικτο της σελήνης. Αφού και η σελήνη αποτελείται και από τα δύο. Περιφερικά πάλι ήσαν και αυτά και ο τρόπος της μετακινήσεώς των, διότι ομοίαζαν με τους προγόνους τους. Η σωματική τους δύναμη και η αντοχή τους ήταν τρομερά, και είχαν απέραντη έπαρση. Τα έβαλαν μάλιστα με τους θεούς. Αυτό που διηγείται ο Όμηρος για τον Ώτο και τον Εφιάλτη, αναφέρεται σε εκείνους κυρίως: τόλμησαν να κατασκευάσουν ανάβαση προς τον ουρανό για να κτυπήσουν τους θεούς.
15. Ο Ζευς τότε σκεπτόταν με τους άλλους θεούς, τι να τους κάμουν, και δεν εύρισκαν λύση. Να τους σκοτώσουν και με τους κεραυνούς να εξαφανίσουν το γένος τους, όπως τους Γίγαντες, δεν τους φαινόταν σωστό. Η λατρεία τότε και οι θυσίες των ανθρώπων θα χάνονταν. Ούτε πάλι να τους ανέχονται ν' ασχημονούν. Τέλος ύστερ' από πολλά είχε ο Ζεύς μια έμπνευση και τους λέγει:
"Έχω, μου φαίνεται, ένα μέσον, ώστε και να διατηρηθεί η ανθρωπότητα και να παραιτηθεί από την αυθάδειά της: να γίνουν ασθενέστεροι. Προς το παρόν" είπε "θα τους κόψω σε δύο μέρη τον καθένα. Έτσι θα γίνουν αφ' ενός μεν ανίσχυροι, αφ' ετέρου δε χρησιμότεροι για μάς, αφού θα είναι αριθμητικώς περισσότεροι. Θα περπατούν δε ορθοί με τα δύο πόδια. Αν όμως αποδειχθεί ότι εξακολουθούν να είναι ανυπότακτοι και δεν θέλουν να καθίσουν ήσυχα, δεύτερη φορά", είπε, "θα τους χωρίσω και πάλι στα δύο, ώστε να περπατούν με το ένα σκέλος, σαν να παίζουν κουτσό".
Είπε και άρχισε να σχίζει τους ανθρώπους σε δύο, όπως αυτοί που σχίζουν τα βερύκοκκα για να τα διατηρήσουν, ή όπως αυτοί που σχίζουν τα αυγά με την τρίχα. Τον καθένα που χώριζε, ανέθετε στον Απόλλωνα να του γυρίσει το πρόσωπο και το ήμισυ του λαιμού προς το μέρος της τομής. Έτσι θα έβλεπε ο άνθρωπος το σχίσιμό του και θα καθόταν πιο φρόνιμος. Επίσης τα άλλα τον διέταξε να τα τακτοποιήσει. Πράγματι, εκείνος γύριζε το πρόσωπο και τραβούσε το δέρμα απ' όλα τα μέρη προς το σημείο που λέγεται σήμερα κοιλία, και το έδενε όπως τα σουρωτά πουγγιά, αφήνοντας ένα στόμιο στο κέντρο της κοιλίας, αυτό που λέγουν σήμερα τον ομφαλό. Τις ρυτίδες τις άλλες τις περισσότερες τις εξομάλυνε και διευθέτησε τα στήθη μ' ένα εργαλείο, όπως αυτό που έχουν οι τσαγκάρηδες για να ισιώνουν τα ζαρώματα των δερμάτων στα καλαπόδια. Μερικές αφήκε μόνο εκεί κοντά στην κοιλιά και τον ομφαλό, να μένουν σαν ενθύμιο του τι πάθαμε κάποτε
Μετά την διχοτόμηση λοιπόν του οργανισμού μας αναζητούσε το καθένα το άλλο ήμισυ και πήγαιναν μαζί. Τύλιγαν τότε τα χέρια τους ο ένας γύρω από τον άλλον, και έτσι σφιχταγκαλιασμένοι, γεμάτοι πόθο να κολλήσουν μαζί, εύρισκαν τον θάνατο από την πείνα και γενικά από την ανικανότητα προς οποιανδήποτε ενέργεια. Χωρισμένοι ο ένας από τον άλλον δεν δέχονταν να κάμουν τίποτα. Όποτε δε το ένα ήμισυ πέθαινε και έμενε το άλλο, αυτό που έμενε, ζητούσε ένα άλλο ν' αγκαλιάσει, είτε το ήμισυ γυναικός πλήρους ήταν (αυτό που ονομάζουμε σήμερα γυναίκα) είτε ανδρός - αυτό που εύρισκε εμπρός του. Και έτσι χάνονταν. Τους λυπήθηκε λοιπόν ο Ζεύς και μηχανεύεται άλλο τέχνασμα: μεταφέρει τα γεννητικά τους όργανα προς τα εμπρός. Ως τώρα τα είχαν και αυτά προς τα έξω και η γονιμοποίηση και γέννηση γινόταν όχι μέσα τους, αλλά στο χώμα, όπως στα τζιτζίκια. Τους τα μετέθεσε λοιπόν, όπως είπαμε, προς τα εμπρός και κανόνισε η αναπαραγωγή να γίνεται δια μέσου των οργάνων αυτών εντός των δύο φύλων, δια του αρσενικού εντός του θηλυκού. Και τούτο με την πρόθεση, ώστε με το αγκάλιασμα, αν μεν τύχει και συναντηθούν άνδρας και γυναίκα, να γονιμοποιούν και έτσι ν' αναπαράγεται το είδος. Και αν πάλι αρσενικό μ' αρσενικό, να προκαλείται επί τέλους χορτασμός της συνουσίας και να κάνουν διαλείμματα, ώστε να στραφούν προς τις εργασίες τους και να φροντίσουν και για τα υπόλοιπα ζητήματα της ζωής. Από τόσο παλαιά λοιπόν ο έρως των ανθρώπων μεταξύ των είναι ριζωμένος στη φύση τους και μας συνενώνει στην αρχική μας κατάσταση, και ζητεί να κάμει και πάλιν από τα δύο ένα και να επανορθώσει το πάθημα του ανθρωπίνου οργανισμού.
16. Ο καθένας μας λοιπόν είν' ένα ημίτομον ανθρώπου, σχισμένος όπως είναι από ένας σε δύο, καθώς οι γλώσσες τα ψάρια. Και ζητεί διαρκώς ο καθένας το άλλο του ημίτομον. Τώρα, όσοι από τους άνδρες είν' απόκομμα από το φύλο το μεικτό, αυτό που ονομαζόταν τότε ανδρόγυνο, αυτοί είναι γυναικομανείς. Και η πλειονότητα των μοιχών από το φύλο αυτό κατάγονται. Επίσης και όσες γυναίκες είναι ανδρομανείς και άπιστοι σύζυγοι κατάγονται από το φύλο τούτο. Οι γυναίκες πάλι που είναι απόκομμα ολόκληρης γυναίκας, αυτές δεν ενδιαφέρονται και πολύ για τους άνδρες. Έχουν στρέψει την προσοχή τους μάλλον στις γυναίκες. Απ' αυτό το φύλο κατάγονται οι λεσβιάδες. Όσοι δε είναι αρσενικού απόκομμα, κυνηγούν τ' αρσενικά. Εφ' όσον μεν είναι παιδιά, αγαπούν τους άνδρες, αφού είναι τμήμα αρσενικού, και τους ευχαριστεί να κοιμούνται και να σφικταγκαλιάζονται με τους άνδρες μαζί. Και είν' αυτοί οι εκλεκτοί μεταξύ των παιδιών και των εφήβων, επειδή έχουν στην φύση τους πολύ ανδρισμό. Μερικοί βέβαια τους αποκαλούν αδιάντροπους. Αλλά δεν είν' αλήθεια. Διότι το κάνουν όχι από αναισχυντία, αλλ' από θάρρος και από γενναιότητα και από τον αρρενωπό τους χαρακτήρα. Τους ενθουσιάζει ό,τι είναι όμοιο προς την φύση τους. Απόδειξη τρανή όταν εξελιχθούν, είναι οι μόνοι που αποδεικνύονται, στα πολιτικά, άνδρες αληθινοί. Όταν δε γίνουν άνδρες, επιδίδονται στον έρωτα των παιδιών και δεν ενδιαφέρονται για τον γάμο και την απόκτηση παιδιών από φυσική κλίση, αλλά μόνον επειδή είναι ικανοποιημένοι από το έθιμο. Οι ίδιοι είναι ικανοποιημένοι να περάσουν μαζί τη ζωή τους άγαμοι. Οπωσδήποτε ένας τέτοιου είδους εξελίσσεται σε άνθρωπο γεμάτο έρωτα προς τ' αγόρια και αγάπη προς τους εραστές του, διότι πάντοτε τον ευχαριστεί ό,τι είναι συγγενές.
Αν τύχει κάποτε μάλιστα να συναντήσει το ίδιον εκείνο το πραγματικό του ήμισυ, είτε ο παιδεραστής είτε οποιοσδήποτε άλλος, τότε πλέον η συγκίνησή τους είναι εξαιρετική από το αίσθημα στοργής, κοινής καταγωγής, έρωτος. Ούτε στιγμή, θα έλεγα, δεν δέχονται ν' αποχωρισθούν. Αυτοί είναι, που περνούν πιστοί μεταξύ τους ολόκληρη ζωή. Οι ίδιοι δεν θα ήσαν σε θέση καν να εκφράσουν, τι θέλει επί τέλους ο ένας από τον άλλον. Διότι δεν είναι καθόλου δυνατόν να πιστευθεί, ότι είναι η ερωτική απόλαυση, και ότι επομένως χάριν αυτής ευχαριστούνται ο ένας από του άλλου την συμβίωση με πάθος τόσο σφοδρό. Κάτι άλλο είναι μάλλον - το βλέπει κανείς - αυτό που θέλει και των δύο η ψυχή, κάτι που δεν μπορεί να εκφράσει. Διαισθάνεται όμως τι θέλει και το υποδηλώνει σκοτεινά. Και αν, τη ώρα που είναι πλαγιασμένοι μαζί, ερχόταν από πάνω τους ο Ήφαιστος με τα εργαλεία του και τους ρωτούσε:
"Τι είν' αυτό που ζητείτε, άνθρωποι, ο ένας από τον άλλον;"
Και αν εκείνοι δεν ήξεραν τι ν' απαντήσουν, και τους ρωτούσε και πάλι:
"Θέλετε μήπως αυτό; να μείνετε μαζί ο ένας με τον άλλον όσον το δυνατόν περισσότερο, ώστε και νύκτα και ημέρα να μην αποχωρίζεσθε; Αν πράγματι αυτός είναι ο πόθος σας, τότε είμαι πρόθυμος να σας καλουπώσω και να σας σφυρηλατήσω σε ένα κομμάτι, ώστε από δύο να γίνετε αμέσως ένας, και όσον καιρό ζείτε, να ζείτε και οι δύο σας κοινή ζωή σαν ένας, και πάλι όταν πεθάνετε, εκεί κάτω στον Άδη ένας να είσθε και όχι δύο, σε ένα ταυτόχρονο θάνατο. Σκεφθείτε λοιπόν, αν αυτό είναι που ποθείτε, και αν θα μείνετε ευχαριστημένοι, αν τούτο πετύχετε".
Μόλις ακούσει αυτά, ούτε ένας - είμαστε βέβαιοι - δεν θα έλεγε όχι, ούτε θα εκδήλωνε άλλη επιθυμία. Αντίθετα θα πίστευε, πως άκουσε απαράλλακτα ό,τι τόσο καιρό τώρα ποθούσε, να ενωθεί και να συγχωνευθεί με τον αγαπημένο του, ώστε να γίνουν ένας αντί δύο.
Η αιτία τούτου είναι, ότι αυτή ήταν η πρωταρχική φύση και ότι κάποτε ήμασταν ολόκληροι. Του ολοκλήρου λοιπόν ο πόθος και η ορμή έχει τ' όνομα έρως. Πρωτύτερα - το επαναλαμβάνω - ήμασταν ένα. Τώρα όμως για τις αμαρτίες μας μας έχει διαμελίσει ο θεός, όπως οι Σπαρτιάτες τους Αρκάδες. Είναι φόβος μάλιστα, αν δεν είμαστε σωστοί προς τους θεούς, να μας διαμελίσει και δεύτερη φορά και να γυρίζουμε τότε σε κατάσταση ανάλογη με τις ανάγλυφες μορφές, που εικονίζονται κατά κρόταφον στις στήλες, πριονισμένοι στο μέσον από τη μύτη, στο κατάντημα διχοτομημένου αστραγάλου.
Για τους λόγους τούτους πρέπει ο ένας τον άλλον να συμβουλεύει, να έχει σεβασμό προς τους θεούς, ώστε ν' αποφύγουμε εκείνα, να πραγματοποιήσουμε δε τα άλλα, καθώς ο Έρως είναι οδηγητής μας και κυβερνήτης μας. Εναντίον αυτού κανείς να μην αντιδρά, και αντιδρά όποιος επισύρει το μίσος των θεών. Ενώ αν γίνουμε αγαπημένοι του θεού και ειρηνεύσουμε μαζί του, θ' ανακαλύψουμε και θα επικοινωνήσουμε με τους αγαπημένους μας, τους πραγματικά δικούς μας, πράγμα το οποίο λίγοι σήμερα κατορθώνουν.
Και ας μη νομίσει ο Ερυξίμαχος, για να γελοιοποιήσει την ομιλία μου, πως αναφέρομαι στον Παυσανία και τον Αγάθωνα. Δυνατόν ν' ανήκουν και αυτοί σε εκείνους και να είναι και οι δύο φύσεως αρσενικής. Αλλ' εγώ μιλώ για όλους ανεξαιρέτως, άνδρες και γυναίκες, ότι μόνον κατ' αυτόν τον τρόπον το γένος μας θα επετύγχανε ευδαιμονία, αν δηλαδή φθάσουμε στο φυσικό αποτέλεσμα του έρωτος και βρει ο καθένας μας τον αγαπημένο τον δικό του, ώστε να επανέλθει στην πρωταρχική κατάσταση. Και αν είναι αυτό το ιδεώδες, εκείνο που ευρίσκεται πλησιέστατα προς αυτό στην παρούσα κατάσταση των πραγμάτων, είναι κατ' ανάγκη το καλύτερο. Και αυτό είναι να επιτύχει κανείς αγαπημένο, γεννημένο σύμφωνα με τις προτιμήσεις του.
Τούτου τον δωρητή θεό αν θέλουμε να υμνήσουμε, τον Έρωτα είναι δίκαιο να υμνήσουμε, ο οποίος και στο παρόν μας προσφέρει πλήθος ευεργεσίες, σαν οδηγητής προς τις συγγενείς μας φύσεις, και για το μέλλον μας χαρίζει πλούσιες ελπίδες, εφ' όσον εμείς αποδίδουμε προς τους θεούς σεβασμό, να μας επαναφέρει στην αρχική μας κατάσταση και να μας θεραπεύσει, να μας καταστήσει κατ' αυτόν τον τρόπον μακαρισμένους και ευτυχείς.
Αυτός, Ερυξίμαχε", είπε "είναι ο λόγος μου περί του Έρωτος, διαφορετικός από τον δικό σου. Και συ - σου υπέβαλα ήδη την παράκληση - μη ζητήσεις να τον διακωμωδήσεις, ώστε ν' ακούσουμε τι θα πει ο καθένας από τους υπόλοιπους, ή μάλλον από τους δύο. Διότι μόνο ο Αγάθων και ο Σωκράτης μένουν".
Τετάρτη 1 Ιουνίου 2011
Παράλληλα Σύμπαντα
Του Max Tegmark, από το περιοδικό Scientific American, Ιούνιος 2003
Δεν είναι επιστημονική φαντασία, Η ύπαρξη άλλων Συμπάντων είναι μια άμεση συνέπεια των κοσμολογικών παρατηρήσεων
Υπάρχει ένα αντίγραφό σας που διαβάζει αυτό το άρθρο; ένα πρόσωπο που δεν είσαστε εσείς αλλά ζει σ' ένα πλανήτη που λέγεται Γη, με ομιχλώδη βουνά, γόνιμα χωράφια, πολυάνθρωπες πόλεις σ' ένα ηλιακό σύστημα με 8 άλλους πλανήτες; Η ζωή αυτού του προσώπου είναι ως τώρα ίδια με τη δική σας από κάθε άποψη. Αλλά ίσως αυτός ή αυτή, τώρα αποφασίζει να παρατήσει αυτό το άρθρο ενώ εσείς συνεχίζετε να διαβάζετε.
Η ιδέα για ένα δικό σας αντίγραφο μοιάζει παράξενη και απίθανη αλλά φαίνεται ότι θα πρέπει να συμφιλιωθούμε μαζί της γιατί υποστηρίζεται από αστρονομικά δεδομένα. Το απλούστερο και πιο διαδεδομένο κοσμολογικό μοντέλο σήμερα, προβλέπει ότι έχετε ένα δίδυμο σ' ένα γαλαξία σε απόσταση περί τα (10 στην 1028 ) μέτρα από εδώ. Η απόσταση είναι τόσο μεγάλη ώστε δεν ανήκει καν στην περιοχή που παρατηρούν οι αστρονόμοι, αλλά αυτό δεν κάνει τον δίδυμο εαυτό σας λιγότερο πραγματικό. Για το πως εκτιμάται η απόσταση αυτή θα μιλήσουμε στο δεύτερο μέρος του άρθρου. Σε πολύ πιο μακρινές αποστάσεις από αυτήν υπάρχουν ολόκληρα Σύμπαντα, αντίγραφα του δικού μας. Η εκτίμηση αυτή προκύπτει από στοιχειώδεις πιθανότητες και δεν προϋποθέτει καν τις προτεινόμενες ιδέες της σύγχρονης φυσικής. Μόνο την άποψη ότι ο χώρος είναι άπειρος ή τουλάχιστον αρκούντως τεράστιος σε μέγεθος και ομοιόμορφα γεμάτος με ύλη. Αυτά λέγονται παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι. Δείτε σχετικά την σημείωση στο τέλος του 1ου μέρους.
Κάτι τέτοιο φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τις παρατηρήσεις. Σε άπειρο χώρο, ακόμα και τα πιο απίθανα γεγονότα πρέπει να συμβαίνουν κάπου. Υπάρχουν άπειροι άλλοι κατοικήσιμοι πλανήτες, οι οποίοι περιλαμβάνουν όχι ένα αλλά άπειρους με κατοίκους που έχουν όμοια εμφάνιση με τη δική μας, όνομα και μνήμες όπως εσείς που έχουν ακολουθήσει όλες τις επιλογές που ακολουθήσατε και εσείς στη ζωή σας.
Πιθανόν δεν θα δείτε ποτέ τους άλλους εαυτούς σας. Η πιο μεγάλη απόσταση που μπορείτε να δείτε είναι η απόσταση που μπόρεσε να ταξιδέψει το φως κατά τα 14 δισεκατομμύρια χρόνια αφότου συνέβη το Big Bang. Το πιο μακρινό ορατό αντικείμενο είναι τώρα περίπου στα 4 X 1026 μέτρα μακριά μας, μια απόσταση που ορίζει το παρατηρήσιμο Σύμπαν μας. Το μέγεθος αυτό λέγεται και όγκος Hubble, ή ορίζοντας παρατήρησης ή και απλά το Σύμπαν μας. Όμοια το Σύμπαν των δίδυμων εαυτών σας είναι σφαίρες του ίδιου μεγέθους με κέντρα τους δικούς τους πλανήτες. Πρόκειται για τα πιο άμεσα παραδείγματα παράλληλων Συμπάντων. Κάθε Σύμπαν είναι απλά ένα μικρό μέρος ενός μεγαλύτερου Πολυσύμπαντος.
Με αυτόν όμως τον ορισμό του Σύμπαντος θα περίμενε κανείς η έννοια του Πολυσύμπαντος ν' ανήκει στη σφαίρα της μεταφυσικής. Η διάκριση μεταξύ φυσικής και μεταφυσικής είναι στο αν μια θεωρία είναι ελέγξιμη πειραματικά, άσχετα αν ακούγεται παράδοξη ή περιέχει μη παρατηρήσιμες ποσότητες. Τα σύνορα της φυσικής έχουν βαθμιαία διευρυνθεί ώστε να περιλαμβάνουν όλο και πιο αφηρημένες έννοιες όπως η σφαιρική Γη, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, η επιβράδυνση του χρόνου στις υψηλές ταχύτητες, η κβαντική υπέρθεση, ο καμπύλος χώρος και οι μαύρες τρύπες. Κατά τα τελευταία χρόνια και η ιδέα του Πολυσύμπαντος μπήκε σ' αυτή τη λίστα. Στηρίζεται σε καλά ελεγμένες θεωρίες όπως η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική, και ικανοποιεί όλα τα βασικά κριτήρια μιας εμπειρικής επιστήμης. Κάνει προβλέψεις και μπορεί να τροποποιηθεί. Οι επιστήμονες έχουν συζητήσει 4 διαφορετικούς τύπους παράλληλων Συμπάντων. Η ερώτηση κλειδί δεν είναι αν το Πολυσύμπαν υπάρχει αλλά πόσα επίπεδα έχει.
ΠΟΛΥΣΥΜΠΑΝ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Ι
Ο απλούστερος τύπος παράλληλου Σύμπαντος είναι απλά μια περιοχή του χώρου, η οποία βρίσκεται πολύ μακριά μας για να την έχουμε δει μέχρι τώρα. Το πιο μακρινό σημείο που μπορούμε να δούμε σήμερα βρίσκεται σε απόσταση 4X1026 μέτρα ή 42 δισεκατομμύρια έτη φωτός.
Είναι η απόσταση που πρόλαβε να ταξιδέψει το φως από τη στιγμή που άρχισε το Big Bang. Η απόσταση αυτή είναι μεγαλύτερη από 14 δισεκατομμύρια έτη φωτός, διότι η κοσμική διαστολή έχει μεγαλώσει τις αποστάσεις. Κάθε ένα από τα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι είναι βασικά όμοιο με το δικό μας. Όλες οι διαφορές πηγάζουν από διαφοροποιήσεις στις αρχικές συνθήκες της ύλης.
Επίπεδο I: Πέρα από τον κοσμικό μας ορίζοντα
Τα παράλληλα Σύμπαντα των άλλων εαυτών σας αποτελούν το επίπεδο Ι του Πολυσύμπαντος. Πρόκειται για τον λιγότερο αμφιλεγόμενο τύπο. Όλοι μας δεχόμαστε την ύπαρξη πραγμάτων που δεν μπορούμε να δούμε αλλά θα βλέπαμε αν κινούμαστε σε ένα διαφορετικό πλεονεκτικό σημείο ή απλά περιμέναμε, όπως οι άνθρωποι που περιμένουν τα πλοία να εμφανιστούν στον ορίζοντα. Αντικείμενα πέρα από τον κοσμικό ορίζοντα βρίσκονται σε μια παρόμοια κατάσταση. Το παρατηρήσιμο Σύμπαν μεγαλώνει κατά ένα έτος φωτός κάθε χρόνο, καθώς το φως από όλο και μακρινότερα αντικείμενα έχει τον χρόνο να φθάσε ως εμάς. Πιθανόν θα πεθάνετε αρκετά πριν ο άλλος εαυτός σας γίνει ορατός, αλλά κατ' αρχήν και αν η κοσμική διαστολή συνεργαστεί, οι απόγονοί σας θα μπορούσαν να τον παρατηρήσουν με ένα αρκετά ισχυρό τηλεσκόπιο.
Αν μη τι άλλο το Πολυσύμπαν Επιπέδου Ι ακούγεται μάλλον προφανές. Πως θα μπορούσε ο χώρος να μην είναι άπειρος; Υπάρχει κάπου μια πινακίδα που να λέει: "Ο χώρος τελειώνει εδώ-Προσέξτε το χάσμα"; Αν είναι έτσι τότε τι βρίσκεται πέρα από εκεί; Στην πραγματικότητα η θεωρία του Einstein για τη βαρύτητα εξετάζει αυτή την διαίσθηση. Ο χώρος θα μπορούσε να είναι πεπερασμένος αν έχει μια κυρτή καμπύλωση ή μια ασυνήθιστη τοπολογία. Ένα σφαιρικό ή σχήματος λουκουμά Σύμπαν θα είχε ένα πεπερασμένο όγκο αλλά δεν θα είχε άκρα. Η κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου επιτρέπει ευαίσθητα τεστ τέτοιων υποθέσεων. Μέχρι τώρα όμως οι ενδείξεις είναι εναντίον τους. Τα πρότυπα που δέχονται το άπειρο Σύμπαν ταιριάζουν με τα δεδομένα μας και μπαίνουν ισχυροί περιορισμοί στα εναλλακτικά μοντέλα.
Σημείωση: Ο αριθμός (10 στην 10118 ) μέτρα προκύπτει ως εξής. Το Σύμπαν μας εκτιμάμε ότι έχει περίπου 10118 υποατομικά σωματίδια που απαρτίζουν την ύλη, τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Το πλήθος όλων των δυνατών καταστάσεων που μπορούμε να σκεφτούμε ότι φτιάχνονται μ' αυτά τα σωματίδια είναι 2 στην 10118 διαφορετικές διατάξεις, που αριθμητικά προσεγγίζονται ως 10 στην 10118 . Το 2 προκύπτει αν ληφθεί υπ' όψιν ότι το καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ' αυτές τις διατάξεις. Ο καθένας από αυτούς τους συνδυασμούς αντιπροσωπεύει και ένα διαφορετικό Σύμπαν που φτιάχνεται με τα σωματίδια αυτά. Αν θέλουμε να συναντήσουμε ένα Σύμπαν πανομοιότυπο με το δικό μας θα πρέπει να βρεθούμε σε μια απόσταση πέρα από όλους αυτούς τους συνδυασμούς όπου θα έχουμε και επανάληψη αυτών των Συμπάντων. Δηλαδή να πάμε σε μια απόσταση της τάξης των (10 στην10118 )φορές την διάμετρο του Σύμπαντος που είναι της τάξης των 4X1026 μέτρα . Το γινόμενο αυτό είναι περίπου ίσο με 10 στην10118 ) μέτρα.
Για το Συγγραφέα:
Ο MAX TEGMARK έχει γράψει μια τετραδιάστατη εκδοχή του Tetris ενώ ήταν στο κολλέγιο. Είναι καθηγητής της φυσικής και αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania. Ο Tegmark είναι ειδικός στην ανάλυση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου και στη δημιουργία σμηνών των γαλαξιών. Πολλές από τις εργασίες του αφορούν την ιδέα των παράλληλων συμπάντων: βρίσκοντας αποδείξεις για άπειρο χώρο και κοσμολογικό πληθωρισμό, αναπτύσσοντας έρευνες της κβαντικής κατάρρευσης της συμφασικής υπέρθεσης (decoherence), και μελετώντας τη πιθανότητα ότι το πλάτος της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου κυμαίνεται. Επίσης ασχολείται με τη διαστατικότητα του χωρόχρονου και τη δυνατότητα οι βασικοί νόμοι της φυσικής να ποικίλλουν από τόπο σε τόπο.
Σχετικές Αναφορές:
Why Is the CMB Fluctuation Level 10-5? Max Tegmark and Martin Rees in Astrophysical Journal, Vol. 499, No. 2, pages 526-532; June 1, 1998. Available online at arXiv.org/abs/astro-ph/9709058
Is "The Theory of Everything" Merely the Ultimate Ensemble Theory? Max Tegmark in Annals of Physics, Vol. 270, No.1, pages 1-51; November 20, 1998. Available online at arXiv.org/abs/gr-qc/9704009
Many Worlds in One. Jaume Garriga and Alexander Vilenkin in Physical Review, Vol. D64, No. 043511; July 26, 2001. Available online at arXiv.org/abs/gr-qc/0102010
Inflation, Quantum Cosmology and the Anthropic Principle. Andrei Linde in Science and Ultimate Reality: From Quantum to Cosmos. Edited by J. D. Barrow, P.C.W. Davies and C. L. Harper. Cambridge University Press, 2003. Available online at arXiv.org/abs/hep-th/0211048
The author's Web site has more information at www.hep.upenn.edu/~max/multiverse.html
Our Cosmic Habitat. Martin Rees. Princeton University Press, 2001.
Μια άλλη δυνατότητα είναι ότι ο χώρος είναι άπειρος αλλά η ύλη περιορίζεται σε μια περιοχή γύρω μας. Αυτό είναι το ιστορικά δημοφιλές μοντέλο του "Σύμπαντος-νησίδας". Σε μια παραλλαγή αυτού του μοντέλου η ύλη αραιώνει με την απόσταση σε πολύ μεγάλη κλίμακα με τη μορφή fractal. Είτε με τη μια είτε με την άλλη εκδοχή, σχεδόν όλα τα Σύμπαντα στο Πολυσύμπαν επιπέδου Ι, θα είναι άδεια και νεκρά. Οι πρόσφατες όμως παρατηρήσεις της τρισδιάστατης κατανομής των γαλαξιών και της ακτινοβολίας μικροκυμάτων υποβάθρου, μας έχει δείξει ότι η διάταξη της ύλης μας παρέχει τρόπους να εξουδετερωθεί η ομοιομορφία του κενού σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. χωρίς να χρειάζονται δομές μεγαλύτερες από 1024 μέτρα.
Τα κοσμολογικά δεδομένα υποστηρίζουν την ιδέα ότι ο χώρος συνεχίζεται και πέρα από το ορατό Σύμπαν. Ο δορυφόρος WMAP μέτρησε πρόσφατα τις διακυμάνσεις στην ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου. Οι ισχυρότερες διακυμάνσεις είναι σε εύρος μισής μοίρας, πράγμα που δείχνει - μετά από εφαρμογή των νόμων της γεωμετρίας- ότι ευνοείται η επίπεδη γεωμετρία του Σύμπαντος και ότι ο χώρος είναι πολύ μεγάλος ή ακόμα και άπειρος. Δεδομένα από τον ίδιο δορυφόρο δείχνουν επίσης ότι ο χώρος στις πολύ μεγάλες κλίμακες είναι ομοιόμορφα γεμάτος με ύλη, πράγμα που δείχνει ότι τα άλλα Σύμπαντα θα μοιάζουν βασικά με το δικό μας.
Παρατηρητές που ζουν στα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι, θα έχουν τους ίδιους νόμους της φυσικής όπως εμείς, αλλά με διαφορετικές αρχικές συνθήκες. Σύμφωνα με τις σύγχρονες θεωρίες, διαδικασίες στο αρχικό Σύμπαν, διασκόρπισαν την ύλη με κάποιο βαθμό τυχαιότητας, και γεννήθηκαν όλες οι δυνατές διατάξεις που είχαν πιθανότητα διάφορη του μηδενός. Οι κοσμολόγοι υποθέτουν ότι το Σύμπαν μας, με μια σχεδόν ομοιόμορφη κατανομή μάζας και κάποιες αρχικές διακυμάνσεις στην πυκνότητα της τάξης του ενός μέρους στα 100.000, είναι τυπικές τιμές, τουλάχιστον για Σύμπαντα που περιέχουν παρατηρητές. Η υπόθεση αυτή είναι εκείνη που δικαιολογεί την εκτίμηση που αναφέραμε στο 1ο μέρος, ότι το πλησιέστερο αντίγραφο του εαυτού μας βρίσκεται 10 στην 1028 μέτρα μακριά μας. Περίπου σε 10 στην 1092 μέτρα μακριά, θα βρίσκεται μια σφαίρα ακτίνας 100 έτη φωτός, απόλυτα όμοια με μια αντίστοιχη που έχει κέντρο εμάς. Έτσι όλες οι εντυπώσεις που θα προσλαμβάνουμε κατά τα επόμενα 100 χρόνια θα είναι ίδιες με εκείνες που θα προσλαμβάνουν τα αντίγραφά μας εκεί έξω. Ας μην ξεχνάμε δε, όπως είδαμε και στο 1ο μέρος, ότι σε απόσταση 10 στην 10118 μέτρα, βρίσκεται ένας ολόκληρος όγκος Hubble (¨ένα Σύμπαν ολόκληρο) απόλυτα όμοιο με το δικό μας.
Αυτές είναι εξαιρετικά συντηρητικές εκτιμήσεις, που συνάγονται αν μετρήσουμε όλες τις δυνατές κβαντικές καταστάσεις που μπορεί να έχει ένας όγκος Hubble, αν δεν είναι θερμότερος από 108 Kelvin. Ένας τρόπος για να κάνουμε τους υπολογισμούς είναι να αναρωτηθούμε πόσα πρωτόνια θα μπορούσαν να χωρέσουν σε έναν όγκο Hubble σ' αυτή τη θερμοκρασία. Η απάντηση είναι 10118 πρωτόνια. Καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ' αυτόν τον όγκο, κι έτσι καταλήγουμε στον αριθμό 2 στην 10118 δυνατές διατάξεις των πρωτονίων. Ένα "κουτί" που περιέχει τόσους όγκους Hubble εξαντλεί όλες τις δυνατότητες. Αν στρογγυλέψουμε τα νούμερα, ένα τέτοιο κουτί έχει διάμετρο της τάξης των 10 στην 10118 μέτρα. Πέρα από αυτό το κουτί, σύμπαντα - περιλαμβανομένου του δικού μας- πρέπει να επαναλαμβάνονται. Περίπου στην ίδια εκτίμηση καταλήγουμε χρησιμοποιώντας θερμοδυναμική ή υπολογισμούς στηριγμένους στην κβαντική βαρύτητα, για το συνολικό περιεχόμενο πληροφοριών στο Σύμπαν.
Το πιο κοντινό αντίγραφό σας έχει μεγάλη πιθανότητα να βρίσκεται σε πολύ κοντινότερη απόσταση από αυτή που εκτιμήσαμε παραπάνω, αν ληφθούν υπ' όψιν οι διαδικασίες για σχηματισμό των πλανητών και η βιολογική εξέλιξη, τα οποία ευνοούν το σχηματισμό ενός αντιγράφου σας. Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο δικός μας όγκος Hubble, έχει τουλάχιστον 1020 κατοικήσιμους πλανήτες, μερικοί εκ των οποίων μπορεί να μοιάζουν με τη Γη.
Το πλαίσιο σκέψης που αναπτύξαμε για το Πολυσύμπαν επιπέδου Ι, χρησιμοποιείται πια σε θεωρητικούς υπολογισμούς ρουτίνας στη σύγχρονη Κοσμολογία, αν και σπάνια η διαδικασία αυτή αναφέρεται αναλυτικά. Για παράδειγμα, ας εξετάσουμε το πως οι Κοσμολόγοι χρησιμοποίησαν τα δεδομένα της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου για να αποκλείσουν μια πεπερασμένη σφαιρική γεωμετρία του Σύμπαντος. Τα θερμά και τα ψυχρά σημάδια στους χάρτες της ακτινοβολίας αυτής υποβάθρου, έχουν ένα χαρακτηριστικό μέγεθος που εξαρτάται από την καμπυλότητα του χώρου. Τα παρατηρούμενα σημάδια λοιπόν εμφανίζονται πολύ μικρά για να είναι συνεπή με ένα σφαιρικό σχήμα. Αλλά είναι σημαντικό να είναι τα συμπεράσματά μας στατιστικά ισχυρά. Το μέσο μέγεθος κάθε σημαδιού μεταβάλλεται τυχαία από έναν όγκο Hubble σε έναν άλλο. Έτσι είναι πιθανόν ότι το δικό μας Σύμπαν μας εξαπατά, δηλαδή μπορεί να είναι μεν σφαιρικό αλλά τυχαίνει να έχει σημάδια μικρού μεγέθους. Όταν οι Κοσμολόγοι λένε ότι έχουν αποκλείσει το σφαιρικό μοντέλο με σιγουριά 99,9%, εννοούν πραγματικά ότι αν αυτό το μοντέλο ήταν πραγματικό λιγότεροι από 1 στους 1.000 όγκους Hubble θα εμφάνιζε σημάδια τόσο μικρά όσο αυτά που παρατηρούμε.
Το συμπέρασμα είναι ότι η θεωρία του Πολυσύμπαντος μπορεί να ελεγχθεί και να απορριφθεί, ακόμη και αν εμείς δεν μπορούμε να δούμε τα άλλα Σύμπαντα. Το κλειδί είναι να προβλέψουμε πως θα είναι η συλλογή των παράλληλων Συμπάντων, και να καθορίσουμε μια κατανομή πιθανοτήτων, ή ισοδύναμα αυτό που οι μαθηματικοί αποκαλούν "μέτρο" επί της συλλογής αυτής. Το δικό μας Σύμπαν θα πρέπει να προκύπτει σαν ένα από τα πιο πιθανά. Αν όχι - αν δηλαδή σύμφωνα με τη θεωρία του Πολυσύμπαντος ζούμε σε ένα Σύμπαν μικρής πιθανότητας - τότε η θεωρία μας έχει πρόβλημα. Όπως θα δούμε παρακάτω, αυτό το πρόβλημα του "μέτρου" μπορεί να κρύβει μια μεγάλη πρόκληση.
Δεν είναι επιστημονική φαντασία, Η ύπαρξη άλλων Συμπάντων είναι μια άμεση συνέπεια των κοσμολογικών παρατηρήσεων
Υπάρχει ένα αντίγραφό σας που διαβάζει αυτό το άρθρο; ένα πρόσωπο που δεν είσαστε εσείς αλλά ζει σ' ένα πλανήτη που λέγεται Γη, με ομιχλώδη βουνά, γόνιμα χωράφια, πολυάνθρωπες πόλεις σ' ένα ηλιακό σύστημα με 8 άλλους πλανήτες; Η ζωή αυτού του προσώπου είναι ως τώρα ίδια με τη δική σας από κάθε άποψη. Αλλά ίσως αυτός ή αυτή, τώρα αποφασίζει να παρατήσει αυτό το άρθρο ενώ εσείς συνεχίζετε να διαβάζετε.
Η ιδέα για ένα δικό σας αντίγραφο μοιάζει παράξενη και απίθανη αλλά φαίνεται ότι θα πρέπει να συμφιλιωθούμε μαζί της γιατί υποστηρίζεται από αστρονομικά δεδομένα. Το απλούστερο και πιο διαδεδομένο κοσμολογικό μοντέλο σήμερα, προβλέπει ότι έχετε ένα δίδυμο σ' ένα γαλαξία σε απόσταση περί τα (10 στην 1028 ) μέτρα από εδώ. Η απόσταση είναι τόσο μεγάλη ώστε δεν ανήκει καν στην περιοχή που παρατηρούν οι αστρονόμοι, αλλά αυτό δεν κάνει τον δίδυμο εαυτό σας λιγότερο πραγματικό. Για το πως εκτιμάται η απόσταση αυτή θα μιλήσουμε στο δεύτερο μέρος του άρθρου. Σε πολύ πιο μακρινές αποστάσεις από αυτήν υπάρχουν ολόκληρα Σύμπαντα, αντίγραφα του δικού μας. Η εκτίμηση αυτή προκύπτει από στοιχειώδεις πιθανότητες και δεν προϋποθέτει καν τις προτεινόμενες ιδέες της σύγχρονης φυσικής. Μόνο την άποψη ότι ο χώρος είναι άπειρος ή τουλάχιστον αρκούντως τεράστιος σε μέγεθος και ομοιόμορφα γεμάτος με ύλη. Αυτά λέγονται παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι. Δείτε σχετικά την σημείωση στο τέλος του 1ου μέρους.
Κάτι τέτοιο φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τις παρατηρήσεις. Σε άπειρο χώρο, ακόμα και τα πιο απίθανα γεγονότα πρέπει να συμβαίνουν κάπου. Υπάρχουν άπειροι άλλοι κατοικήσιμοι πλανήτες, οι οποίοι περιλαμβάνουν όχι ένα αλλά άπειρους με κατοίκους που έχουν όμοια εμφάνιση με τη δική μας, όνομα και μνήμες όπως εσείς που έχουν ακολουθήσει όλες τις επιλογές που ακολουθήσατε και εσείς στη ζωή σας.
Πιθανόν δεν θα δείτε ποτέ τους άλλους εαυτούς σας. Η πιο μεγάλη απόσταση που μπορείτε να δείτε είναι η απόσταση που μπόρεσε να ταξιδέψει το φως κατά τα 14 δισεκατομμύρια χρόνια αφότου συνέβη το Big Bang. Το πιο μακρινό ορατό αντικείμενο είναι τώρα περίπου στα 4 X 1026 μέτρα μακριά μας, μια απόσταση που ορίζει το παρατηρήσιμο Σύμπαν μας. Το μέγεθος αυτό λέγεται και όγκος Hubble, ή ορίζοντας παρατήρησης ή και απλά το Σύμπαν μας. Όμοια το Σύμπαν των δίδυμων εαυτών σας είναι σφαίρες του ίδιου μεγέθους με κέντρα τους δικούς τους πλανήτες. Πρόκειται για τα πιο άμεσα παραδείγματα παράλληλων Συμπάντων. Κάθε Σύμπαν είναι απλά ένα μικρό μέρος ενός μεγαλύτερου Πολυσύμπαντος.
Με αυτόν όμως τον ορισμό του Σύμπαντος θα περίμενε κανείς η έννοια του Πολυσύμπαντος ν' ανήκει στη σφαίρα της μεταφυσικής. Η διάκριση μεταξύ φυσικής και μεταφυσικής είναι στο αν μια θεωρία είναι ελέγξιμη πειραματικά, άσχετα αν ακούγεται παράδοξη ή περιέχει μη παρατηρήσιμες ποσότητες. Τα σύνορα της φυσικής έχουν βαθμιαία διευρυνθεί ώστε να περιλαμβάνουν όλο και πιο αφηρημένες έννοιες όπως η σφαιρική Γη, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, η επιβράδυνση του χρόνου στις υψηλές ταχύτητες, η κβαντική υπέρθεση, ο καμπύλος χώρος και οι μαύρες τρύπες. Κατά τα τελευταία χρόνια και η ιδέα του Πολυσύμπαντος μπήκε σ' αυτή τη λίστα. Στηρίζεται σε καλά ελεγμένες θεωρίες όπως η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική, και ικανοποιεί όλα τα βασικά κριτήρια μιας εμπειρικής επιστήμης. Κάνει προβλέψεις και μπορεί να τροποποιηθεί. Οι επιστήμονες έχουν συζητήσει 4 διαφορετικούς τύπους παράλληλων Συμπάντων. Η ερώτηση κλειδί δεν είναι αν το Πολυσύμπαν υπάρχει αλλά πόσα επίπεδα έχει.
ΠΟΛΥΣΥΜΠΑΝ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Ι
Ο απλούστερος τύπος παράλληλου Σύμπαντος είναι απλά μια περιοχή του χώρου, η οποία βρίσκεται πολύ μακριά μας για να την έχουμε δει μέχρι τώρα. Το πιο μακρινό σημείο που μπορούμε να δούμε σήμερα βρίσκεται σε απόσταση 4X1026 μέτρα ή 42 δισεκατομμύρια έτη φωτός.
Είναι η απόσταση που πρόλαβε να ταξιδέψει το φως από τη στιγμή που άρχισε το Big Bang. Η απόσταση αυτή είναι μεγαλύτερη από 14 δισεκατομμύρια έτη φωτός, διότι η κοσμική διαστολή έχει μεγαλώσει τις αποστάσεις. Κάθε ένα από τα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι είναι βασικά όμοιο με το δικό μας. Όλες οι διαφορές πηγάζουν από διαφοροποιήσεις στις αρχικές συνθήκες της ύλης.
Επίπεδο I: Πέρα από τον κοσμικό μας ορίζοντα
Τα παράλληλα Σύμπαντα των άλλων εαυτών σας αποτελούν το επίπεδο Ι του Πολυσύμπαντος. Πρόκειται για τον λιγότερο αμφιλεγόμενο τύπο. Όλοι μας δεχόμαστε την ύπαρξη πραγμάτων που δεν μπορούμε να δούμε αλλά θα βλέπαμε αν κινούμαστε σε ένα διαφορετικό πλεονεκτικό σημείο ή απλά περιμέναμε, όπως οι άνθρωποι που περιμένουν τα πλοία να εμφανιστούν στον ορίζοντα. Αντικείμενα πέρα από τον κοσμικό ορίζοντα βρίσκονται σε μια παρόμοια κατάσταση. Το παρατηρήσιμο Σύμπαν μεγαλώνει κατά ένα έτος φωτός κάθε χρόνο, καθώς το φως από όλο και μακρινότερα αντικείμενα έχει τον χρόνο να φθάσε ως εμάς. Πιθανόν θα πεθάνετε αρκετά πριν ο άλλος εαυτός σας γίνει ορατός, αλλά κατ' αρχήν και αν η κοσμική διαστολή συνεργαστεί, οι απόγονοί σας θα μπορούσαν να τον παρατηρήσουν με ένα αρκετά ισχυρό τηλεσκόπιο.
Αν μη τι άλλο το Πολυσύμπαν Επιπέδου Ι ακούγεται μάλλον προφανές. Πως θα μπορούσε ο χώρος να μην είναι άπειρος; Υπάρχει κάπου μια πινακίδα που να λέει: "Ο χώρος τελειώνει εδώ-Προσέξτε το χάσμα"; Αν είναι έτσι τότε τι βρίσκεται πέρα από εκεί; Στην πραγματικότητα η θεωρία του Einstein για τη βαρύτητα εξετάζει αυτή την διαίσθηση. Ο χώρος θα μπορούσε να είναι πεπερασμένος αν έχει μια κυρτή καμπύλωση ή μια ασυνήθιστη τοπολογία. Ένα σφαιρικό ή σχήματος λουκουμά Σύμπαν θα είχε ένα πεπερασμένο όγκο αλλά δεν θα είχε άκρα. Η κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου επιτρέπει ευαίσθητα τεστ τέτοιων υποθέσεων. Μέχρι τώρα όμως οι ενδείξεις είναι εναντίον τους. Τα πρότυπα που δέχονται το άπειρο Σύμπαν ταιριάζουν με τα δεδομένα μας και μπαίνουν ισχυροί περιορισμοί στα εναλλακτικά μοντέλα.
Σημείωση: Ο αριθμός (10 στην 10118 ) μέτρα προκύπτει ως εξής. Το Σύμπαν μας εκτιμάμε ότι έχει περίπου 10118 υποατομικά σωματίδια που απαρτίζουν την ύλη, τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Το πλήθος όλων των δυνατών καταστάσεων που μπορούμε να σκεφτούμε ότι φτιάχνονται μ' αυτά τα σωματίδια είναι 2 στην 10118 διαφορετικές διατάξεις, που αριθμητικά προσεγγίζονται ως 10 στην 10118 . Το 2 προκύπτει αν ληφθεί υπ' όψιν ότι το καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ' αυτές τις διατάξεις. Ο καθένας από αυτούς τους συνδυασμούς αντιπροσωπεύει και ένα διαφορετικό Σύμπαν που φτιάχνεται με τα σωματίδια αυτά. Αν θέλουμε να συναντήσουμε ένα Σύμπαν πανομοιότυπο με το δικό μας θα πρέπει να βρεθούμε σε μια απόσταση πέρα από όλους αυτούς τους συνδυασμούς όπου θα έχουμε και επανάληψη αυτών των Συμπάντων. Δηλαδή να πάμε σε μια απόσταση της τάξης των (10 στην10118 )φορές την διάμετρο του Σύμπαντος που είναι της τάξης των 4X1026 μέτρα . Το γινόμενο αυτό είναι περίπου ίσο με 10 στην10118 ) μέτρα.
Για το Συγγραφέα:
Ο MAX TEGMARK έχει γράψει μια τετραδιάστατη εκδοχή του Tetris ενώ ήταν στο κολλέγιο. Είναι καθηγητής της φυσικής και αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania. Ο Tegmark είναι ειδικός στην ανάλυση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου και στη δημιουργία σμηνών των γαλαξιών. Πολλές από τις εργασίες του αφορούν την ιδέα των παράλληλων συμπάντων: βρίσκοντας αποδείξεις για άπειρο χώρο και κοσμολογικό πληθωρισμό, αναπτύσσοντας έρευνες της κβαντικής κατάρρευσης της συμφασικής υπέρθεσης (decoherence), και μελετώντας τη πιθανότητα ότι το πλάτος της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου κυμαίνεται. Επίσης ασχολείται με τη διαστατικότητα του χωρόχρονου και τη δυνατότητα οι βασικοί νόμοι της φυσικής να ποικίλλουν από τόπο σε τόπο.
Σχετικές Αναφορές:
Why Is the CMB Fluctuation Level 10-5? Max Tegmark and Martin Rees in Astrophysical Journal, Vol. 499, No. 2, pages 526-532; June 1, 1998. Available online at arXiv.org/abs/astro-ph/9709058
Is "The Theory of Everything" Merely the Ultimate Ensemble Theory? Max Tegmark in Annals of Physics, Vol. 270, No.1, pages 1-51; November 20, 1998. Available online at arXiv.org/abs/gr-qc/9704009
Many Worlds in One. Jaume Garriga and Alexander Vilenkin in Physical Review, Vol. D64, No. 043511; July 26, 2001. Available online at arXiv.org/abs/gr-qc/0102010
Inflation, Quantum Cosmology and the Anthropic Principle. Andrei Linde in Science and Ultimate Reality: From Quantum to Cosmos. Edited by J. D. Barrow, P.C.W. Davies and C. L. Harper. Cambridge University Press, 2003. Available online at arXiv.org/abs/hep-th/0211048
The author's Web site has more information at www.hep.upenn.edu/~max/multiverse.html
Our Cosmic Habitat. Martin Rees. Princeton University Press, 2001.
Μια άλλη δυνατότητα είναι ότι ο χώρος είναι άπειρος αλλά η ύλη περιορίζεται σε μια περιοχή γύρω μας. Αυτό είναι το ιστορικά δημοφιλές μοντέλο του "Σύμπαντος-νησίδας". Σε μια παραλλαγή αυτού του μοντέλου η ύλη αραιώνει με την απόσταση σε πολύ μεγάλη κλίμακα με τη μορφή fractal. Είτε με τη μια είτε με την άλλη εκδοχή, σχεδόν όλα τα Σύμπαντα στο Πολυσύμπαν επιπέδου Ι, θα είναι άδεια και νεκρά. Οι πρόσφατες όμως παρατηρήσεις της τρισδιάστατης κατανομής των γαλαξιών και της ακτινοβολίας μικροκυμάτων υποβάθρου, μας έχει δείξει ότι η διάταξη της ύλης μας παρέχει τρόπους να εξουδετερωθεί η ομοιομορφία του κενού σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. χωρίς να χρειάζονται δομές μεγαλύτερες από 1024 μέτρα.
Τα κοσμολογικά δεδομένα υποστηρίζουν την ιδέα ότι ο χώρος συνεχίζεται και πέρα από το ορατό Σύμπαν. Ο δορυφόρος WMAP μέτρησε πρόσφατα τις διακυμάνσεις στην ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου. Οι ισχυρότερες διακυμάνσεις είναι σε εύρος μισής μοίρας, πράγμα που δείχνει - μετά από εφαρμογή των νόμων της γεωμετρίας- ότι ευνοείται η επίπεδη γεωμετρία του Σύμπαντος και ότι ο χώρος είναι πολύ μεγάλος ή ακόμα και άπειρος. Δεδομένα από τον ίδιο δορυφόρο δείχνουν επίσης ότι ο χώρος στις πολύ μεγάλες κλίμακες είναι ομοιόμορφα γεμάτος με ύλη, πράγμα που δείχνει ότι τα άλλα Σύμπαντα θα μοιάζουν βασικά με το δικό μας.
Παρατηρητές που ζουν στα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι, θα έχουν τους ίδιους νόμους της φυσικής όπως εμείς, αλλά με διαφορετικές αρχικές συνθήκες. Σύμφωνα με τις σύγχρονες θεωρίες, διαδικασίες στο αρχικό Σύμπαν, διασκόρπισαν την ύλη με κάποιο βαθμό τυχαιότητας, και γεννήθηκαν όλες οι δυνατές διατάξεις που είχαν πιθανότητα διάφορη του μηδενός. Οι κοσμολόγοι υποθέτουν ότι το Σύμπαν μας, με μια σχεδόν ομοιόμορφη κατανομή μάζας και κάποιες αρχικές διακυμάνσεις στην πυκνότητα της τάξης του ενός μέρους στα 100.000, είναι τυπικές τιμές, τουλάχιστον για Σύμπαντα που περιέχουν παρατηρητές. Η υπόθεση αυτή είναι εκείνη που δικαιολογεί την εκτίμηση που αναφέραμε στο 1ο μέρος, ότι το πλησιέστερο αντίγραφο του εαυτού μας βρίσκεται 10 στην 1028 μέτρα μακριά μας. Περίπου σε 10 στην 1092 μέτρα μακριά, θα βρίσκεται μια σφαίρα ακτίνας 100 έτη φωτός, απόλυτα όμοια με μια αντίστοιχη που έχει κέντρο εμάς. Έτσι όλες οι εντυπώσεις που θα προσλαμβάνουμε κατά τα επόμενα 100 χρόνια θα είναι ίδιες με εκείνες που θα προσλαμβάνουν τα αντίγραφά μας εκεί έξω. Ας μην ξεχνάμε δε, όπως είδαμε και στο 1ο μέρος, ότι σε απόσταση 10 στην 10118 μέτρα, βρίσκεται ένας ολόκληρος όγκος Hubble (¨ένα Σύμπαν ολόκληρο) απόλυτα όμοιο με το δικό μας.
Αυτές είναι εξαιρετικά συντηρητικές εκτιμήσεις, που συνάγονται αν μετρήσουμε όλες τις δυνατές κβαντικές καταστάσεις που μπορεί να έχει ένας όγκος Hubble, αν δεν είναι θερμότερος από 108 Kelvin. Ένας τρόπος για να κάνουμε τους υπολογισμούς είναι να αναρωτηθούμε πόσα πρωτόνια θα μπορούσαν να χωρέσουν σε έναν όγκο Hubble σ' αυτή τη θερμοκρασία. Η απάντηση είναι 10118 πρωτόνια. Καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ' αυτόν τον όγκο, κι έτσι καταλήγουμε στον αριθμό 2 στην 10118 δυνατές διατάξεις των πρωτονίων. Ένα "κουτί" που περιέχει τόσους όγκους Hubble εξαντλεί όλες τις δυνατότητες. Αν στρογγυλέψουμε τα νούμερα, ένα τέτοιο κουτί έχει διάμετρο της τάξης των 10 στην 10118 μέτρα. Πέρα από αυτό το κουτί, σύμπαντα - περιλαμβανομένου του δικού μας- πρέπει να επαναλαμβάνονται. Περίπου στην ίδια εκτίμηση καταλήγουμε χρησιμοποιώντας θερμοδυναμική ή υπολογισμούς στηριγμένους στην κβαντική βαρύτητα, για το συνολικό περιεχόμενο πληροφοριών στο Σύμπαν.
Το πιο κοντινό αντίγραφό σας έχει μεγάλη πιθανότητα να βρίσκεται σε πολύ κοντινότερη απόσταση από αυτή που εκτιμήσαμε παραπάνω, αν ληφθούν υπ' όψιν οι διαδικασίες για σχηματισμό των πλανητών και η βιολογική εξέλιξη, τα οποία ευνοούν το σχηματισμό ενός αντιγράφου σας. Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο δικός μας όγκος Hubble, έχει τουλάχιστον 1020 κατοικήσιμους πλανήτες, μερικοί εκ των οποίων μπορεί να μοιάζουν με τη Γη.
Το πλαίσιο σκέψης που αναπτύξαμε για το Πολυσύμπαν επιπέδου Ι, χρησιμοποιείται πια σε θεωρητικούς υπολογισμούς ρουτίνας στη σύγχρονη Κοσμολογία, αν και σπάνια η διαδικασία αυτή αναφέρεται αναλυτικά. Για παράδειγμα, ας εξετάσουμε το πως οι Κοσμολόγοι χρησιμοποίησαν τα δεδομένα της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου για να αποκλείσουν μια πεπερασμένη σφαιρική γεωμετρία του Σύμπαντος. Τα θερμά και τα ψυχρά σημάδια στους χάρτες της ακτινοβολίας αυτής υποβάθρου, έχουν ένα χαρακτηριστικό μέγεθος που εξαρτάται από την καμπυλότητα του χώρου. Τα παρατηρούμενα σημάδια λοιπόν εμφανίζονται πολύ μικρά για να είναι συνεπή με ένα σφαιρικό σχήμα. Αλλά είναι σημαντικό να είναι τα συμπεράσματά μας στατιστικά ισχυρά. Το μέσο μέγεθος κάθε σημαδιού μεταβάλλεται τυχαία από έναν όγκο Hubble σε έναν άλλο. Έτσι είναι πιθανόν ότι το δικό μας Σύμπαν μας εξαπατά, δηλαδή μπορεί να είναι μεν σφαιρικό αλλά τυχαίνει να έχει σημάδια μικρού μεγέθους. Όταν οι Κοσμολόγοι λένε ότι έχουν αποκλείσει το σφαιρικό μοντέλο με σιγουριά 99,9%, εννοούν πραγματικά ότι αν αυτό το μοντέλο ήταν πραγματικό λιγότεροι από 1 στους 1.000 όγκους Hubble θα εμφάνιζε σημάδια τόσο μικρά όσο αυτά που παρατηρούμε.
Το συμπέρασμα είναι ότι η θεωρία του Πολυσύμπαντος μπορεί να ελεγχθεί και να απορριφθεί, ακόμη και αν εμείς δεν μπορούμε να δούμε τα άλλα Σύμπαντα. Το κλειδί είναι να προβλέψουμε πως θα είναι η συλλογή των παράλληλων Συμπάντων, και να καθορίσουμε μια κατανομή πιθανοτήτων, ή ισοδύναμα αυτό που οι μαθηματικοί αποκαλούν "μέτρο" επί της συλλογής αυτής. Το δικό μας Σύμπαν θα πρέπει να προκύπτει σαν ένα από τα πιο πιθανά. Αν όχι - αν δηλαδή σύμφωνα με τη θεωρία του Πολυσύμπαντος ζούμε σε ένα Σύμπαν μικρής πιθανότητας - τότε η θεωρία μας έχει πρόβλημα. Όπως θα δούμε παρακάτω, αυτό το πρόβλημα του "μέτρου" μπορεί να κρύβει μια μεγάλη πρόκληση.
Πέμπτη 19 Μαΐου 2011
time
Γεγονός είναι ότι διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία ο πλανήτης μαστίζεται από την έλλειψη και από διαφόρων ειδών στερήσεις. Έλλειψη οξυγόνου, έλλειψη νερού, έλλειψη τροφής, έλλειψη αγάπης, έλλειψη ανθρωπιάς. Σχέσεις χαρακτηρισμένες από έλλειψη και στέρηση με ποικίλους τρόπους και σε ποικίλες μορφές. Ανάμεσα στις σχέσεις με τις πολλαπλές στερήσεις αυτή που θα έπρεπε να διακρίνουμε είναι η σχέση με τον χρόνο και η ιδιαιτερότητα αυτής της σχέσης.
Ο άνθρωπος και ο χρόνος, μια σχέση από τον έρωτα μέχρι την αντιπαλότητα και την εχθρότητα. Μια σχέση ανεξερεύνητη καθώς ο ένας αγνοεί την ταυτότητα του άλλου και αισθάνεται μέσα σε αυτή την άγνοια το άγνωστο να γίνεται μέχρι και κατατρεγμός απέναντί του. Ο άνθρωπος, παρά την μακροχρόνια επιστημονική και φιλοσοφική μελέτη και αναζήτησή του, δεν έχει καταφέρει ακόμη να αγγίξει την φύση του χρόνου και γι’ αυτό αισθάνεται απορημένα έως και αμήχανα απέναντί του.
Χαρακτηριστικές φράσεις: “δεν μου φτάνει ο χρόνος”, “με κυνηγάει ο χρόνος”, “σκοτώνω τον χρόνο μου” όπως και πολλές άλλες βεβαιώνουν το ιδιόρρυθμο της σχέσης του ανθρώπου με τον χρόνο. Μια σχέση χωρίς στίγμα και ταυτότητα, με ένα άγνωστο παρελθόν και απροσδιόριστο μέλλον, που ωστόσο κάποια στιγμή θα πρέπει να διευκρινιστεί προκειμένου να φτάσει σε μια κάθαρση που θα αποκαταστήσει την σχέση στην υγιή και φυσιολογική της κατάσταση.
Ο εγκέφαλος, στην περίπτωση αυτή, όπως και σε πολλές άλλες, έχει υποκαταστήσει την θέση της καρδιάς διαστρέφοντας την σχέση που ο άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει με το μυαλό, αντί να αφήσει την καρδιά να παίξει σωστά τον ρόλο της. Όσο η ανάλυση του χρόνου θα γίνεται με τον εγκέφαλο η φύση του θα παραμένει κρυφή και άγνωστη, καθώς, όπως και ο Ηράκλειτος υποστηρίζει η «φύσις κρύπτεσθαι φιλεί…».
Αλλά και ο Γουίλιαμ Φώκνερ στο έργο του Βουή και Μανία δίνει μια διαφορετική άποψη για την σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο, που γίνεται μέσα από μηχανικά υποκατάστατα όπως το ρολόι.
«Ιουνίου 2α, 1910
Όταν η σκιά από την κάσσα του παραθύρου έκανε την εμφάνισή της, η ώρα είχε πάει μεταξύ εφτά και οχτώ, και τότε είχα ξαναμπεί στο εσωτερικό του χρόνου και άκουσα το ρολόι. Ήταν του παππού και όταν ο πατέρας το ‘δωσε σ’ εμένα, είπε λάβε το μαυσωλείο πάσης ελπίδος και επιθυμίας. Είναι συντριπτικότατα πιθανό πώς θα το εκμεταλλευτείς για να κερδίσεις την ‘εις άτοπον απαγωγήν’ της κάθε ανθρώπινης πείρας που είναι σε θέση να θεραπεύσει τις προσωπικές σου ανάγκες καθόλου επαρκέστερα απ’ όσο θεράπευσε τις ανάγκες τις δικές του ή του πατέρα του. Σου το δίνω όχι για να θυμάσαι τον χρόνο, αλλά για να μπορείς να τον λησμονάς μια τόσο για ένα λεπτό, και να μην αναλώνεσαι σε απόπειρες να τον κατακτήσεις. Επειδή καμία μάχη δεν κερδήθηκε ποτέ, είπε. Ούτε και δόθηκε. Το πεδίο της μάχης αποκαλύπτει στον άνθρωπο μόνο τη δική του αφροσύνη και τον απελπισμό του, και όσο για νίκη, είναι φαντασιοκοπία φιλοσόφων και ηλιθίων». Και συνεχίζει παρακάτω: «Επειδή ο Πατέρας είπε τα ρολόγια σφαγιάζουν τον Χρόνο. Είπε ο Χρόνος είναι νεκρός όσο ροκανίζεται στους τροχίσκους ενός ρολογιού. Και μονάχα όταν το ρολόι σταματήσει ανασταίνεται ο χρόνος».
Ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος να επιλέγει ανάμεσα στο αδιέξοδο ή στην αναγκαστική επανατοποθέτηση. Μια σχέση που πρέπει να αναθεωρηθεί όχι με τους όρους και τις προϋποθέσεις του μυαλού αλλά με τις ανάγκες και τις προσδοκίες της καρδιάς, γιατί ο άνθρωπος πρέπει να ζήσει, και όχι απλά πρέπει να ζήσει, αλλά πρέπει να ζήσει ευτυχισμένος.
Ο άνθρωπος και ο χρόνος, μια σχέση από τον έρωτα μέχρι την αντιπαλότητα και την εχθρότητα. Μια σχέση ανεξερεύνητη καθώς ο ένας αγνοεί την ταυτότητα του άλλου και αισθάνεται μέσα σε αυτή την άγνοια το άγνωστο να γίνεται μέχρι και κατατρεγμός απέναντί του. Ο άνθρωπος, παρά την μακροχρόνια επιστημονική και φιλοσοφική μελέτη και αναζήτησή του, δεν έχει καταφέρει ακόμη να αγγίξει την φύση του χρόνου και γι’ αυτό αισθάνεται απορημένα έως και αμήχανα απέναντί του.
Χαρακτηριστικές φράσεις: “δεν μου φτάνει ο χρόνος”, “με κυνηγάει ο χρόνος”, “σκοτώνω τον χρόνο μου” όπως και πολλές άλλες βεβαιώνουν το ιδιόρρυθμο της σχέσης του ανθρώπου με τον χρόνο. Μια σχέση χωρίς στίγμα και ταυτότητα, με ένα άγνωστο παρελθόν και απροσδιόριστο μέλλον, που ωστόσο κάποια στιγμή θα πρέπει να διευκρινιστεί προκειμένου να φτάσει σε μια κάθαρση που θα αποκαταστήσει την σχέση στην υγιή και φυσιολογική της κατάσταση.
Ο εγκέφαλος, στην περίπτωση αυτή, όπως και σε πολλές άλλες, έχει υποκαταστήσει την θέση της καρδιάς διαστρέφοντας την σχέση που ο άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει με το μυαλό, αντί να αφήσει την καρδιά να παίξει σωστά τον ρόλο της. Όσο η ανάλυση του χρόνου θα γίνεται με τον εγκέφαλο η φύση του θα παραμένει κρυφή και άγνωστη, καθώς, όπως και ο Ηράκλειτος υποστηρίζει η «φύσις κρύπτεσθαι φιλεί…».
Αλλά και ο Γουίλιαμ Φώκνερ στο έργο του Βουή και Μανία δίνει μια διαφορετική άποψη για την σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο, που γίνεται μέσα από μηχανικά υποκατάστατα όπως το ρολόι.
«Ιουνίου 2α, 1910
Όταν η σκιά από την κάσσα του παραθύρου έκανε την εμφάνισή της, η ώρα είχε πάει μεταξύ εφτά και οχτώ, και τότε είχα ξαναμπεί στο εσωτερικό του χρόνου και άκουσα το ρολόι. Ήταν του παππού και όταν ο πατέρας το ‘δωσε σ’ εμένα, είπε λάβε το μαυσωλείο πάσης ελπίδος και επιθυμίας. Είναι συντριπτικότατα πιθανό πώς θα το εκμεταλλευτείς για να κερδίσεις την ‘εις άτοπον απαγωγήν’ της κάθε ανθρώπινης πείρας που είναι σε θέση να θεραπεύσει τις προσωπικές σου ανάγκες καθόλου επαρκέστερα απ’ όσο θεράπευσε τις ανάγκες τις δικές του ή του πατέρα του. Σου το δίνω όχι για να θυμάσαι τον χρόνο, αλλά για να μπορείς να τον λησμονάς μια τόσο για ένα λεπτό, και να μην αναλώνεσαι σε απόπειρες να τον κατακτήσεις. Επειδή καμία μάχη δεν κερδήθηκε ποτέ, είπε. Ούτε και δόθηκε. Το πεδίο της μάχης αποκαλύπτει στον άνθρωπο μόνο τη δική του αφροσύνη και τον απελπισμό του, και όσο για νίκη, είναι φαντασιοκοπία φιλοσόφων και ηλιθίων». Και συνεχίζει παρακάτω: «Επειδή ο Πατέρας είπε τα ρολόγια σφαγιάζουν τον Χρόνο. Είπε ο Χρόνος είναι νεκρός όσο ροκανίζεται στους τροχίσκους ενός ρολογιού. Και μονάχα όταν το ρολόι σταματήσει ανασταίνεται ο χρόνος».
Ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος να επιλέγει ανάμεσα στο αδιέξοδο ή στην αναγκαστική επανατοποθέτηση. Μια σχέση που πρέπει να αναθεωρηθεί όχι με τους όρους και τις προϋποθέσεις του μυαλού αλλά με τις ανάγκες και τις προσδοκίες της καρδιάς, γιατί ο άνθρωπος πρέπει να ζήσει, και όχι απλά πρέπει να ζήσει, αλλά πρέπει να ζήσει ευτυχισμένος.
Παράλληλοι Κόσμοι...
Η πιο μεγάλη απόσταση που μπορούμε να δούμε είναι η απόσταση που μπόρεσε να ταξιδέψει το φως κατά τα 14 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια από τη στιγμή που συνέβη το Big Bang. Το πιο μακρινό ορατό αντικείμενο είναι τώρα περίπου στα 4 X 1026 μέτρα μακριά μας. Αυτή η απόσταση ορίζει το παρατηρήσιμο Σύμπαν μας. Το μέγεθος αυτό λέγεται και όγκος Hubble ή ορίζοντας παρατήρησης ή και απλά το Σύμπαν μας.
Κάθε Σύμπαν είναι απλά ένα μικρό μέρος ενός μεγαλύτερου Πολυσύμπαντος.
Κατά τα τελευταία χρόνια και η ιδέα του Πολυσύμπαντος μπήκε σ’ αυτή τη λίστα. Στηρίζεται σε καλά ελεγμένες θεωρίες, όπως η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική, και ικανοποιεί όλα τα βασικά κριτήρια μιας εμπειρικής επιστήμης. Κάνει προβλέψεις και μπορεί να τροποποιηθεί. Η Θεωρία των Χορδών - Μεμβρανών προϋποθέτει σαφώς την ύπαρξη πολλών διαστάσεων και Παράλληλων Συμπάντων. Η ύπαρξη των παράλληλων Κόσμων βεβαιώνεται από εμπειρικά στοιχεία. O Θαλής μίλησε, όχι μόνον για τον μικρόκοσμο της ύλης, αλλά και για παράλληλους Κόσμους.
Η ερώτηση κλειδί δεν είναι αν το Πολυσύμπαν υπάρχει, αλλά πόσα επίπεδα έχει.
Οι επιστήμονες έχουν συζητήσει 4 διαφορετικούς τύπους παράλληλων Συμπάντων.
Ο απλούστερος τύπος παράλληλου Σύμπαντος, Επιπέδου Ι, είναι μια περιοχή του χώρου, η οποία βρίσκεται πολύ μακριά μας για να την έχουμε δει μέχρι τώρα. Το πιο μακρινό σημείο που μπορούμε να δούμε σήμερα βρίσκεται σε απόσταση 4X1026 μέτρα ή 42 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Κάθε ένα από τα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι είναι βασικά όμοιο με το δικό μας. Όλες οι διαφορές πηγάζουν από διαφοροποιήσεις στις αρχικές συνθήκες της ύλης.
Το Σύμπαν μας εκτιμάμε ότι έχει περίπου 10118 υποατομικά σωματίδια που απαρτίζουν την ύλη, τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Το πλήθος όλων των δυνατών καταστάσεων που μπορούμε να σκεφτούμε ότι φτιάχνονται μ’ αυτά τα σωματίδια είναι 2 στην 10118 διαφορετικές διατάξεις, που αριθμητικά προσεγγίζονται ως 10 στην 10118 . Το 2 προκύπτει αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι το καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ’ αυτές τις διατάξεις. Ο καθένας από αυτούς τους συνδυασμούς αντιπροσωπεύει και ένα διαφορετικό Σύμπαν που φτιάχνεται με τα σωματίδια αυτά. Αν θέλουμε να συναντήσουμε ένα Σύμπαν πανομοιότυπο με το δικό μας θα πρέπει να βρεθούμε σε μια απόσταση πέρα από όλους αυτούς τους συνδυασμούς όπου θα έχουμε και επανάληψη αυτών των Συμπάντων.
Πέρα από το Σύμπαν, που παρατηρούμε με τα τηλεσκόπιά μας, υπάρχουν κι άλλοι Κόσμοι, ίσως άπειροι σε πλήθος. Μερικοί από αυτούς είναι όμοιοι με τον δικό μας, ακόμη και στη μικρότερη λεπτομέρεια, εκτός από το ότι ακολουθούν ξεχωριστούς δρόμους.
Στο Επίπεδο ΙΙ, οι τρέχουσες παρατηρήσεις υποδεικνύουν ότι ο Κόσμος είναι άπειρος σε έκταση, κάτι που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο κομμάτι από αυτόν είναι απαρατήρητο. Μέσα στην αισθητή μας φυσαλίδα του άπειρου χώρου υπάρχει ένας πολύ μεγάλος, αλλά πεπερασμένος, αριθμός σωματιδίων, τα οποία έχουν επομένως έναν απέραντα μεγαλύτερο, αλλά πεπερασμένο όμως αριθμό ρυθμίσεων.
Εάν ο Κόσμος είναι άπειρος, τότε κάπου έξω υπάρχουν κι άλλες φυσαλίδες του χώρου με την ίδια ρύθμιση των σωματιδίων, όπως εδώ. Επίσης φυσαλίδες με κάθε άλλη κατανοητή ρύθμιση των σωματιδίων που είναι συνεπής προς τους νόμους της Φυσικής, προβλέπονται από την δημοφιλή θεωρία του αιώνιου χαοτικού πληθωρισμού. Το πολλαπλό Σύμπαν φαίνεται σαν ένα αυξανόμενο fractal, που δημιουργεί πληθωριστικές περιοχές, και καθεμιά τέτοια περιοχή, επεκτείνεται και ψύχεται σ’ ένα νέο Σύμπαν. Οι κβαντικές διακυμάνσεις που προκαλούν τον χαοτικό πληθωρισμό, θα μπορούσαν να προκαλέσουν διαφορετικά σπασίματα της συμμετρίας σε άλλες φυσαλίδες. Έτσι εξηγείται η ύπαρξη πολλαπλών Συμπάντων μέσα σε κάποιο είδος χωροχρονικού αφρού. Κάθε Σύμπαν υπάρχει σε ένα κλειστό όγκο χώρου και χρόνου. Το Σύμπαν μας είναι μόνο ένα από τα πολλά που αναπτύχθηκαν.
Ο χώρος μεταξύ της φυσαλίδας μας και των γειτονικών φυσαλίδων διαστέλλεται πιο γρήγορα από ό, τι κινούμαστε εμείς εντός αυτού του χώρου, ακόμη και αν κινούμαστε με την ταχύτητα του φωτός.
Στο επίπεδο ΙΙΙ, σε κάθε στιγμή, καθένα από τα άπειρα σύμπαντα χωρίζεται σε πολλαπλάσια σύμπαντα, που αντιπροσωπεύουν κάθε κατανοητή έκβαση κάθε κβαντικού γεγονότος. Άπειρα των απείρων. Η ιδέα αυτή πρεσβεύει ότι η τυχαιότητα στις κβαντικές διαδικασίες κάνει το Σύμπαν να διακλαδίζεται σε πολλαπλά αντίγραφα. Ένα όν μπορεί να έχει πολλές ταυτόσημες υπάρξεις σε πολλά χωροχρονικά σημεία, είτε του ίδιου Σύμπαντος, είτε άλλων. Αυτά τα παράλληλα Σύμπαντα δεν είναι στην πραγματικότητα ξεχωριστά Σύμπαντα, γιατί αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Η επικρατούσα άποψη στη Φυσική σήμερα είναι ότι ο αριθμός των διαστάσεων του χωροχρόνου, η ποιοτική μορφή των στοιχειωδών σωματιδίων, και πολλές από τις ονομαζόμενες φυσικές σταθερές, δεν απορρέουν από τους φυσικούς νόμους, αλλά είναι το προϊόν διαδικασιών που ονομάζονται διασπάσεις συμμετριών.
Στο επίπεδο IV των παράλληλων συμπάντων, οι νόμοι της φυσικής είναι μεταβλητοί.
Ο αφηρημένος κβαντικός κόσμος, ο οποίος περιγράφεται από μία εξελισσόμενη κυματοσυνάρτηση, περιέχει εντός αυτού έναν τεράστιο αριθμό από παράλληλες κλασσικές ιστορικές πορείες, οι οποίες συνεχώς διαχωρίζονται και συγχωνεύονται, καθώς κι έναν αριθμό από κβαντικά φαινόμενα που δεν έχουν κλασσική περιγραφή.
Η ύπαρξη άλλων Συμπάντων δεν είναι επιστημονική φαντασία, αλλά μία άμεση συνέπεια των κοσμολογικών παρατηρήσεων.
Υπάρχει, άραγε, ένα αντίγραφό σας που διαβάζει αυτό το άρθρο; Ένα πρόσωπο που δεν είσαστε εσείς, αλλά ζει σ’ έναν πλανήτη που λέγεται “Γη”, σε ένα άλλο ηλιακό σύστημα;
Η ζωή αυτού του προσώπου είναι ως τώρα ίδια με τη δική σας από κάθε άποψη; Μήπως αυτός ή αυτή, τώρα αποφασίζει να σταματήσει να διαβάζει αυτό το άρθρο, ενώ εσείς συνεχίζετε να το διαβάζετε;
Η ιδέα για ένα δικό σας αντίγραφο μοιάζει παράξενη και απίθανη, αλλά φαίνεται ότι θα πρέπει να συμφιλιωθούμε μαζί της, γιατί υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα.
Αν πραγματικά υπάρχουν πολλά ίδια αντίγραφα του εαυτού μας, η παραδοσιακή έννοια της αιτιοκρατίας καταργείται. Δεν μπορείτε να υπολογίσετε το μέλλον σας ακόμη και αν είχατε πλήρη γνώση της συνολικής κατάστασης του Πολυσύμπαντός σας, διότι δεν υπάρχει τρόπος για να προσδιορίσετε ποιο από τα αντίγραφα είσαστε.
Προκύπτουν, λοιπόν, πολλά ουσιαστικά ερωτήματα:
Μήπως σε κάποια όνειρά μας ζούμε τη ζωή μας σε κάποιο παράλληλο σύμπαν;
Μήπως οι τροποποιήσεις του παρελθόντος μας αφορούν το παρόν σε ένα άλλο Σύμπαν;
Μήπως η εξέλιξη συντελείται με αυτό τον τρόπο στο Πολυσύμπαν;
Υπάρχει άραγε πρωτότυπο Σύμπαν και πρωτότυπη ζωή, της οποίας οι κλώνοι εμφανίζονται παράλλληλα;
Ποιες είναι οι σχέσεις μας με τους ομοίους μας, στα παράλληλα Σύμπαντα; Κ.λπ...
Επιστημονικά άρθρα
Σταμάτης Τσαχάλης
Κάθε Σύμπαν είναι απλά ένα μικρό μέρος ενός μεγαλύτερου Πολυσύμπαντος.
Κατά τα τελευταία χρόνια και η ιδέα του Πολυσύμπαντος μπήκε σ’ αυτή τη λίστα. Στηρίζεται σε καλά ελεγμένες θεωρίες, όπως η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική, και ικανοποιεί όλα τα βασικά κριτήρια μιας εμπειρικής επιστήμης. Κάνει προβλέψεις και μπορεί να τροποποιηθεί. Η Θεωρία των Χορδών - Μεμβρανών προϋποθέτει σαφώς την ύπαρξη πολλών διαστάσεων και Παράλληλων Συμπάντων. Η ύπαρξη των παράλληλων Κόσμων βεβαιώνεται από εμπειρικά στοιχεία. O Θαλής μίλησε, όχι μόνον για τον μικρόκοσμο της ύλης, αλλά και για παράλληλους Κόσμους.
Η ερώτηση κλειδί δεν είναι αν το Πολυσύμπαν υπάρχει, αλλά πόσα επίπεδα έχει.
Οι επιστήμονες έχουν συζητήσει 4 διαφορετικούς τύπους παράλληλων Συμπάντων.
Ο απλούστερος τύπος παράλληλου Σύμπαντος, Επιπέδου Ι, είναι μια περιοχή του χώρου, η οποία βρίσκεται πολύ μακριά μας για να την έχουμε δει μέχρι τώρα. Το πιο μακρινό σημείο που μπορούμε να δούμε σήμερα βρίσκεται σε απόσταση 4X1026 μέτρα ή 42 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Κάθε ένα από τα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι είναι βασικά όμοιο με το δικό μας. Όλες οι διαφορές πηγάζουν από διαφοροποιήσεις στις αρχικές συνθήκες της ύλης.
Το Σύμπαν μας εκτιμάμε ότι έχει περίπου 10118 υποατομικά σωματίδια που απαρτίζουν την ύλη, τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Το πλήθος όλων των δυνατών καταστάσεων που μπορούμε να σκεφτούμε ότι φτιάχνονται μ’ αυτά τα σωματίδια είναι 2 στην 10118 διαφορετικές διατάξεις, που αριθμητικά προσεγγίζονται ως 10 στην 10118 . Το 2 προκύπτει αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι το καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ’ αυτές τις διατάξεις. Ο καθένας από αυτούς τους συνδυασμούς αντιπροσωπεύει και ένα διαφορετικό Σύμπαν που φτιάχνεται με τα σωματίδια αυτά. Αν θέλουμε να συναντήσουμε ένα Σύμπαν πανομοιότυπο με το δικό μας θα πρέπει να βρεθούμε σε μια απόσταση πέρα από όλους αυτούς τους συνδυασμούς όπου θα έχουμε και επανάληψη αυτών των Συμπάντων.
Πέρα από το Σύμπαν, που παρατηρούμε με τα τηλεσκόπιά μας, υπάρχουν κι άλλοι Κόσμοι, ίσως άπειροι σε πλήθος. Μερικοί από αυτούς είναι όμοιοι με τον δικό μας, ακόμη και στη μικρότερη λεπτομέρεια, εκτός από το ότι ακολουθούν ξεχωριστούς δρόμους.
Στο Επίπεδο ΙΙ, οι τρέχουσες παρατηρήσεις υποδεικνύουν ότι ο Κόσμος είναι άπειρος σε έκταση, κάτι που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο κομμάτι από αυτόν είναι απαρατήρητο. Μέσα στην αισθητή μας φυσαλίδα του άπειρου χώρου υπάρχει ένας πολύ μεγάλος, αλλά πεπερασμένος, αριθμός σωματιδίων, τα οποία έχουν επομένως έναν απέραντα μεγαλύτερο, αλλά πεπερασμένο όμως αριθμό ρυθμίσεων.
Εάν ο Κόσμος είναι άπειρος, τότε κάπου έξω υπάρχουν κι άλλες φυσαλίδες του χώρου με την ίδια ρύθμιση των σωματιδίων, όπως εδώ. Επίσης φυσαλίδες με κάθε άλλη κατανοητή ρύθμιση των σωματιδίων που είναι συνεπής προς τους νόμους της Φυσικής, προβλέπονται από την δημοφιλή θεωρία του αιώνιου χαοτικού πληθωρισμού. Το πολλαπλό Σύμπαν φαίνεται σαν ένα αυξανόμενο fractal, που δημιουργεί πληθωριστικές περιοχές, και καθεμιά τέτοια περιοχή, επεκτείνεται και ψύχεται σ’ ένα νέο Σύμπαν. Οι κβαντικές διακυμάνσεις που προκαλούν τον χαοτικό πληθωρισμό, θα μπορούσαν να προκαλέσουν διαφορετικά σπασίματα της συμμετρίας σε άλλες φυσαλίδες. Έτσι εξηγείται η ύπαρξη πολλαπλών Συμπάντων μέσα σε κάποιο είδος χωροχρονικού αφρού. Κάθε Σύμπαν υπάρχει σε ένα κλειστό όγκο χώρου και χρόνου. Το Σύμπαν μας είναι μόνο ένα από τα πολλά που αναπτύχθηκαν.
Ο χώρος μεταξύ της φυσαλίδας μας και των γειτονικών φυσαλίδων διαστέλλεται πιο γρήγορα από ό, τι κινούμαστε εμείς εντός αυτού του χώρου, ακόμη και αν κινούμαστε με την ταχύτητα του φωτός.
Στο επίπεδο ΙΙΙ, σε κάθε στιγμή, καθένα από τα άπειρα σύμπαντα χωρίζεται σε πολλαπλάσια σύμπαντα, που αντιπροσωπεύουν κάθε κατανοητή έκβαση κάθε κβαντικού γεγονότος. Άπειρα των απείρων. Η ιδέα αυτή πρεσβεύει ότι η τυχαιότητα στις κβαντικές διαδικασίες κάνει το Σύμπαν να διακλαδίζεται σε πολλαπλά αντίγραφα. Ένα όν μπορεί να έχει πολλές ταυτόσημες υπάρξεις σε πολλά χωροχρονικά σημεία, είτε του ίδιου Σύμπαντος, είτε άλλων. Αυτά τα παράλληλα Σύμπαντα δεν είναι στην πραγματικότητα ξεχωριστά Σύμπαντα, γιατί αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Η επικρατούσα άποψη στη Φυσική σήμερα είναι ότι ο αριθμός των διαστάσεων του χωροχρόνου, η ποιοτική μορφή των στοιχειωδών σωματιδίων, και πολλές από τις ονομαζόμενες φυσικές σταθερές, δεν απορρέουν από τους φυσικούς νόμους, αλλά είναι το προϊόν διαδικασιών που ονομάζονται διασπάσεις συμμετριών.
Στο επίπεδο IV των παράλληλων συμπάντων, οι νόμοι της φυσικής είναι μεταβλητοί.
Ο αφηρημένος κβαντικός κόσμος, ο οποίος περιγράφεται από μία εξελισσόμενη κυματοσυνάρτηση, περιέχει εντός αυτού έναν τεράστιο αριθμό από παράλληλες κλασσικές ιστορικές πορείες, οι οποίες συνεχώς διαχωρίζονται και συγχωνεύονται, καθώς κι έναν αριθμό από κβαντικά φαινόμενα που δεν έχουν κλασσική περιγραφή.
Η ύπαρξη άλλων Συμπάντων δεν είναι επιστημονική φαντασία, αλλά μία άμεση συνέπεια των κοσμολογικών παρατηρήσεων.
Υπάρχει, άραγε, ένα αντίγραφό σας που διαβάζει αυτό το άρθρο; Ένα πρόσωπο που δεν είσαστε εσείς, αλλά ζει σ’ έναν πλανήτη που λέγεται “Γη”, σε ένα άλλο ηλιακό σύστημα;
Η ζωή αυτού του προσώπου είναι ως τώρα ίδια με τη δική σας από κάθε άποψη; Μήπως αυτός ή αυτή, τώρα αποφασίζει να σταματήσει να διαβάζει αυτό το άρθρο, ενώ εσείς συνεχίζετε να το διαβάζετε;
Η ιδέα για ένα δικό σας αντίγραφο μοιάζει παράξενη και απίθανη, αλλά φαίνεται ότι θα πρέπει να συμφιλιωθούμε μαζί της, γιατί υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα.
Αν πραγματικά υπάρχουν πολλά ίδια αντίγραφα του εαυτού μας, η παραδοσιακή έννοια της αιτιοκρατίας καταργείται. Δεν μπορείτε να υπολογίσετε το μέλλον σας ακόμη και αν είχατε πλήρη γνώση της συνολικής κατάστασης του Πολυσύμπαντός σας, διότι δεν υπάρχει τρόπος για να προσδιορίσετε ποιο από τα αντίγραφα είσαστε.
Προκύπτουν, λοιπόν, πολλά ουσιαστικά ερωτήματα:
Μήπως σε κάποια όνειρά μας ζούμε τη ζωή μας σε κάποιο παράλληλο σύμπαν;
Μήπως οι τροποποιήσεις του παρελθόντος μας αφορούν το παρόν σε ένα άλλο Σύμπαν;
Μήπως η εξέλιξη συντελείται με αυτό τον τρόπο στο Πολυσύμπαν;
Υπάρχει άραγε πρωτότυπο Σύμπαν και πρωτότυπη ζωή, της οποίας οι κλώνοι εμφανίζονται παράλλληλα;
Ποιες είναι οι σχέσεις μας με τους ομοίους μας, στα παράλληλα Σύμπαντα; Κ.λπ...
Επιστημονικά άρθρα
Σταμάτης Τσαχάλης
Πέμπτη 21 Απριλίου 2011
Νίκος Καζαντζάκης ''αποσπάσματα ΙΙ''
"Ακροπόδισε στον αχόρταγο γκρεμό και πολέμα να συντάξεις τ'όραμα. Ανασήκωσε την πολύχρωμη καταπακτή του μυστηρίου τ'άστρα, τις θάλασσες, τους ανθρώπους ,τις Ιδέες΄ δώσε μορφή και νόημα στην άμορφη άμυαλη απεραντοσύνη.
Περιμάζωξε στην καρδιά σου όλες τις τρομάρες, ανασύνθεσε όλες τις λεπτομέριες. Ένας κύκλος είναι η λύτρωση-κλείσε τον!
Τί θα πεί ευτυχία? Να ζεις όλες τις δυστυχίες. Τί θα πεί φώς? Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια.
Είμαστε ένα γράμμα ταπεινό, μια συλλαβή, μια λέξη από την γιγάντια Οδύσσεια. Είμαστε βυθισμένοι σ'ένα γιγάντιο τραγούδι και λάμπουμε όπως λάμπουν τα ταπεινά χοχλάδια όσο είναι βυθισμένα στην θάλασσα.
Ποιό είναι το χρέος μας? Να ανασηκώσουμε το κεφάλι από το κείμενο, μια στιγμή όσο αντέχουν τα σπλάχνα μοας και ν' αναπνέψουμε το υπερπόντιο τραγούδι.
Να σμίξουμε τις περιπέτειες, να δώσουμε νόημα στο ταξίδι, να παλεύουμε ακατάλυτα μες τους ανθρώπους, με τους θεούς και με τα ζώα κι αργά, υπομονετικά, να μολώνουμε μέσα στα φράνα μαςμελούδι από το μελούδι μας, την Ιθάκη.
Σε ένα νησί, αργά, με φοβερόν αγώνα, υψώνεται μέσα από τον ωκεανό του ανύπαρκτου το έργο του ανθρώπου."
Περιμάζωξε στην καρδιά σου όλες τις τρομάρες, ανασύνθεσε όλες τις λεπτομέριες. Ένας κύκλος είναι η λύτρωση-κλείσε τον!
Τί θα πεί ευτυχία? Να ζεις όλες τις δυστυχίες. Τί θα πεί φώς? Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια.
Είμαστε ένα γράμμα ταπεινό, μια συλλαβή, μια λέξη από την γιγάντια Οδύσσεια. Είμαστε βυθισμένοι σ'ένα γιγάντιο τραγούδι και λάμπουμε όπως λάμπουν τα ταπεινά χοχλάδια όσο είναι βυθισμένα στην θάλασσα.
Ποιό είναι το χρέος μας? Να ανασηκώσουμε το κεφάλι από το κείμενο, μια στιγμή όσο αντέχουν τα σπλάχνα μοας και ν' αναπνέψουμε το υπερπόντιο τραγούδι.
Να σμίξουμε τις περιπέτειες, να δώσουμε νόημα στο ταξίδι, να παλεύουμε ακατάλυτα μες τους ανθρώπους, με τους θεούς και με τα ζώα κι αργά, υπομονετικά, να μολώνουμε μέσα στα φράνα μαςμελούδι από το μελούδι μας, την Ιθάκη.
Σε ένα νησί, αργά, με φοβερόν αγώνα, υψώνεται μέσα από τον ωκεανό του ανύπαρκτου το έργο του ανθρώπου."
"Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά", Νίκος Καζαντζάκης ''αποσπάσματα''
- O άνθρωπος είναι χτήνος! φώναξε και χτύπησε με θυμό το ραβδί του στις πέτρες. Μεγάλο χτήνος. Δεν το ξέρει η ευγένειά σου, σου ήρθαν μαθές όλα βολικά, μα ρώτα και μένα· χτήνος, σου λέω! Του 'καμες κακό; Σε σέβεται και σε τρέμει. Του 'καμες καλό; Σου βγάζει τα μάτια.
Κράτα την απόσταση, αφεντικό! Μη δίνεις θάρρος στους ανθρώπους, μην τους λες πως όλοι είμαστε ένα, πως όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα· γιατί ευτύς θα σου πατήσουν το δίκιο σου, θα σου αρπάξουν το ψωμί σου και θα σε αφήσουν να ψοφήσεις της πείνας. Κράτα την απόσταση αφεντικό το καλό που σου θέλω!
- Μα δεν πιστεύεις εσύ σε τίποτα; έκαμα φουρκισμένος.
- Όχι δεν πιστεύω σε τίποτα - πόσες φορές να σου το πω; Δεν πιστεύω σε τίποτα, μήτε σε κανένα, παρά μονάχα στο Ζορμπά. Όχι γιατί ο Ζορμπάς είναι καλύτερος από τους άλλους, καθόλου, μα καθόλου! Χτήνος κι αυτός. Μα πιστεύω στο Ζορμπά γιατί αυτόν μονάχα έχω στην εξουσία μου, αυτόν μονάχα ξέρω, όλοι οι άλλοι φαντάσματα. Με τα μάτια του βλέπω, με τ' αυτιά του ακούω, με τ' άντερά του χωνεύω. Όλοι οι άλλοι, σου λέω, φαντάσματα. Άμα θα πεθάνω εγώ, όλα πεθαίνουν. Όλος ο Ζορμπαδόκοσμος πάει στο φούντο!
----------
Κάμποση ώρα γύρα από το μαγκάλι οι δυο μας σωπαίναμε. Βεβαιώθηκα πάλι πόσο η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο - ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας· τίποτα άλλο. Χρειάζεται μονάχα, για να νιώσεις πως όλα τούτα είναι ευτυχία, μια καρδιά απλή και λιτοδίαιτη.
----------
Και σου είπα τότε θυμούμαι: «Tί θα πει Ελλάδα και χρέος; Νά η αλήθεια!» Και συ αποκρίθηκες: «Τίποτα δεν θα πει Ελλάδα και χρέος· όμως για το τίποτα αυτό θεληματικά ας χαθούμε!»
Κράτα την απόσταση, αφεντικό! Μη δίνεις θάρρος στους ανθρώπους, μην τους λες πως όλοι είμαστε ένα, πως όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα· γιατί ευτύς θα σου πατήσουν το δίκιο σου, θα σου αρπάξουν το ψωμί σου και θα σε αφήσουν να ψοφήσεις της πείνας. Κράτα την απόσταση αφεντικό το καλό που σου θέλω!
- Μα δεν πιστεύεις εσύ σε τίποτα; έκαμα φουρκισμένος.
- Όχι δεν πιστεύω σε τίποτα - πόσες φορές να σου το πω; Δεν πιστεύω σε τίποτα, μήτε σε κανένα, παρά μονάχα στο Ζορμπά. Όχι γιατί ο Ζορμπάς είναι καλύτερος από τους άλλους, καθόλου, μα καθόλου! Χτήνος κι αυτός. Μα πιστεύω στο Ζορμπά γιατί αυτόν μονάχα έχω στην εξουσία μου, αυτόν μονάχα ξέρω, όλοι οι άλλοι φαντάσματα. Με τα μάτια του βλέπω, με τ' αυτιά του ακούω, με τ' άντερά του χωνεύω. Όλοι οι άλλοι, σου λέω, φαντάσματα. Άμα θα πεθάνω εγώ, όλα πεθαίνουν. Όλος ο Ζορμπαδόκοσμος πάει στο φούντο!
----------
Κάμποση ώρα γύρα από το μαγκάλι οι δυο μας σωπαίναμε. Βεβαιώθηκα πάλι πόσο η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο - ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας· τίποτα άλλο. Χρειάζεται μονάχα, για να νιώσεις πως όλα τούτα είναι ευτυχία, μια καρδιά απλή και λιτοδίαιτη.
----------
Και σου είπα τότε θυμούμαι: «Tί θα πει Ελλάδα και χρέος; Νά η αλήθεια!» Και συ αποκρίθηκες: «Τίποτα δεν θα πει Ελλάδα και χρέος· όμως για το τίποτα αυτό θεληματικά ας χαθούμε!»
Ο Βασιλιάς Ριχάρδος ο Δεύτερος ,Ουλιαμ Σαιξπηρ
"Έλεγα πως μπορώ να παρομοιάσω
τούτη τη φυλακή μου με τον κόσμο.
Μα επειδή μέσα στον κόσμο υπάρχουν άνθρωποι,
και εδώ δεν υπάρχει άλλη ψυχή από εμένα,
δεν το πετυχαίνω.
Κι όμως θα το βρω.
Το μυαλό μου,
θα γίνει για το πνεύμα μου η γυναίκα.
Το πνεύμα μου ο πατέρας.
Κι’ από το γάμο αυτό,
θα ‘ρθει ένα γένος στοχασμών,
που ολοένα θα γεννούνε.
Κι όλοι αυτοί οι στοχασμοί
θα πλημμυρήσουν το μικρό τούτον κόσμο,
ταραγμένοι καθώς του κόσμου οι άνθρωποι.
Γιατί ευχαριστημένοι στοχασμοί δεν υπάρχουν.
Ακόμη κι οι καλύτεροι,
όπως οι στοχασμοί μας για τα Θεία,
είναι γεμάτοι δισταγμούς
και βάζουν ως και το Θείο το Λόγο
αντίθετα στον ίδιο το Θείο Λόγο, όπως:
«Αφήστε τα παιδιά να ‘ρθούνε» από τη μια,
κι από την άλλη: «Είν’ έτσι δύσκολο να ‘ρθει κανένας,
όπως να περάσει μια καμήλα από το μάτι της βελόνας»!
Στοχασμοί με φιλόδοξους σκοπούς
σχεδιάζουν θαύματα ακατόρθωτα:
πώς θα μπορούσαν τ’ αδύνατα αυτά νύχια
ν’ ανοίξουν ένα πέρασμα
μες από τα πετρένια του σκληρού τούτου κόσμου πλευρά,
τους άγριους τοίχους αυτής της φυλακής,
και μην μπορώντας,
πεθαίνουν από την ίδια τους την περηφάνια.
Στοχασμοί που γυρεύουν ησυχία
κολακεύονται, τάχα,
πως δεν είναι ούτε οι πρώτοι που ‘ναι σκλάβοι της τύχης,
ούτε θα ‘ναι κι οι τελευταίοι.
Σαν τους άθλιους αλήτες που δεμένοι στο στύλο,
αποξεχνούνε τη ντροπή τους
με τη σκέψη πώς κι άλλοι έχουν σταθεί
στον ίδιο στύλο όπως αυτοί
και βρίσκουν σ’ αυτόν το στοχασμό κάποια ανακούφιση,
βαστώντας τη δική τους δυστυχία
με τις πλάτες εκείνων
που υποφέρανε το ίδιο πριν απ’ αυτούς.
Κι έτσι εγώ, μόνος, παίζω πολλά πρόσωπα
και ούτ’ ένα απ’ τα πολλά ευχαριστημένο.
Καμιά φορά είμαι βασιλιάς, και τότε
ή προδοσία με κάνει να ποθώ
τη ζωή του ζητιάνου.
Γίνομαι ζητιάνος,
Κι η ανυπόφορη στέρηση με πείθει
πως πιο καλά ήμουν βασιλιάς.
Και να: ξαναφορώ το στέμμα.
Μα σε λίγο,
θυμάμαι πώς μου το ‘χει πάρει ο Μπόλιμπροκ,
κι ευθύς δεν είμαι τίποτα.
Όμως ό,τι κι αν είμαι,
μήτε εγώ, μήτε κανένας άνθρωπος ποτέ,
θα ‘ναι ευχαριστημένος από τίποτα,
ώσπου να βρει την ησυχία του,
βλέποντας πως τίποτα δεν είναι
τούτη τη φυλακή μου με τον κόσμο.
Μα επειδή μέσα στον κόσμο υπάρχουν άνθρωποι,
και εδώ δεν υπάρχει άλλη ψυχή από εμένα,
δεν το πετυχαίνω.
Κι όμως θα το βρω.
Το μυαλό μου,
θα γίνει για το πνεύμα μου η γυναίκα.
Το πνεύμα μου ο πατέρας.
Κι’ από το γάμο αυτό,
θα ‘ρθει ένα γένος στοχασμών,
που ολοένα θα γεννούνε.
Κι όλοι αυτοί οι στοχασμοί
θα πλημμυρήσουν το μικρό τούτον κόσμο,
ταραγμένοι καθώς του κόσμου οι άνθρωποι.
Γιατί ευχαριστημένοι στοχασμοί δεν υπάρχουν.
Ακόμη κι οι καλύτεροι,
όπως οι στοχασμοί μας για τα Θεία,
είναι γεμάτοι δισταγμούς
και βάζουν ως και το Θείο το Λόγο
αντίθετα στον ίδιο το Θείο Λόγο, όπως:
«Αφήστε τα παιδιά να ‘ρθούνε» από τη μια,
κι από την άλλη: «Είν’ έτσι δύσκολο να ‘ρθει κανένας,
όπως να περάσει μια καμήλα από το μάτι της βελόνας»!
Στοχασμοί με φιλόδοξους σκοπούς
σχεδιάζουν θαύματα ακατόρθωτα:
πώς θα μπορούσαν τ’ αδύνατα αυτά νύχια
ν’ ανοίξουν ένα πέρασμα
μες από τα πετρένια του σκληρού τούτου κόσμου πλευρά,
τους άγριους τοίχους αυτής της φυλακής,
και μην μπορώντας,
πεθαίνουν από την ίδια τους την περηφάνια.
Στοχασμοί που γυρεύουν ησυχία
κολακεύονται, τάχα,
πως δεν είναι ούτε οι πρώτοι που ‘ναι σκλάβοι της τύχης,
ούτε θα ‘ναι κι οι τελευταίοι.
Σαν τους άθλιους αλήτες που δεμένοι στο στύλο,
αποξεχνούνε τη ντροπή τους
με τη σκέψη πώς κι άλλοι έχουν σταθεί
στον ίδιο στύλο όπως αυτοί
και βρίσκουν σ’ αυτόν το στοχασμό κάποια ανακούφιση,
βαστώντας τη δική τους δυστυχία
με τις πλάτες εκείνων
που υποφέρανε το ίδιο πριν απ’ αυτούς.
Κι έτσι εγώ, μόνος, παίζω πολλά πρόσωπα
και ούτ’ ένα απ’ τα πολλά ευχαριστημένο.
Καμιά φορά είμαι βασιλιάς, και τότε
ή προδοσία με κάνει να ποθώ
τη ζωή του ζητιάνου.
Γίνομαι ζητιάνος,
Κι η ανυπόφορη στέρηση με πείθει
πως πιο καλά ήμουν βασιλιάς.
Και να: ξαναφορώ το στέμμα.
Μα σε λίγο,
θυμάμαι πώς μου το ‘χει πάρει ο Μπόλιμπροκ,
κι ευθύς δεν είμαι τίποτα.
Όμως ό,τι κι αν είμαι,
μήτε εγώ, μήτε κανένας άνθρωπος ποτέ,
θα ‘ναι ευχαριστημένος από τίποτα,
ώσπου να βρει την ησυχία του,
βλέποντας πως τίποτα δεν είναι
Περί φιλίας ...
.."Κάθε αληθινή φιλία είναι ένα απόκτημα διαρκές. Η φιλία, όπως και ο έρωτας, απαιτεί τόση τέχνη όσο μια επιτυχημένη φιγούρα χορού. Χρειάζεται πολλή άνεση και μεγάλη αυτοσυγκράτηση. Ανταλλαγή λόγων. Μεγάλη σιωπή. Και προπαντός σεβασμός. Το συναίσθημα της ελευθερίας του άλλου. Της αξιοπρέπειάς του. Την παραδοχή. Θυμάμαι πάντα το κοριτσάκι στο βιβλίο του Μοντερλάν που δεν έχει δώσει όνομα στη γάτα του. ''Και πώς την φωνάζεις;'' το ρωτούν. ''Δεν τη φωνάζω, έρχεται όποτε θέλει''. Έτσι είναι οι φίλοι. Συχνά έρχονται από τύχη."
Απάντηση της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ στο περί φιλίας ερώτημα, σε συνέντευξη της. Η ποίηση του λόγου της σαν δροσερός αέρας μας καθαρίζει, μας ανεβάζει και μας γλυκαίνει, σε αυτήν ιδίως την επόχη του ξύλινου λόγου και της εξυπνακίστικης ατάκας των πολιτικών, πέρα από την φραστική χυδαιότητα της καθημερινότητας..
Από την στήλη της Όλγας Μπακομάρου στην Ελευθεροτυπία
Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι ΟΣΚΑΡ ΓΟΥΑΪΛΝΤ
Ένα από τα πιο ανορθόδοξα μυθιστορήματα της νεότερης εποχής, "Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι" αφηγείται τη συγκλονιστική ιστορία του ηδονοθήρα Ντόριαν ο οποίος, συνεπαρμένος από το εξαιρετικά όμορφο πορτρέτο που του φιλοτεχνεί ο ζωγράφος Μπάζιλ Χόλγουορντ, πουλάει την ψυχή του με αντάλλαγμα την αιώνια νεότητα και το αιώνιο κάλλος.
Υπό την επιρροή του φίλου του, του λόρδου Χένρι Γουότον, ο Ντόριαν θα παραδοθεί σε έναν ακόλαστο τρόπο ζωής τον οποίο κρατά κρυφό από την υψηλή κοινωνία στα μάτια της οποίας παραμένει ένας τζέντλεμαν. Το πορτρέτο, σε αντίθεση με το άψογο παρουσιαστικό του, φέρει τα σημάδια της φθοράς του.
Οι υπαινιγμοί για τις ακατονόμαστες αμαρτίες στις οποίες επιδίδεται ο ήρωας προκάλεσαν σκάνδαλο όταν πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο το 1891 - το βιβλίο χρησιμοποιήθηκε ως αποδεικτικό στοιχείο στη δίκη του Όσκαρ Ουάιλντ το 1895. Βέβαια, ούτε οι βρετανοί κριτικοί της εποχής επιφύλαξαν θερμή υποδοχή στο έργο αυτό, αν και τα λόγια του συγγραφέα του, "Αφήστε το βιβλίο μου, σας παρακαλώ, στην αθανασία που του αξίζει", αποδείχτηκαν μάλλον προφητικά.
Σήμερα, αν και έχουν μεσολαβήσει περισσότερα από εκατό χρόνια από τότε που πρωτοκυκλοφόρησε, η φαουστική ιστορία ηθικού ξεπεσμού του Όσκαρ Ουάιλντ εξακολουθεί να γοητεύει.
μερικά αποσπάσματα:
«Ξέρω πως θα γελάσεις μαζί μου», απάντησε ο ζωγράφος, «όμως πραγματικά δεν μπορώ να εκθέσω αυτό το έργο. Έχω βάλει πολύ από τον εαυτό μου μέσα σε αυτό».
«Χάρι», είπε ο Μπάζιλ Χόλγουορντ, κοιτάζοντάς το στα μάτια, «κάθε πορτρέτο που δημιουργείται με αίσθημα είναι πορτρέτο του καλλιτέχνη και όχι του μοντέλου. Το μοντέλο είναι απλώς η περίσταση, είναι κάτι το συμπτωματικό. Δεν είναι το μοντέλο αυτό που αποκαλύπτεται από το ζωγράφο, αλλά ο ίδιος ο ζωγράφος, που αποκαλύπτετει στον καμβά τον εαυτό του. Ο λόγος που δε θέλω να εκθέσω αυτόν τον πίνακα είναι ότι φοβάμαι πως σε αυτόν έχω δείξει το μυστικό της ψυχής μου».
Ψυχή και σώμα, σώμα και ψυχή- πόσο μυστήρια είναι!
Η ψυχή περιέχει ένστικτα ζωώδη και το σώμα έχει στιγμές πνευματικότητας. Οι αισθήσεις μπορούν να εκλεπτυνθούν και η διάνοια να γίνει κατώτερη. Ποιος θα μπορούσε να πει πού τελειώνει η παρόρμηση της σάρκας και πού αρχίζει η ψυχική; Πόσο ρηχοί ήταν οι αυθαίρετοι ορισμοί των συνηθισμένων ψυχολόγων!
Το κορίτσι την κοίταξε και συνοφρυώθηκε. «Λεφτά, μητέρα», φώναξε, «τι σημασία έχουν τα λεφτά; Η αγάπη είναι πιο σημαντική από τα λεφτά».
Τα παιδιά ξεκινούν αγαπώντας τους γονείς τους. Αργότερα τους κρίνουν. Μερικές φορές τους συγχωρούν.
«Το χρήμα δεν είναι ο μοναδικός τρόπος πληρωμής».
Όμως στα μυθιστορήματα χρησιμοποιεί κανείς ό,τι έχει πάψει να ισχύει στην πραγματική ζωή.
«Για πες μου, Ντόριαν, μιας και το έφερε η κουβέντα, τι ωφελεί τον άνθρωπο να κερδίσει τον κόσμο όλο και να χάσει –όπως λέει το ευαγγέλιο- την ψυχή του;»
Η ζωή σου είναι η τέχνη σου. Έκανες τον εαυτό σου μουσική. Τα σονέτα είναι οι μέρες σου.
Η ομορφιά του ήταν αυτή που τον είχε καταστρέψει. Η ομορφιά του και τα νιάτα του που είχε ευχηθεί να κρατήσουν για πάντα. Αν δεν ήταν αυτά τα δύο η ζωή του μπορεί να μην είχε στιγματιστεί. Η ομορφιά του ήταν μια μάσκα, τα νιάτα του μια ειρωνεία.
Τετάρτη 20 Απριλίου 2011
" Το βαθυκόκκινο του έρωτα" Kahlil Gibran
"Μα σαν ξύπνησα, ξεσηκωμένη απ΄το φως που έλαμπε στα μάτια μου, αισθάνθηκα γλώσσες ιερής φωτιάς να καίγουν και να αφανίζουν τα σπλάχνα μου. Μόλις ξύπνησα ένιωσα μια λαχτάρα να σφίγγει και να τυραννάει την ψυχή μου. Είδα τα φτερά μου να με πάνε στον ουρανό του έρωτα. Μα άρχισαν ύστερα να τρέμουν και να γέρνουν στη γη, ανίκανα να σπάσουν τις αλυσίδες του νόμου. Το κορμί μου είχε βρεθεί κιόλας αλυσοδεμένο πριν μάθω τη σημασία εκείνων των αλυσίδων και τις συνέπειες εκείνου του νόμου. Σαν ξύπνησα και τα συνειδητοποίησα όλα αυτά, κατάλαβα πως η ευτυχία μιας γυναίκας δε βρίσκεται στα πλούτη ενός άνδρα ή στην υπακοή της σ΄αυτόν, ούτε καν στη γενναιοδωρία και στην καλοσύνη του. Βρίσκεται στον έρωτα που δένει την ψυχή της μαζί του, στον έρωτα που μεταγγίζει τα αισθήματα της στην καρδιά του και κάνει τους δυο τους ένα μέλος στο σώμα της ζωής, μια λέξη στα χείλη του Θεού." Kahlil Gibran
Κυριακή 3 Απριλίου 2011
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Το κόκκινο φορτηγάκι έκανε το γύρο του πάρκου και φρενάρισε απότομα μπροστά στο μεγάλο νεοκλασικό σπίτι στη γωνία του δρόμου.
Το σπίτι φάνταζε επιβλητικό και ανέδυε μια παλιά αρχοντιά παρά την πρόσφατη ανακαίνιση του. Τα παιδιά κατέβηκαν από το αυτοκίνητο και ξεχύθηκαν χαρούμενα στο μικρό πάρκο. Άλλωστε είχαν μουδιάσει μέσα στο αυτοκίνητο τη μία ώρα της διαδρομής τους μέχρι να φτάσουν στο καινούργιο τους σπίτι.
Οι γονείς τους ούτε που τους έφεραν αντίρρηση γιατί ήθελαν να δουν εάν ολοκληρώθηκε η πρόσφατη ανακαίνιση της νέας κατοικίας τους που κληρονόμησαν πριν ένα χρόνο από τη γιαγιά Αρετή , τη μητέρα της μαμάς τους.
Η γιαγιά Αρετή έζησε εκεί τα παιδικά της χρόνια και ξανά επέστρεψε όταν πάντρεψε τη μοναχοκόρη της. Εκεί άφησε και την τελευταία της πνοή πεθαίνοντας ευτυχισμένη στο σπίτι της αγαπημένης της μητέρας της Ρόζας και των παππούδων της του Νέστορα και της Αρετής.
Η κόρη της γιαγιάς Αρετής άνοιξε τη βαριά φρεσκοβαμμένη πόρτα και προχώρησε στο σαλόνι.
<<Θεέ μου>> φώναξε ,<< το σπίτι είναι υπέροχο μετά την ανακαίνιση. Τα έπιπλα μας ταίριαξαν θαυμάσια. Είναι άνετο και λειτουργικό , τι λες αγάπη μου κι εσύ είπε στον άντρα της>>.
<<Ναι έχεις δίκιο>> απάντησε αφηρημένα εκείνος , ανιχνεύοντας το νέο χώρο σαν να τον έβλεπε για πρώτη φορά.<< Μετανιώνω όμως που δεν φτιάξαμε τη σοφίτα μόνο τη γεμίσαμε με ένα σωρό παλιά πράγματα της μητέρας σου>>.
<<Α όχι>> ανταπάντησε εκείνη –<< η σοφίτα θα μείνει όπως είναι μέχρι να φτιαχτεί το υπόγειο για να μπουν εκεί κάποια από τα οικογενειακά κειμήλια της μητέρας μου>>.
<<Εντάξει , εντάξει δεν θα μαλώσουμε και γι’ αυτό>> είπε εκείνος και ανέβηκε γοργά την φρεσκολουστραρισμένη ξύλινη σκάλα του σπιτιού που οδηγούσε στα υπνοδωμάτια.
<<Τι φωτεινά δωμάτια >>αναφώνησε κοιτώντας από το παράθυρο τα παιδιά του να παίζουν στο πάρκο.<< Ας τακτοποιήσουμε γρήγορα ότι μπορούμε και να φτιάξουμε κάτι πρόχειρο να φάμε ή να παραγγείλουμε κάτι ,γιατί τα παιδιά θα έχουν ήδη πεινάσει τι λες αντιλάλησε η φωνή της γυναίκας από τον κάτω όροφο>>. <<Όπως νομίζεις>> είπε εκείνος κι άρχισε να ανοίγει τις βαλίτσες τους για να αεριστούν τα ρούχα.
Δυο ώρες μετά το ζευγάρι δεν είχε τελειώσει ακόμα τις δουλειές τους ενώ οι μικροί μπόμπιρες δεν έλεγαν να ξεκουραστούν.
<<Ιάσωνα – Άρτεμη φώναξε η μητέρα τους – ώρα για φαγητό>>. <<Ερχόμαστε μαμά>> απάντησε ο μικρούλης και τραβώντας από το χέρι την αδελφούλα τράβηξαν για το σπίτι.
Το τραπέζι στρώθηκε πρόχειρα και η οικογένεια κάθισε να φάει. Οι γονείς μετά το φαγητό εμφανώς κουρασμένοι , αφέθηκαν στις αναπαυτικές καρέκλες του σαλονιού και σχεδόν αποκοιμήθηκαν όρθιοι δεν ίσχυε όμως το ίδιο και για το μικρό Ιάσωνα και τη μικρή Άρτεμη.
Μετά την εξερεύνηση που έκαναν στο πάρκο , σειρά είχε τώρα η εξερεύνηση του νέου τους σπιτιού. <<Από πού να αρχίσουμε>> ρώτησε ο Ιάσωνας .<< Πάμε και θα δούμε>> απήντησε η μικρούλα τρέχοντας προς την ξύλινη σκάλα του σπιτιού.
Tα παιδιά πέρασαν τρέχοντας απ’ όλα τα δωμάτια και σταμάτησαν στην δρύινη πόρτα στο τέλος του διαδρόμου. Έσπρωξαν το μπρούτζινο πόμολο σε σχήμα χεριού και μπήκαν.
../..
Μπροστά τους απλωνόταν μια παλιά ξύλινη σκάλα. Σε κάθε τους πάτημα τα σκαλοπάτια έτριζαν . Στο τέλος της σκάλας μια διπλή τζαμένια πόρτα τους περίμενε. Στα τζάμια ήταν χαραγμένοι άγγελοι. Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν . Έσπρωξαν τα θυρόφυλλα και μπήκαν μέσα. Το λιγοστό φως που έμπαινε από το παράθυρο της σοφίτας τους άφησε να διακρίνουν καλύτερα το δωμάτιο. Ο Ιάσωνας τράβηξε τη χιλιοτριμμένη γαλάζια κουρτίνα και οι ακτίνες του ήλιου τρύπωσαν στο παλιό δωμάτιο. Τα παιδιά άνοιξαν τα μάτια τους με έκπληξη. Ένα παλιό σκαλιστό κρεβάτι – ένα λευκό πιάνο – πίνακες ζωγραφικής στόλιζαν το ξεχασμένο από το χρόνο δωμάτιο. Οι πολυκαιρισμένες κουρτίνες κάλυπταν τα δύο παράθυρα της σοφίτας. Το ένα έβλεπε προς το παρκάκι της γειτονιάς τους ενώ το άλλο είχε θέα προς τη θάλασσα.
Παλιά σκονισμένα βιβλία – δυο ασημένια κηροπήγια – ένα σεκρετέρ και μία βιβλιοθήκη γεμάτη παλιά βιβλία , ένα σκαλιστό μπαούλο, έκανε τα παιδιά να μείνουν άφωνα.
Το ξύλινο πάτωμα έτριζε σε κάθε τους βήμα και η μούχλα που ανέδυε το δωμάτιο το έκανε πιο μυστηριακό. Τα παιδιά άρχισαν να σκαλίζουν ότι έβρισκαν γύρω τους χωρίς να μιλούν .
Η Άρτεμη πήγε στο σεκρετέρ το άνοιξε και άρχισε να ψάχνει . Πένες – χαρτιά ένα άδειο μελανοδοχείο υπήρχαν στο συρτάρι του.<< Μπα τίποτε το σπουδαίο>> είπε η μικρή και προσπάθησε να το κλείσει. Όμως δεν τα κατάφερε. Θα έχει σκεβρώσει από τα χρόνια σκέφτηκε και ξαναπροσπάθησε , όμως τίποτα.
<<Ιάσωνα έλα να με βοηθήσεις >>φώναξε στον αδελφό της. Ο Ιάσονας που χάζευε ένα καβαλέτο και σύνεργα ζωγραφικής πήγε κοντά της. Προσπάθησαν ξανά και ξανά μαζί μα το συρτάρι δεν έλεγε να κλείσει. Ο Ιάσωνας γονάτισε να δει. Το συρτάρι είχε σπάσει και στο βάθος του υπήρχε μια εσοχή . Έβαλε το χέρι του και τράβηξε ένα παλιό δερματόδετο βιβλίο.
<<Κοίτα Άρτεμη>> αναφώνησε λες και βρήκε κανένα θησαυρό .<< Βρήκα ένα βιβλίο έλα να το δούμε>>.
Η Άρτεμη υπάκουσε και καθισμένοι και οι δυο στο πάτωμα άρχισαν να το ξεφυλλίζουν.
Το βιβλίο ήταν γραμμένο με το χέρι. Το υπόγραφε η Αρετή Καλομοιρίδη και είχε τίτλο <<Το ταξίδι μου στον κήπο του Ουρανού>>.
Τα παιδιά βάλθηκαν να διαβάζουν μια ιστορία παράξενη , που έμοιαζε σαν παραμύθι και είχε γραφτεί από κάποιο κορίτσι που το έλεγαν Αρετή και είχε ζήσει λέει δύο ζωές. Στη δεύτερη ζωή της αποφάσισε να καταγράψει τα όσα έζησε στην πρώτη της ζωή και να τα αφήσει παρακαταθήκη στους απογόνους της ελπίζοντας να τους πείσει πώς ο θάνατος δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή μιας άλλης ζωής γι άλλους καλύτερη και γι άλλους χειρότερη. Ακόμη ήθελε να τους μεταδώσει την πίστη και την ελπίδα στο Ύψιστο Θεό , που σύμφωνα με εκείνη δεν είναι απλά κάτι που φανταζόμαστε αλλά υπάρχει. Υπάρχει μέσα μας και γύρω μας – υπάρχει παντού κι ότι όποιος πιστεύει σ’ αυτόν δεν χάνεται.
Μετά από ένα σύντομο πρόλογο τα παιδιά ξεκίνησαν να διαβάζουν την ιστορία της Αρετής και δεν σήκωσαν τα μάτια από το βιβλίο μέχρι το τέλος.
Αρκετά χρόνια αργότερα ………………………………………………………………….
<<Και τώρα θα σας διαβάσω την ιστορία όπως άρχισε>> είπε η ηλικιωμένη κυρία , βάζοντας τα γυαλιά της ενώ δυο ζευγάρια παιδικά μάτια περίμεναν με αγωνία ν’ ακούσουν την ιστορία από το στόμα της γιαγιάς , που κρατούσε με ευλάβεια στα χέρια ένα παλιό δερματόδετο βιβλίο γραμμένο στο χέρι.
<<Μα ξεκίνησε επιτέλους γιαγιά Άρτεμη σε παρακαλώ>> είπε η μικρή εγγόνή της. Και η γιαγιά παίρνοντας ύφος σοβαρό ξεκινήσει συγκινημένη την αφήγησή της.
To βράδυ αυτό ήταν πραγματικά ατελείωτο για μένα. Γύρισα το βλέμμα προς τα έξω. Ο ουρανός είχε πάρει το συνηθισμένο μαβί χρώμα του καθώς άστραφταν σαν μικρά διαμάντια τ’αστέρια επάνω του. Το φεγγάρι ολόγιομο χρυσαφένιο έριχνε το μαγικό φως του μέσα από τα τζάμια του παράθυρου της κρεβατοκάμαρας μου με τις γαλάζιες κουρτίνες.
Πριν χρόνια όταν ακόμη μπορούσα να σταθώ στα πόδια μου από εκείνο το παράθυρο μπορούσα να δω τον κόσμο ολόκληρο, να κάνω όνειρα απραγματοποίητα – σκέψεις που έφευγαν σαν χρωματιστές πεταλούδες.
Η ζωή μου ήταν γεμάτη χρώματα, κάθε στιγμή , κάθε λεπτό ήταν για μένα ξεχωριστό.
Ομορφα και άσχημα πράγματα είχαν το δικό τους χρώμα, τη δική τους μουσική.
Η ζωή είναι ωραία και το καταλαβαίνω τώρα στα γεράματα. Ξαπλωμένη σ’ ένα μεγάλο ξύλινο κρεβάτι περιτριγυρισμένη από φίλους και συγγενείς , έτοιμη να παραδώσω την ψυχή μου σ ’Εκείνον ,τον υπέρτατο όπως λένε κάποιοι , το Θεό ή όπως αλλιώς αποκαλούν αυτήν τη δύναμη.
Έζησα μια ζωή γεμάτη , είμαι χορτασμένη απ’ όλα , οι φίλοι στα νιάτα μου με φώναζαν το κορίτσι με τα πολλά ταλέντα. Ασχολήθηκα με όλα . Τη συγγραφή βιβλίων, τη ζωγραφική, τη μουσική , το χορό το θέατρο , την πολιτική. Έκανα ταξίδια σ’ όλο τον κόσμο . Θεωρώ πως τα έζησα όλα. Ότι επιθύμησα το πραγματοποίησα , έτρωγα τη ζωή μου , τη ρουφούσα κυριολεκτικά λες και κάθε μέρα μου θα ήταν η τελευταία και έπρεπε να προλάβω να τα ζήσω όλα. Παντρεύτηκα, έκανα παιδιά, κι έζησα τη χαρά της μητρότητας όταν έφερα στον κόσμο τα δυο μου αγγελούδια τον Ιούλιο και τη Ρόζα. Ο Ιούλιος δυναμικός και τρυφερός μαζί και η γλυκιά μου Ρόζα ρομαντική και ευαίσθητη σαν τριαντάφυλλο.
Και τώρα με λυπεί να τους βλέπω πάνω από το προσκεφάλι μου με πρόσωπα χλωμά και λυπημένα να ζουν αυτές τις τελευταίες μου στιγμές, που κυλάνε αργά σαν τις σταλαγματιές της βροχής στο τζάμι.
Κι εγώ περιμένω να φύγω γι αυτό το τελευταίο ταξίδι μου και στο μυαλό μου στροβιλίζονται οι αναμνήσεις , οι χαρές και οι λύπες που στιγμάτισαν τη ζωή μου , αλλά δεν μ’ έκαναν ποτέ να το βάλω κάτω , προχωρούσα πάντα έχοντας πίστη και ελπίδα μέσα μου ακόμα κι όταν έχασα τον αγαπημένο μου σύντροφο πριν έξι χρόνια. Και τότε δεν λύγισα παρότι ο πόνος μου ήταν μεγάλος. Και να’ με τώρα εδώ καταβεβλημένη ξαπλωμένη στο αγαπημένο μου δωμάτιο , το λευκό πιάνο στη γωνία δίπλα στο παράθυρο , ο σκαλιστός μου καθρέφτης και στο τραπεζάκι το κινέζικο βάζο με μαραμένα τα λευκά τριαντάφυλλα που λατρεύω. Το βλέμμα μου χάνεται στο γαλάζιο της θάλασσας , που είναι αποτυπωμένο στον πίνακα που βρίσκεται απέναντι μου ένα από τα πρώτα μου έργα .
Ένα άγγιγμα στα λευκά μου μαλλιά ,που απλώνονται χυμένα στο μαξιλάρι με ξυπνά από τις σκέψεις μου. Είναι η κόρη μου . <<Ήρθε η ώρα να φύγω γλυκιά μου , νιώθω την ψυχή μου να αφήνει το σώμα μου , τι να το κάνω άλλωστε ένα σακάτικο κορμί >>είπα χαμογελώντας.
<<Όμως η ψυχή μου θα είναι πάντα κοντά σας στο υπόσχομαι >>.Η Ρόζα γύρισε απ΄ την άλλη μεριά για να κρύψει τα δάκρυα της.
Ξαφνικά μια γαλήνη με πλημμυρίζει – το σφίξιμο που ένιωθα στην καρδιά μου εξαφανίζεται μονομιάς και ένα λευκό φως με πλημμυρίζει – οι φιγούρες των αγαπημένων μου θολώνουν και η φωνή τους ακούγεται απόμακρη. Νιώθω να στροβιλίζεται το ταβάνι του δωματίου μου. Κλείνω τα μάτια ανακουφισμένη στο απόλυτο σκοτάδι.
../..
Σαν από λήθαργο ξανανοίγω τα μάτια μου και με βλέπω ξαπλωμένη στο κρεβάτι. Γύρω μου οι λιγοστοί συγγενείς με λυπημένα πρόσωπα και τα αγαπημένα μου παιδιά να κλαίνε αγκαλιασμένα. Σηκώνομαι από το κρεβάτι ανάλαφρα και τους πλησιάζω. <<Μην κλαίτε για μένα >> τους φωνάζω . Δεν με ακούνε όμως. Πλησιάζω να τους αγγίξω μα το χέρι μου περνάει από μέσα τους σαν κάτι διάφανο. Κανείς δεν αντιλαμβάνεται την παρουσία μου – κανείς δεν ανταποκρίνεται στη φωνή μου. Πανικοβάλλομαι – τόση οδύνη - τόσος πόνος γύρω μου κι εγώ ανίκανη ν’ αντιδράσω. Τους κοιτώ με απόγνωση. Το βλέμμα μου στρέφεται στο παράθυρο .
Ένας νέος άνδρας με λευκό μανδύα και άσπρα μαλλιά χυμένα στους ώμους του , ξυπόλητος και μ’ ένα γλυκό φως σαν ασήμι να χύνεται ολόγυρα του με κοιτάζει τρυφερά.
Παράξενο αναρωτήθηκα πως δεν τον είχα προσέξει. Τι ευγενική φυσιογνωμία γαλήνιος σε αντίθεση με την ατμόσφαιρα που επικρατεί στο δωμάτιο. Με σταθερό βήμα με πλησιάζει και μου απλώνει το χέρι του. << Πρέπει να φύγουμε τώρα >>. Σαν μαγνητισμένη από το βλέμμα του πλησίασα . Αξαφνα το παράθυρο σαν από ένα δυνατό άνεμο άνοιξε διάπλατα . Ο παράξενος νέος με σήκωσε στην αγκαλιά του και ανάλαφροι σαν πούπουλο πετάξαμε μαζί ανάμεσα στα σύννεφα. Δυο τεράστια ολόλευκα πουπουλένια φτερά είχαν εμφανιστεί στην πλάτη του. Με κρατούσε στην αγκαλιά του σαν μικρό παιδί και ανεβαίναμε όλο ανεβαίναμε .Τα σύννεφα γύρω μας σαν κατάλευκο βαμβάκι κι ένα γλυκό αεράκι χάιδευε απαλά τα πρόσωπα μας . Τι απόλυτο γαλάζιο τόσο φωτεινό τόσο τέλειο. Χανόμασταν μέσα σ’ αυτό.
Σαστισμένη καθώς ήμουν το μόνο που κατάφερα να τον ρωτήσω ήταν : <<είσαι άγγελος>>.
<<Περίπου>> είπε χαμογελώντας και η φωνή του μου φάνηκε σαν μελωδία.
<<Ηρέμησε και όλα θα πάνε καλά – έχε μου εμπιστοσύνη>> . Η φωνή του με γέμισε γαλήνη.
Μα και πάλι μια σκέψη σαν ρίγος με διαπέρασε και τον ξαναρώτησα : <<είμαι νεκρή>>.
Εκείνος χαμογέλασε και πάλι συνεχίζοντας να πετά προς τα επάνω. Οι φτερούγες του τραντάζονταν στον αέρα και εγώ ένιωθα τόσο ανάλαφρη και ευτυχισμένη μες στην αγκαλιά του φύλακα αγγέλου μου , νομίζοντας πως ζω ένα όμορφο όνειρο.
Κάθε τόσο έστρεφα τα μάτια μου στη γη , βλέποντας τις εικόνες να ξεθωριάζουν ολοένα και περισσότερο – ένας λυγμός ανέβηκε στο λαιμό μου – έκλεισα τα μάτια μου και αφέθηκα .
Ξαφνικά ένα ελαφρό τράνταγμα μ’ έκανε να τα’ ανοίξω. <<Θεέ μου>> αναφώνησα. Πρώτη φορά αντίκριζα τα τέτοια ομορφιά . Ανάμεσα στα ασημόλευκα σύννεφα ξεπρόβαλλε μια τεράστια χρυσαφένια καγκελόπορτα . Για πόμολα είχε δύο χάλκινα φτερά, ενώ στη βάση της υπέροχα αναρηχιτικά φυτά με πλατιά φύλλα την τύλιγαν ως τη μέση. Στο πάνω μέρος της πόρτας δυο μικρά χερουβείμ κρατούσαν στα χέρια χρυσά τόξα.
Ο άγγελος με άφησε απαλά , σαν κάτι εύθραυστο πάνω στα σύννεφα. Πίσω από την καγκελόπορτα ξεχώρισα δύο μορφές που έρχονταν προς το μέρος μου. Ένας ψηλός νέος άντρας με μαλλιά χρυσαφένια που έπεφταν λυτά στους φαρδύς ώμους του και μάτια πιο γαλανά κι απ’ τον ουρανό με κοίταζε με την αθωότητα ενός μικρού παιδιού, λουσμένος σ ’ένα υπέροχο φως. Ο λευκός του μανδύας έμοιαζε να χύνεται στο δυνατό κορμί του , ενώ τα πόδια του στόλιζαν χρυσά σανδάλια με ασημένια φτερά. Στον ώμο του ήταν κρεμασμένη μια σκαλιστή φαρέτρα κι ένα τόξο με ασημένια χορδή. Πλάι του βάδιζε ένας ακόμη νέος άντρας με σκούρο δέρμα – ήταν νέγρος. Τα μάτια του ήταν μελιά και το βλέμμα του σπινθηροβόλο – τα σγουρά του μαλλιά – μαύρα και μακριά έμοιαζαν με χαίτη άγριου αλόγου. Το σώμα του θύμιζε τη δύναμη του πάνθηρα. Φορούσε κι αυτός λευκό μανδύα μόνο που στα χέρια του κρατούσε ένα δόρυ με ασημένια λαβή και κρυστάλλινη λόγχη.
../..
Προχωρούσαν μαζί προς το μέρος μου με αυτοπεποίθηση , χαρούμενοι σαν οικοδεσπότες που καλοδέχονται ένα φιλοξενούμενο . Τράβηξαν κι οι δυο μαζί παράλληλα τα φύλλα της καγκελόπορτας , μου χαμογέλασαν και άπλωσαν ταυτόχρονα τα χέρια τους προς εμένα.
Πέρασα μέσα κυριολεκτικά μαγεμένη , σαν σε ονειρική έκσταση αφηνόμουν να γαληνέψω μέσα στην ομορφιά των όσων αντίκριζαν τα μάτια μου.
Προχωρώντας ένιωθα όλο και πιο ανάλαφρη και ω του θαύματος συνειδητοποιώ ότι το σώμα μου έχει αλλάξει. Τι μου συμβαίνει αναρωτήθηκα φέρνοντας τα χέρια στο πρόσωπό μου.
Αδύνατον να το πιστέψω . Η επιδερμίδα μου είναι νεανική και σφριγηλή σαν έφηβου – οι ρυτίδες που χαράκωναν το πρόσωπό μου είχαν εξαφανιστεί ως διά μαγείας .Κοιτώ τα χέρια μου καμιά ζάρα . Ψηλαφίζω το σώμα μου και νιώθω πως έχω αλλάξει. Τι ζωντάνια τι ενέργεια που νιώθω. Θα’ θελα να φωνάξω. Συγκρατούμαι όμως , κοιτάζω ολόγυρα σαστισμένη όταν νιώθω ένα χέρι να με ακουμπάει στον ώμο.
Μια φωνή ακούστηκε <<ησύχασε , όλα είναι καλά – θα πρέπει να προχωρήσουμε – ήρθε η ώρα >>. Ήταν εκείνος ο άγγελος μου – που για μια ακόμη φορά η φωνή του με επανέφερε στην πραγματικότητα που ζούσα εκείνη τη στιγμή.
Προχώρησε μπροστά κι εγώ τον ακολούθησα . Στ’ αυτιά μου ηχούσε μια απόμακρη γλυκιά μελωδία , που όλο και δυνάμωνε. Δεν έχω συνέλθει ακόμα από την έκπληξη . Κοιτάζω κάτω- τα πόδια μου δεν πατούν πια στα πουπουλένια σύννεφα μα σ’ ένα στρώμα λευκής άμμου.
Τα μάτια αντικρίζουν ένα θέαμα ασύλληπτο μοναδικό . Ολόγυρα μου δέντρα και λουλούδια μοσχοβολούν ενώ μπροστά απλώνονται απέραντοι λόφοι και κάμποι μέχρι εκεί που χάνεται το βλέμμα μου Έχω την αίσθηση πως βρίσκομαι σ ’ένα ατελείωτο κήπο και είναι άνοιξη.
Μια άνοιξη μοναδική που κάνει το στήθος μου να πάλλετε και την καρδιά μου να θέλει να πετάξει μέσα στην οργιώδη βλάστηση και στα χρώματα. Ανθισμένες καμέλιες – πικροδάφνες- ιβίσκοι – λεμονιές γεμάτες με λευκά άνθη – πορτοκαλιές γεμίζουν τα ρουθούνια μου με πλήθος μοσχοβολιές. Κάπου στο βάθος μπροστά μου διακρίνω ένα καταρράκτη τα δροσερά διάφανα νερά του καταλήγουν σε μια λίμνη που ολόγυρα της πλατάνια και καλαμιές ακόμη και νούφαρα στολίζουν τις γυμνές πέτρες. Η μελωδία που ακουγόταν και πρωτύτερα ακούγεται τώρα δυνατότερα μπλέκοντας τους ήχους της με το τραγούδι του νερού.
Λευκά σύννεφα αγκαλιάζουν στοργικά τη φύση και δίνουν ένα τόνο μαγείας.
Ένα μικρό κοριτσάκι περίπου δέκα ετών με μάγουλα ολοκόκκινα και χρυσόξανθα μαλλιά πιασμένα σε μια μεγάλη κοτσίδα ξεπροβάλλει ανάμεσα σε δυο καρυδιές. Στα χέρια της κρατάει μία άρπα . Η μελωδία σταματά. Ώστε εκείνη ήταν που έπαιζε τόσο γλυκά αναρωτήθηκα. Σηκώθηκε και με βήμα γοργό με πλησίασε. Στέκεται μπροστά μου και απλώνει το μικρό χεράκι της να πιάσει το δικό μου <<καλωσόρισες>> .
<<Ποια είσαι>> τη ρωτώ και η φωνή μου ακούγεται τόσο παιδική που δεν την αναγνωρίζω.
<<Ήβη>> απάντησε. <<Το όνομα μου συμβολίζει την αιώνια νεότητα. Έλα μαζί μου καλή μου>> .
Η φωνή της πλημμύρισε την ψυχή μου σαν γλυκιά μουσική.
Την ακολουθώ σαν υπνωτισμένη κι εκείνη με οδηγεί προς τον καταρράκτη. Απλώνω τα χέρια μου προς το νερό και δροσίζω με αυτό το πρόσωπό μου .
Η μητέρα μου έλεγε πάντα πως το νερό είναι πηγή ζωής. Γεννηθήκαμε μέσα στο νερό κι εκεί μείναμε για εννέα μήνες. Το νερό είναι το σύμβολο της εξουσίας της γυναίκας.
Της γυναίκας που κανένας άντρας όσο φωτισμένος και τέλειος να είναι δεν μπορεί να ελπίζει πως θα τη φτάσει.
<<Ναι το ξέρω >>λέει η Ήβη. Μα πως μπορούσε το κορίτσι να καταλάβει τι σκεφτόμουν εκείνη τη στιγμή.<< Ήβη >>πρόφερα το όνομα της αλλά δεν ήξερα τι να της πω και σταμάτησα.
../..
Ήβη: Σπάνια παρατηρούμε ότι ζούμε μέσα στο παράδοξο. Θαύματα γίνονται γύρω μας καθημερινά, τα σημάδια του Θεού μας δείχνουν το δρόμο , οι άγγελοι τριγυρίζουν ανάμεσα μας και αφουγκράζονται τις επιθυμίες μας και τις κρυφές μας σκέψεις. Κι εμείς οι άνθρωποι φτιάχνουμε κανόνες για να φτάσουμε στο Θεό , δεν δίνουμε στην πραγματικότητα σημασία σε - σε τίποτα. Δεν αντιλαμβανόμαστε πως ο Θεός είναι εκεί όπου τον αφήνουμε να μπει. Κι εσύ καλή μου τον άφησες να μπει στην ψυχή σου. Τον συμβουλεύτηκες σε κάθε βήμα της ζωής σου. Αγάπησες και πίστεψες.
Τι σοφά μα και παράξενα λόγια για ένα μικρό κοριτσάκι.
<<Αυτός που αγαπάει κουβαλάει τη νίκη μέσα του. Κι εσύ το κατάφερες. Στην αγάπη δεν υπάρχουν κανόνες κι εσύ δεν έφτιαξες ποτέ τέτοιους. Καλωσόρισες αγάπη μου στο τελευταίος σου ταξίδι. Ένα τελευταίο ταξίδι που θα το ζήσουμε μαζί για πάντα φως της ζωής μου>>.
Ταράχτηκα ακούγοντας τη φωνή που μου μιλούσε και που δεν ήταν της Ήβης , αλλά του
Άντρα μου του Νέστορα. Ο Νέστορας ο μεγάλος έρωτας της ζωής μου – ο άντρας και πατέρας των παιδιών μου που στάθηκε δίπλα μου χρόνια πολλά , που ζήσαμε μαζί χαρές και πίκρες κάναμε όνειρα. Νιώθω να ζαλίζομαι , η καρδιά μου χορεύει τρελά και τα μάτια μου θολώνουν απ τα δάκρια. Θέλω να γυρίσω πίσω μου και τα πόδια μου καρφώνονται στο έδαφος.
Σαν ταινία περνούν μπροστά μου οι αναμνήσεις που έζησα μαζί του . Εξι χρόνια έχουν περάσει από το θάνατο του και τώρα τον νιώθω δίπλα μου όπως τότε. Κάθε ίνα του κορμιού μου αναζητά το άγγιγμα του. Δεν μπορεί αναρωτιέμαι θα είναι όνειρο.
<<Νέστορα >> προφέρω ξεψυχισμένα το όνομα του κι εκείνος με αγκαλιάζει τρυφερά όπως τότε.
Κλείνω τα μάτια μου κι όταν τα ξανανοίγω τον βλέπω νέο ίδιο όπως τη μέρα που τον πρωτογνώρισα. Στα γαλανά του μάτια καθάρια σαν τη γαλήνια θάλασσα καθρεφτίζεται το πρόσωπό μου και τα δυνατά του μπράτσα με σφίγγουν τρυφερά στην αγκαλιά του.
Με κοιτάζει γαλήνιος . <<Φως της ζωής μου>> μου ξαναλέει. Κι εγώ αφήνομαι στο στήθος του κι ακούω τους χτύπους της καρδιάς του. Νομίζω πως ζω ένα όνειρο και δεν θέλω να ξυπνήσω
<<Θεέ μου σ’ ευχαριστώ που τον έφερες ξανά σ’ εμένα>> . Δεν χορταίνω να τον κοιτώ , θέλω να τον ρωτήσω διάφορα πράγματα και δεν μπορώ. Τον φιλώ ξανά και ξανά και δεν θέλω να ξεκολλήσω από πάνω του. Μα ξάφνου αντιλαμβάνομαι πως η Ήβη είναι ακόμα εκεί , δίπλα μου , στον καταρράκτη του παράξενου κήπου του ουρανού.
Το κορίτσι κάτι μου λέει μα η φωνή του ακούγεται απόμακρη.<< Πρέπει να πηγαίνουμε καλή μου>> μου ξαναλέει. Μα πως θα μπορούσα να αφήσω τον αγαπημένο μου τώρα που τον ξαναβρήκα.
Εκείνος κάνει ένα βήμα πίσω – πιάνει τα χέρια μου τρυφερά κοιτώντας με στα μάτια και μου λέει –<< Θυμήσου αγάπη μου οι ψυχές μας θα είναι πάντα μαζί . Δεν θα χωρίσουμε ποτέ ως την αιωνιότητα. Μα τώρα πρέπει να φύγεις. Θα συναντηθούμε σύντομα>>.
Η τόση σιγουριά στο βλέμμα του με κάνει να αφεθώ στο όνειρο. Έσκυψε και με φίλησε στο μέτωπο αφήνοντας με άναυδη, και βλέποντας τον ν’ απομακρύνεται γρήγορα από κοντά μου και να χάνεται ανάμεσα στα δέντρα.
Κοιτώ με περίλυπο ύφος ολόγυρα μου – ο άγγελος μου έχει εξαφανιστεί – νιώθω ένα μικρό χεράκι να τρυπώνει στη χούφτα μου.<< Ήβη τι σημαίνουν τα λόγια του – πώς θα τον ξαναβρώ>>.
../..
<<Θα καταλάβεις σύντομα>>. Ένιωθα πως έπρεπε να υπακούσω σαν κάτι να ήταν γραφτό να συμβεί. Σύντομα πολύ σύντομα το μυστήριο θα λυθεί – είπα στον εαυτό μου. Τώρα ακολουθώ την Ήβη μέσα από ένα πέρασμα πίσω από τον καταρράκτη. Σαν διάφανη κουρτίνα τα νερά μας ανοίγουν δρόμο σ’ ένα μαγικό μονοπάτι . Η ατμόσφαιρα αλλάζει – βρίσκομαι σ’ ένα σπήλαιο .
Η υγρασία πιρουνιάζει το λιπόσαρκο κορμί μου. Μπορώ να διακρίνω τα βρύα και τη γλίτσα γύρω μου. Είναι σκοτεινά και όσο προχωράμε προς τα μέσα το σκοτάδι γίνεται όλο και πιο πυκνό – όλο και πιο πνιγηρό , αλλά δεν φοβάμαι – ποτέ δεν φοβήθηκα .Συνεχίζω να προχωρώ με σταθερά βήματα ακολουθώντας τη μικρή λευκή σιλουέτα της Ήβης.
<<Πού πηγαίνουμε>> τη ρωτώ μα δείχνει να μη με ακούει και να προχωράει όλο και βαθύτερα στη σπηλιά. Το κορίτσι σταματάει απότομα – γυρίζει προς το μέρος μου και με κοιτάζει αλαφιασμένη σαν να την χτύπησε κεραυνός.
<<Τι συμβαίνει – μίλησε μου >>. <<Είναι κάτι που πρέπει να μάθεις>> μου αποκρίνεται φωνή της δεν είναι πια ίδια είναι πιο αργή πιο βαθιά. Τα χαρακτηριστικά της έχουν αλλοιωθεί σαν να πονάει. <<Τι συμβαίνει επανέλαβα >>αναστατωμένη. << Είναι κάτι που πρέπει να μάθεις >>μου είπε αχνά. <<Από την ημέρα που έφυγες έχουν περάσει δέκα χρόνια – για μας εδώ ο χρόνος μετράει διαφορετικά. Συνέβη ένα τρομερό ατύχημα – ένα αυτοκίνητο χτύπησε την κόρη σου και η ζωή της τελειώνει. Η ψυχή της βρίσκεται ανάμεσα σε δύο κόσμους, εγώ δεν μπορώ να κάνω τίποτα για να βοηθήσω – μόνο εσύ μπορείς>>.
Την άκουγα έντρομη και ένιωθα τις δυνάμεις μου να με εγκαταλείπουν .<< Το παιδί μου>> ψέλλισα δακρυσμένη ανήμπορη να σκεφτώ οτιδήποτε.
<<Μα πως έγινε αυτό>> ξαναρωτώ.
Ήβη : Η Ρόζα βγήκε στο δρόμο τρέχοντας για να προλάβει τον Ιούλιο – ήθελε να του δώσει ένα μενταγιόν- το μενταγιόν του πατέρα του ,που του έδωσε πριν πεθάνει. Το αυτοκίνητο δεν πρόλαβε να σταματήσει και έτσι η Ρόζα έπεσε αιμόφυρτη στις ρόδες του.
Στο νοσοκομείο οι γιατροί προσπάθησαν πολύ να την επαναφέρουν στη ζωή , όμως στάθηκε αδύνατον. Τώρα η ψυχή της έχει φυλακιστεί ανάμεσα σε δύο κόσμους και είναι αμφίβολο αν θα τα καταφέρει.
Σηκώθηκα αστραπιαία πηγαίνοντας προς την πόρτα που ανοίγονταν πίσω μας ενώ μάταια η Ήβη προσπαθούσε να με σταματήσει. Τίποτα όμως δεν θα μπορούσε να με κρατήσει προκειμένου να σώσω το παιδί μου.
Η δρύινη παλιά πόρτα με τις σκουριασμένες αλυσίδες έτριξε στο πέρασμα μου. Ένιωσα το κρύο να διαπερνά το κορμί μου μπαίνοντας σε μία τεράστια αίθουσα με λιγοστό φως. Δεξιά κι αριστερά απλώνονταν σταλακτίτες και στο βάθος υπήρχε μια παγωμένη λίμνη ενώ στις όχθες της υπήρχαν μικρά λουλουδάκια ανάμεσα σε βράχια.
Κρύωνα πολύ – και τα γυμνά μου πόδια είχαν ματώσει στο κακοτράχαλο έδαφος. Προχωρώντας προς τα μέσα μια πυκνή ομίχλη με τύλιξε ενώ εγώ συνέχισα να προχωρώ στο παγωμένο τοπίο. Κι έπειτα μια μυρωδιά καπνού με έπνιξε κι άρχιζα να βήχω ασταμάτητα.
<<Ρόζα , Ρόζα >>φωνάζω και η φωνή μου πνίγεται στη σκόνη. Tα μάτια μου τσούζουν και τα κλείνω. Όταν τα ανοίγω αντικρίζω εμπρός μου ένα θέαμα ασύλληπτο και σχεδόν τρομακτικό. Είχα την αίσθηση πως βρισκόμουν στις πύλες της κόλασης. Ένας ουρανός κατακόκκινος με σκεπάζει και οι πατούσες μου καίγονται από την ξερή γη. Μπροστά μου ξεχύνεται πηχτή λάβα που καίει απ’ άκρη σ’ άκρη τα πάντα. Κυλάει αργά πάνω στις πέτρες σχηματίζοντας μικρά πύρινα ποτάμια. Μα που βρίσκομαι αναρωτιέμαι. Είμαι στη μέση του πουθενά. Δεν ξέρω αν πρέπει να πάω μπρος ή πίσω. Ακούω βήματα και στρέφω το βλέμμα μου προς τα εκεί. Ένας νέος άνδρας με κουρασμένο βλέμμα και μισοσκισμένα ρούχα πλησιάζει προς το μέρος μου με βήματα βαριά και συρτά.<< Τι ζητάς γυναίκα >>με ρωτά με ύφος περιφρονητικό.
../..
<<Εσύ ποιος είσαι>> του ανταπάντησα.<< Που είναι το παιδί μου , η Ρόζα μου>>.Οι ματιές μας διασταυρώθηκαν σαν φλογισμένα τόξα . Ο τρόπος που με κοίταξε με τάραξε τόσο που έσφιξα τα χέρια μου σε γροθιές και σχεδόν μάτωσαν . Ο άντρας με κοίταξε αυστηρά και είπε.<< Πάντα έλεγα πως εσείς οι γυναίκες είσαστε το χειρότερο είδος και το μεγαλύτερο λάθος Του .Ανόητη γυναίκα ήρθες να διεκδικήσεις κάτι το οποίο έχει ήδη χαθεί>>. Τα χέρια μου έτρεμαν από οργή.<< Θέλω το παιδί μου φώναξα και δεν θα φύγω αν δεν βεβαιωθώ πως επέστρεψε στη ζωή>>.
<<Ανόητη γυναίκα πως τολμάς ούρλιαξε εκείνος και σήκωσε το χέρι του σαν να ήθελε να με χτυπήσει>>. Άξαφνα μια απρόσμενη λάμψη έσκισε τον ήδη κόκκινο ουρανό και σχεδόν με τύφλωσε αναγκάζοντας με να πέσω στο έδαφος. Μια βροντερή φωνή έκανε τον άντρα να σταματήσει. Ένας ψηλός ξερακιανός άντρας με λιγοστά άσπρα μακριά μαλλιά και μαύρο χιτώνα πλησίασε προς το μέρος μας.
<<Ανόητε Μαρσιάς φώναξε πως τόλμησες. Όταν το μάθει ο άρχοντας σου θα το πληρώσεις ακριβά>>. Ο Μαρσιάς γονάτισε και με το κεφάλι του ν’ ακουμπάει τη γη κλαψούριζε σαν μικρό παιδί που το μαλώνουν. Ο γέροντας γύρισε προς το μέρος μου και με πρόσωπο ανέκφραστο μου παρουσιάστηκε.<< Είμαι ο άγγελος του θανάτου των αμαρτωλών ψυχών και δουλειά μου είναι να μεταφέρω τις ψυχές τους στο βασίλειο του σκότους.
Πώς μπόρεσες να περάσεις τα όρια του και τι γυρεύεις εδώ>>.
<<Θέλω το παιδί μου του απάντησε ήρθε να το πάρω από εδώ και δεν με νοιάζει το κόστος.
Σε παρακαλώ θάνατε πήγαινε με κοντά της>>. <<Δεν εξαρτάται πλέον από εμένα μα αν το θες τόσο πολύ , εγώ και ο Μάρσιας θα σε οδηγήσουμε στον άρχοντα του βασιλείου των καταδικασμένων ψυχών , που πληρώνουν εκεί για δεύτερη φορά τις αμαρτίες τους>>.
<<Πάμε>> είπε με αποφασιστικότητα , πιάνοντας με από τον ώμο. Εγώ ρίγησα στο άγγισμα του και τον ακολούθησα με αργά βήματα. Ξωπίσω μας ήρθε και ο Μάρσιας. Ακολουθούσα το Θάνατο μέσα από τη φλεγόμενη γη , που μούγκριζε σαν άγριο ζώο , ανάμεσα σε ποτάμια λάβας. Σταθήκαμε μπροστά σ’ ένα πελώριο μαύρο βράχο. Ο γέροντας τότε με μια κίνηση αστραπή τίναξε το χέρι του και μέσα από το μανίκι του μανδύα του έβγαλε ένα ερπετό. Εκείνο σύρθηκε καταγής και γλίστρησε προς το μέρος μου . Ο Θάνατος έτεινε το χέρι του ξανά κι εκείνο τυλίχτηκε απάνω του. Μ’ ένα δεύτερο τίναγμα το χεριού του το φίδι μεταμορφώθηκε σε χρυσό ραβδί που ο γέροντας το χτύπησε πάνω στο βράχο. Ο βράχος λες και σκίστηκε στα δύο ανοίγοντας μας την είσοδο σ’ ένα μακρύ και υγρό μονοπάτι που φωτίζονταν από πολλές δάδες στερεωμένες δεξιά και αριστερά μας στα τοιχώματα της σπηλιάς.
Το μέρος μύριζε έντονα μούχλα αλλά ένα δροσερό αεράκι ,που έκανε τις φλόγες από τις δάδες να τρεμοπαίζουν έσπαγε την άσχημη οσμή . Με καρδιά να χτυπά σαν τρελή ακολουθούσα το Θάνατο και αναρωτιόμουν τι με περίμενε ακόμη . Ξωπίσω μας ακολουθούσε ο Μαρσίας ρίχνοντας μου άγριες ματιές.
<<Άγγελε του Θανάτου κοντεύουμε να φτάσουμε στον άρχοντα σου>> τον ρώτησα. Μα απόκριση δεν πήρα από τον ίδιο αλλά από τον Μάρσιας. <<Δεν είναι άρχοντας ψέλλισε αλλά κυρίαρχος ενός άλλου κόσμου>>. Δεν κατάλαβα τι εννοούσε. Στο μυαλό μου ξαναήρθε η μορφή της κόρης μου. Η μουσική από τύμπανα με έβγαλε από τις σκέψεις μου.<< Τι είναι αυτό που ακούγεται>> ρώτησα ανήσυχα. <<Φτάνουμε >>μου απάντησε ο Θάνατος. Και πάλι ξαναμπήκαμε σ’ ένα ατελείωτο σκοτάδι σαν να έσβηναν πίσω μας σιγά - σιγά οι δάδες μέχρι που το μόνο που διέκρινα ήταν μια τεράστια σιδερένια πόρτα στο βάθος του διαδρόμου. Ο Μάρσιας πέρασε μπροστά και πίεσε τα σιδερένια πόμολα της πόρτας για ν’ ανοίξει.
Βρεθήκαμε τότε σε μια μεγάλη αίθουσα χορού με χαμηλό φωτισμό , γυναίκες ημίγυμνες έπαιζαν αισθησιακή μουσική – δεξιά τραπέζια στρωμένα με πλήθος λιχουδιές και στο κέντρο ζευγάρια να χορεύουν νωχελικά ανάμεσα σ’ ένα σύννεφο καπνού και μεθυστικών αρωμάτων.
../..
Γέλια και ξεφωνητά ανακατεύονταν καθώς προχωρούσαμε και μάλλον το πέρασμα μας δεν έγινε αντιληπτό από κανέναν. Στο βάθος της αίθουσας δέσποζε και πάλι μια επιβλητική πόρτα που επάνω της ήταν σκαλισμένα περίτεχνα χρυσά φίδια. Και πάλι ο Μάρσιας ήταν αυτός που μας άνοιξε την πόρτα. Μια όμορφη γυναίκα με έντονα χαρακτηριστικά και μανδύα στο χρώμα της φωτιάς μας υποδέχτηκε.
<<Ζητούν τον Αφέντη>> της είπε ο Μάρσιας.<< Ο Αφέντης είναι απασχολημένος>> είπε εκείνη και πλησιάζοντας εμένα ήταν σαν να ήθελε να με χτυπήσει. Εγώ παρέμεινα στη θέση μου με αγέρωχο ύφος περιμένοντας και πάλι μια καινούρια έκπληξη που δεν άργησε να έρθει. Τη στιγμή εκείνη σαν μέσα από σύννεφο καπνού εμφανίστηκε ένας άντρας ψηλός – λεπτός με αετίσια μάτια και γαμψή μύτη. Ντυμένος με κομψό κουστούμι –μάλλον κάποιας άλλης εποχής φάνταζε γοητευτικός παρά το υπεροπτικό του ύφος. Πρόσεξα ότι βρισκόμασταν σ’ ένα χώρο που έμοιαζε μάλλον με παλιά βιβλιοθήκη. Στοιβαγμένα βιβλία και περγαμηνές σε παλιά ξύλινα ράφια ήταν ο διάκοσμος της και δυο ασημένια κηροπήγια ήταν το μοναδικό φως που έφεγγε ίσα – ίσα για να ξεχωρίζουμε τι γίνεται γύρω μας. Ένα μεγάλο ξύλινο γραφείο και πορτραίτα βιβλικών μορφών στους λίγους γυμνούς τοίχους.
Ο κομψός άντρας μας έκανε νόημα να πλησιάσουμε. <<Ο φίλτατος άγγελος του Θανάτου, το σκουλήκι ο Μάρσιας κι εσείς>> μας προσφώνησε με επιβλητική φωνή.<<Εσείς όμως αγαπητή μου θα έπρεπε να ήσασταν αλλού >>, απευθύνθηκε σ’ εμένα.<< Υποθέτω πως ήρθατε για την καταδικασμένη κόρη σας . Πραγματικά εξεπλάγην όταν αντιλήφθηκα την παρουσία σας μου είπε χωρίς ίχνος ειρωνείας>>.
<<Είμαι μάνα του είπα και θα κάνω ότι περνάει από το χέρι μου για να επανέλθει το παιδί μου εκεί που ανήκει γιατί θεωρώ πως δεν έχει έρθει η ώρα του γι αυτό το ταξίδι και πως δεν του άξιζε τέτοια τύχη. Η Ρόζα έχει καλή ψυχή. Όμως εσείς ποιος είστε>> τον ρώτησα προσπαθώντας να μην δείξω την ταραχή μου. Στο άκουσμα των λόγων μου ο Μάρσιας ξέσπασε σε τρανταχτά γέλια .
<<Ποιος είμαι . Δύσκολη ερώτηση για κάποιον που οι θνητοί του έχουν δώσει πολλά ονόματα μέσα στους αιώνες . Ας πούμε Διάβολος , Σατανάς ή Εωσφόρος>> είπε ερχόμενος προς το μέρος μου . Έκανα ένα βήμα πίσω για να τον αποφύγω.
<<Δεν είμαι δα και κανένα τέρας>> μου είπε.<< Είμαι απλώς ένας επαναστάτης. Είμαι αυτός που δεν υπάκουσε ποτέ στο Δημιουργό Του , που πήγε αντίθετα στο ρεύμα άλλωστε αυτό δεν κάνουν και οι περισσότεροι άνθρωποι>>.
<<Όμως αυτά ανήκουν στο μακρινό παρελθόν>> είπε με κάποια δυσφορία.<< Μιλήστε μου για εσάς Αρετή – ήρθατε σ’ εμένα ορμώμενη από πίστη και αγάπη – αισθήματα που εμένα με αφήνουν αδιάφορο. Εσείς οι θνητοί μιλάτε ακατάπαυστα για συναισθήματα – στην πραγματικότητα κυνηγάτε μια χίμαιρα γιατί είστε αδύναμοι να ζήσετε χωρίς αυτά νιώθοντας την ματαιότητα της ζωής σας>>.
<<Πιστεύετε πως είναι αδυναμία ν’ αγαπάς – να ερωτεύεσαι ή να πιστεύεις σε κάτι>>,του είπα έντονα.
Σατανάς : Η αγάπη κι ο έρωτας είναι ψευδαίσθηση – η απόλαυση τους δεν διαρκεί πολύ και ζεις μόνο με την αναζήτηση και την ελπίδα.
Τον κοίταξα με λύπη κι εκείνος συνέχισε λέγοντας <<η αγάπη είναι η συνταγή της καταστροφής του ανθρώπου γιατί το να απαρνηθείς τον εαυτό σου , σκοτώνει κάθε απόλαυση>>.
Τα λόγια του σκίασαν την καρδιά μου αλλά εγώ συνέχισα αυτό το περίεργο λογοπαίγνιο αδιαφορώντας για τις συνέπειες που ίσως προέκυπταν.
../..
<<Κι ο έρωτας του>> αντιγύρισα ,<<που μια εμπειρία μοναδική – αγγίζει τα όρια της θρησκείας , δεν είναι άραγε μια όαση στο κακοτράχαλο μονοπάτι της ζωής μας. Αυτό το ανεξήγητο και απόλυτο συναίσθημα δεν είναι κομμάτι της αγάπης . Της πραγματικής αγάπης, που είναι γεμάτη ανιδιοτέλεια – που γεμίζει την ψυχή μας και μας φέρνει κοντά στο Θεό. Γιατί όταν αγαπάμε πιστεύουμε κι όταν πιστεύουμε ελπίζουμε στο καλύτερο και αυτό κάνει τη ζωή μας καλύτερη και πιο γεμάτη και μας βοηθά να ξεπερνάμε τα προβλήματα μας.
Σατανάς : Είστε όμως θνητοί και οι θνητοί χάνουν συχνά την πίστη τους και στο Θεό αλλά και στους ανθρώπους όταν βρεθούν σε δυσκολίες.
<<Δεν είναι μειονέκτημα το να είσαι θνητός>> του ανταπάντησα. Γεννιέσαι μέσα από την αγάπη και τον έρωτα δύο ανθρώπων άρα έχεις κι εσύ στα γονίδια σου την αγάπη – που σε κάνει να ξαναγεννιέσαι κάθε μέρα γιατί υπάρχει παντού κι αν τη χάσεις προσωρινά και χάσεις και την πίστη σου για τα πάντα , σαν θνητός παραβλέπεις και πάλι τους εγωισμούς και προσπαθείς και πάλι από την αρχή να την κερδίσεις, κι αν αποτύχεις και πάλι αγωνίζεσαι κι ελπίζεις σ’ αυτήν μέχρι να πεθάνεις>>.
<<Σατανά>> του είπα άξαφνα<< δεν ήρθα εδώ για να σε πείσω για την αγάπη ήρθα για να διεκδικήσω την ψυχή του παιδιού μου όχι για να χάσουμε χρόνο σε κουβέντες που δεν οδηγούν πουθενά>>.
<<Πολύ καλά μου>> απάντησε εκείνος με ψυχρότητα και κάποια έκπληξη σαν να μην περίμενε τη διακοπή της κουβέντας μας.
Με μια κίνηση των δακτύλων του ένα ελαφρύ αεράκι σηκώθηκε και σαν αέρινα στοιχειά μας μετέφερε σ’ ένα σκοτεινό μέρος που το μόνο που άκουγες ήταν βογκητά και τρίξιμο από αλυσίδες. Στο θαμπό φως ξεχώριζαν σιλουέτες ανθρώπων που αγκομαχούσαν σέρνοντας βαριές σκουριασμένες αλυσίδες δεμένες στα πόδια και στα χέρια τους, εξαντλημένες φιγούρες ρακένδυτων ανθρώπων που η δύναμη τους, τους εγκατέλειπε.
Στο βάθος διέκρινα τη λεπτή σιλουέτα μιας μεσήλικης με ξέπλεκα μαλλιά ν’ αγωνίζεται να κρατηθεί όρθια κάτω από το βάρος των αλυσίδων της.
<<Ρόζα>> φώναξα αναγνωρίζοντας το παιδί μου. Η ανάσα μου κόπηκε στο θέαμά της.
Eκείνη μισάνοιξε τα μάτια της και ξεψυχισμένα μου έτεινε το χέρι της .<< Μανούλα>> φώναξε αχνά –<< εσύ εδώ>>. Έπεσα στα γόνατα αγκαλιάζοντας το ταλαίπωρο κορμί της . Θεέ μου σε τι δοκιμασία με βάζεις να είμαι εγώ νέα και να βλέπω το παιδί μου ταλαιπωρημένο και μεσήλικα να υποφέρει κουβαλώντας το σταυρό του μαρτυρίου του χωρίς να φταίει.
Τα δάκρυα μου έβρεχαν τα σκισμένα της ρούχα ενώ ο Σατανάς με σαρδόνιο χαμόγελο και ψεύτικη λύπη μου είπε. <<Είδες λοιπόν Αρετή σε τι μπελάδες σε βάζει η αγάπη. Πως θα μπορέσεις να γλιτώσεις μια καταδικασμένη ψυχή που είναι τώρα έτοιμη να πέσει στα νύχια μου>>. Σηκώθηκα απότομα και γυρνώντας προς το μέρος του, του είπα: <<Δεν θ’ αφήσω κανέναν να της κάνει κακό. Άφησε τη να ζήσει και θα μείνω εγώ μαζί σου >>.
Σατανάς: Δεν είναι τόσο απλό καλή μου παρότι ο στόχος μου είσαι εσύ και όχι η κόρη σου.
Το είδα σαν μια ευκαιρία όταν της συνέβηκε αυτό το ατύχημα . Φυλακισμένη ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο στόχευα σε σένα ξέροντας το χαρακτήρα σου κι έτσι θα πετύχαινα μία ακόμη νίκη μου απέναντι σ’ Εκείνον που πιστεύεις. Το πρόβλημα είναι όμως όχι το να έρθεις μαζί μου για ν’ αφήσω την κόρη σου αλλά στο να πιστέψεις σ’ εμένα πράγμα δύσκολο για σένα – χαρά για μένα που θα πάρω στον κόσμο μου άλλη μια καταδικασμένη ψυχή.
<<Το παιδί μου θα ζήσει >>του αντέτεινα βλοσυρά <<και θα μείνω εγώ στη θέση του>>. Ο Σατανάς με κοίταξε κατάματα με πύρινο βλέμμα λες και προσπαθούσε να ρουφήξει την ψυχή μου μέσα από τα μάτια μου , ενώ ο Θάνατος και ο Μάρσιας παρακολουθούσαν έντρομοι την άνιση μάχη.
../..
Το βλέμμα του Σατανά βυθιζόταν ολοένα μέσα μου προσπαθώντας ν’ αφουγκραστεί τα αισθήματα μου και τις αναμνήσεις μου . Ενώ εγώ πεισμωμένη συνέχιζα να τον κοιτώ κατάματα πιστεύοντας σ’ ένα θαύμα.
Ούτε ξέρω πόση ώρα μείναμε έτσι κοιτώντας ο ένας τον άλλον σαν απολιθωμένοι , ώσπου στο τέλος ο θόρυβος από αλυσίδες που έπεσαν στη γη μας επανέφερε στην πραγματικότητα.
Γύρισα απότομα και είδα τη Ρόζα ελεύθερη σκιά να χάνεται στο άπειρο και να φωνάζει : <<Σ’ αγαπώ μαμά – σ’ αγαπώ>> και η φωνή της να χάνεται στον αέρα. Ήταν ελεύθερη.<< Θεέ μου σ’ ευχαριστώ φώναξα δυνατά – σ’ ευχαριστώ που μου έδωσες τη δύναμη να τα καταφέρω>>.
Γύρισα προς το Σατανά . Το πρόσωπο του είχε γεμίζει ζάρες και χοντρές σταλαγματιές ιδρώτα στάλαζαν σαν μικρά ρυάκια γύρω από τα μάτια του. Θα ‘ λεγε κανείς πως γέρασε απότομα.
<<Με νίκησες Αρετή>> είπε αχνά – <<με νίκησες – πόση δύναμη σου δίνει η πίστη σου που κάνει ακόμα κι εμένα τον Διάβολο να γίνομαι αδύναμος μπροστά της>> ψέλλισε και εξαφανίστηκε από μπροστά μου σαν μαύρη σκιά στο βάθος της σπηλιάς. Μαζί του εξαφανίστηκαν κι ο Θάνατος με το Μάρσια. Κι εγώ αέρινη σα να πετούσα ξαναβρέθηκα στον κήπο του Θεού μου , δίπλα στον καταρράκτη. Ξεδίψασα τα χείλη μου στο κρυστάλλινο νερό και αποκαμωμένη μα πολύ ευτυχισμένη κάθισα στην πράσινη γη.
H Ήβη χαρούμενη και αλαφροπάτητη ήρθε να με προϋπαντήσει. Τα μικρά χεράκια της αγκάλιασαν τους ώμους μου και με έκαναν να νιώσω λυτρωμένη και ασφαλής.
<<Σήκω Αρετή >>μου είπε <<ο Δημιουργός σου σε περιμένει>>. Την ακολούθησα γοργά μες τα πράσινα λιβάδια έχοντας μπροστά μου ένα λαμπερό ήλιο να μου καίει το πρόσωπο και να με κάνει να νιώθω τέτοια απερίγραπτη χαρά που σάστιζα .
Δεν πρόσεχα προς τα πού κατευθυνόμασταν όμως πέρα μακριά διέκρινα τον Άγγελο που με είχε φέρει εδώ. Γελαστός και πανέμορφος μας περίμενε για να μας οδηγήσει στο Θεό.
Η Ηβη με φίλησε πεταχτά στο μάγουλο και με παρέδωσε σ’ εκείνον . Ο Άγγελος μου πήρε το χέρι και περάσαμε μαζί από μία παράξενη διαφάνεια για να μπούμε μαζί στην αίθουσα του θρόνου. Μικρά αγγελούδια λικνίζονταν παίζοντας με τις άρπες τους μια γλυκιά μουσική που σε γαλήνευε. Η αίθουσα έφεγγε χωρίς να υπάρχουν φώτα ενώ τα γυμνά μου πόδια ένιωθα να βουλιάζουν σ’ ένα κατακόκκινο χαλί . Ψηλά στο βάθος της αίθουσας μια σκάλα χρυσή οδηγούσε σ’ ένα θρόνο , που πάνω του κάθονταν ένας επιβλητικός γέροντας με ροδαλά μάγουλα μακριά άσπρα μαλλιά και γένια που άγγιζαν σχεδόν τα δάκτυλα των ποδιών του. Φορούσε λευκό μανδύα και στα χέρια του κρατούσε δυο άσπρα περιστέρια . Στον δεξί του ώμο κάθονταν ένας αετός ενώ μπροστά στα πόδια του ένα λιοντάρι ήρεμο σαν χαδιάρα γάτα θαρρείς και τον φυλούσε. Γύρω του στροβιλίζονταν χωρίς ν’ ακούγεται θόρυβος από το πέταγμα τους γαλήνιες μορφές λευκών και μαύρων αγγέλων. Πίσω του έβλεπες πλήθη ανθρώπινων σκιών να χάνονται σ’ έναν ορίζοντα χωρίς τέλος.
Ανέβηκα τα σκαλιά και πλησίασα με δέος το θρόνο. Χαμήλωσα το κεφάλι και γονάτισα μπροστά στον γέροντα . Εκείνος άγγιξε το κεφάλι μου μ’ ένα τρυφερό χάδι και μου ζήτησε να σηκωθώ.<< Καλωσόρισες Αρετή στον Παράδεισο>> μου είπε και η φωνή του με χάιδεψε σαν μελωδία .<< Ελπίζω να είσαι ευτυχισμένη με το αίσιο αποτέλεσμα της πράξης σου. Η πίστη σου δοκιμάστηκε πολλές φορές στη ζωή σου μα εσύ δεν την εγκατέλειψες ποτέ. Κι επειδή ποτέ δεν με απαρνήθηκες ζήτησε μου ότι επιθυμείς>>.
<<Θεέ μου απάντησα με ταπεινοφροσύνη τι άλλο να ζητήσω από σένα ότι κι αν πέτυχα το οφείλω σ’ εσένα . Εσύ ήσουνα η πηγή που αντλούσα δύναμη για να ζω και να δημιουργώ και είμαι σίγουρη πως εσύ με βοήθησες να ξεπεράσω το πρόβλημα με το παιδί μου. Θα ήθελα να σου ζητήσω όμως κάτι. Να έβλεπα για λίγο το παιδί μου να ξαναζεί έστω κι από μακριά>>.
../..
Τότε ο Θεός χωρίς να πει κουβέντα άπλωσε το δείκτη του χεριού του κάνοντας ένα κύκλο στον αέρα άνοιξε ένα παράθυρο στο γήινο κόσμο και εκεί μέσα αντίκρισα ξανά τη Ρόζα μου.
Περιτριγυρισμένη από τα’ αγαπημένα της πρόσωπα η Ρόζα ήταν η προσποίηση της ευτυχίας. Είχε καλεσμένους εκείνη τη βραδιά τον αδελφό της με τη γυναίκα του και τα ανίψια της. Όλοι ήταν χαρούμενοι και εκείνη έλαμπε και ήταν ασφαλής πια ανάμεσα στον άντρα της και τα παιδιά της. Θεέ μου σ’ ευχαριστώ γι αυτό είπα και τα δάκρυα πλημμύρισαν τα μάτια μου . Δάκρυα χαράς και ευγνωμοσύνης στον Ύψιστο Θεό.
Ο Θεός με μια απλή κίνηση του χεριού του ξανάκλεισε τον κύκλο και η εικόνα χάθηκε. Τώρα ήμουν ήρεμη . Τα παιδιά μου ήταν καλά . <<Σ’ ευχαριστώ Θεέ μου>> ξανάπα κι έσκυψα να φιλήσω το χέρι του. Όμως δεν με άφησε. Με κοίταξε στα μάτια τρυφερά σα να ήμουν μικρό παιδί και μου ζήτησε να καθίσω δίπλα του.
Σαν σε ονειρική κατάσταση υπάκουσα και κάθισα δίπλα του σ’ ένα λιτό ανάκλιντρο. Τότε ένιωσα ένα χέρι να αγκαλιάζει τους ώμους μου. Ήταν ο Νέστωρας νέος και όμορφος όπως τότε. <<Φως της ζωής μου σε ξαναβρίσκω και πάλι >>μου είπε φιλώντας με στο μέτωπο χωρίς να κρύψει τη λατρεία που ακτινοβολούσαν τα μάτια του.<< Τώρα δεν θα χωρίσουμε ποτέ ξανά>> .
Συνεπαρμένη αφέθηκα στην αγκαλιά του μη μπορώντας να πιστέψω την τόση ευτυχία.
Απ ‘ τον λήθαργο με ξύπνησε και πάλι η φωνή του Θεού. Γύρισα και τον κοίταξα θέλοντας να του πω κάτι μα δεν μπορούσα ν’ αρθρώσω λέξη. Εκείνος κατάλαβε .
Θεός : Δεν χρειάζεται να πεις τίποτα Αρετή είσαι ένα από τα αγαπημένα μου παιδιά , ότι θες να μου πεις το βλέπω στην ψυχή σου κι αυτά που κρύβει είναι πιο σημαντικά από τις λέξεις.
Η ανταμοιβή σου θα είναι να προσφέρω σ’ εσένα και το Νέστορα μια δεύτερη ευκαιρία να ξαναζήσετε τον έρωτα και την αγάπη σας απ ‘ την αρχή.
Δεν καταλάβαινα τίποτε – κοιτώντας όμως προς το μέρος του Θεού ένιωθα να χάνομαι – η εικόνα του Θεού εξαφανίστηκε από μπροστά μου – έκλεισα τα μάτια μου μη μπορώντας να τα κρατήσω πλέον ανοιχτά και παρασύρθηκα θαρρείς σ’ ένα βαθύ όνειρο.
***************************************************
Δυο μικρά παιδιά ένα αγόρι κι ένα κορίτσι στο πράσινο παγκάκι του πάρκου γελούσαν χαρούμενα. Το αγοράκι κρατούσε το κορίτσι αγκαλιά και του ψιθύριζε τρυφερά πως δεν θα χωρίσουν ποτέ.
Νέστορα – Αρετή ακούστηκαν οι φωνές των μανάδων τους – ώρα να μαζευτείτε. Αύριο πάλι θα παίξετε. Τα παιδιά σηκώθηκαν πιασμένα χέρι – χέρι και προχώρησαν προς τα δύο αντικρινά σπίτια που βρίσκονταν στο τέλος του πάρκου. Αντάλλαξαν γλυκείες ματιές κι ένιωσαν και τα δυο πως ξανάρχιζαν απ’ την αρχή.
Ρέθυμνο, 28/04/2004
ΕΙΡΗΝΗ ΓΥΠΑΡΑΚΗ
Το σπίτι φάνταζε επιβλητικό και ανέδυε μια παλιά αρχοντιά παρά την πρόσφατη ανακαίνιση του. Τα παιδιά κατέβηκαν από το αυτοκίνητο και ξεχύθηκαν χαρούμενα στο μικρό πάρκο. Άλλωστε είχαν μουδιάσει μέσα στο αυτοκίνητο τη μία ώρα της διαδρομής τους μέχρι να φτάσουν στο καινούργιο τους σπίτι.
Οι γονείς τους ούτε που τους έφεραν αντίρρηση γιατί ήθελαν να δουν εάν ολοκληρώθηκε η πρόσφατη ανακαίνιση της νέας κατοικίας τους που κληρονόμησαν πριν ένα χρόνο από τη γιαγιά Αρετή , τη μητέρα της μαμάς τους.
Η γιαγιά Αρετή έζησε εκεί τα παιδικά της χρόνια και ξανά επέστρεψε όταν πάντρεψε τη μοναχοκόρη της. Εκεί άφησε και την τελευταία της πνοή πεθαίνοντας ευτυχισμένη στο σπίτι της αγαπημένης της μητέρας της Ρόζας και των παππούδων της του Νέστορα και της Αρετής.
Η κόρη της γιαγιάς Αρετής άνοιξε τη βαριά φρεσκοβαμμένη πόρτα και προχώρησε στο σαλόνι.
<<Θεέ μου>> φώναξε ,<< το σπίτι είναι υπέροχο μετά την ανακαίνιση. Τα έπιπλα μας ταίριαξαν θαυμάσια. Είναι άνετο και λειτουργικό , τι λες αγάπη μου κι εσύ είπε στον άντρα της>>.
<<Ναι έχεις δίκιο>> απάντησε αφηρημένα εκείνος , ανιχνεύοντας το νέο χώρο σαν να τον έβλεπε για πρώτη φορά.<< Μετανιώνω όμως που δεν φτιάξαμε τη σοφίτα μόνο τη γεμίσαμε με ένα σωρό παλιά πράγματα της μητέρας σου>>.
<<Α όχι>> ανταπάντησε εκείνη –<< η σοφίτα θα μείνει όπως είναι μέχρι να φτιαχτεί το υπόγειο για να μπουν εκεί κάποια από τα οικογενειακά κειμήλια της μητέρας μου>>.
<<Εντάξει , εντάξει δεν θα μαλώσουμε και γι’ αυτό>> είπε εκείνος και ανέβηκε γοργά την φρεσκολουστραρισμένη ξύλινη σκάλα του σπιτιού που οδηγούσε στα υπνοδωμάτια.
<<Τι φωτεινά δωμάτια >>αναφώνησε κοιτώντας από το παράθυρο τα παιδιά του να παίζουν στο πάρκο.<< Ας τακτοποιήσουμε γρήγορα ότι μπορούμε και να φτιάξουμε κάτι πρόχειρο να φάμε ή να παραγγείλουμε κάτι ,γιατί τα παιδιά θα έχουν ήδη πεινάσει τι λες αντιλάλησε η φωνή της γυναίκας από τον κάτω όροφο>>. <<Όπως νομίζεις>> είπε εκείνος κι άρχισε να ανοίγει τις βαλίτσες τους για να αεριστούν τα ρούχα.
Δυο ώρες μετά το ζευγάρι δεν είχε τελειώσει ακόμα τις δουλειές τους ενώ οι μικροί μπόμπιρες δεν έλεγαν να ξεκουραστούν.
<<Ιάσωνα – Άρτεμη φώναξε η μητέρα τους – ώρα για φαγητό>>. <<Ερχόμαστε μαμά>> απάντησε ο μικρούλης και τραβώντας από το χέρι την αδελφούλα τράβηξαν για το σπίτι.
Το τραπέζι στρώθηκε πρόχειρα και η οικογένεια κάθισε να φάει. Οι γονείς μετά το φαγητό εμφανώς κουρασμένοι , αφέθηκαν στις αναπαυτικές καρέκλες του σαλονιού και σχεδόν αποκοιμήθηκαν όρθιοι δεν ίσχυε όμως το ίδιο και για το μικρό Ιάσωνα και τη μικρή Άρτεμη.
Μετά την εξερεύνηση που έκαναν στο πάρκο , σειρά είχε τώρα η εξερεύνηση του νέου τους σπιτιού. <<Από πού να αρχίσουμε>> ρώτησε ο Ιάσωνας .<< Πάμε και θα δούμε>> απήντησε η μικρούλα τρέχοντας προς την ξύλινη σκάλα του σπιτιού.
Tα παιδιά πέρασαν τρέχοντας απ’ όλα τα δωμάτια και σταμάτησαν στην δρύινη πόρτα στο τέλος του διαδρόμου. Έσπρωξαν το μπρούτζινο πόμολο σε σχήμα χεριού και μπήκαν.
../..
Μπροστά τους απλωνόταν μια παλιά ξύλινη σκάλα. Σε κάθε τους πάτημα τα σκαλοπάτια έτριζαν . Στο τέλος της σκάλας μια διπλή τζαμένια πόρτα τους περίμενε. Στα τζάμια ήταν χαραγμένοι άγγελοι. Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν . Έσπρωξαν τα θυρόφυλλα και μπήκαν μέσα. Το λιγοστό φως που έμπαινε από το παράθυρο της σοφίτας τους άφησε να διακρίνουν καλύτερα το δωμάτιο. Ο Ιάσωνας τράβηξε τη χιλιοτριμμένη γαλάζια κουρτίνα και οι ακτίνες του ήλιου τρύπωσαν στο παλιό δωμάτιο. Τα παιδιά άνοιξαν τα μάτια τους με έκπληξη. Ένα παλιό σκαλιστό κρεβάτι – ένα λευκό πιάνο – πίνακες ζωγραφικής στόλιζαν το ξεχασμένο από το χρόνο δωμάτιο. Οι πολυκαιρισμένες κουρτίνες κάλυπταν τα δύο παράθυρα της σοφίτας. Το ένα έβλεπε προς το παρκάκι της γειτονιάς τους ενώ το άλλο είχε θέα προς τη θάλασσα.
Παλιά σκονισμένα βιβλία – δυο ασημένια κηροπήγια – ένα σεκρετέρ και μία βιβλιοθήκη γεμάτη παλιά βιβλία , ένα σκαλιστό μπαούλο, έκανε τα παιδιά να μείνουν άφωνα.
Το ξύλινο πάτωμα έτριζε σε κάθε τους βήμα και η μούχλα που ανέδυε το δωμάτιο το έκανε πιο μυστηριακό. Τα παιδιά άρχισαν να σκαλίζουν ότι έβρισκαν γύρω τους χωρίς να μιλούν .
Η Άρτεμη πήγε στο σεκρετέρ το άνοιξε και άρχισε να ψάχνει . Πένες – χαρτιά ένα άδειο μελανοδοχείο υπήρχαν στο συρτάρι του.<< Μπα τίποτε το σπουδαίο>> είπε η μικρή και προσπάθησε να το κλείσει. Όμως δεν τα κατάφερε. Θα έχει σκεβρώσει από τα χρόνια σκέφτηκε και ξαναπροσπάθησε , όμως τίποτα.
<<Ιάσωνα έλα να με βοηθήσεις >>φώναξε στον αδελφό της. Ο Ιάσονας που χάζευε ένα καβαλέτο και σύνεργα ζωγραφικής πήγε κοντά της. Προσπάθησαν ξανά και ξανά μαζί μα το συρτάρι δεν έλεγε να κλείσει. Ο Ιάσωνας γονάτισε να δει. Το συρτάρι είχε σπάσει και στο βάθος του υπήρχε μια εσοχή . Έβαλε το χέρι του και τράβηξε ένα παλιό δερματόδετο βιβλίο.
<<Κοίτα Άρτεμη>> αναφώνησε λες και βρήκε κανένα θησαυρό .<< Βρήκα ένα βιβλίο έλα να το δούμε>>.
Η Άρτεμη υπάκουσε και καθισμένοι και οι δυο στο πάτωμα άρχισαν να το ξεφυλλίζουν.
Το βιβλίο ήταν γραμμένο με το χέρι. Το υπόγραφε η Αρετή Καλομοιρίδη και είχε τίτλο <<Το ταξίδι μου στον κήπο του Ουρανού>>.
Τα παιδιά βάλθηκαν να διαβάζουν μια ιστορία παράξενη , που έμοιαζε σαν παραμύθι και είχε γραφτεί από κάποιο κορίτσι που το έλεγαν Αρετή και είχε ζήσει λέει δύο ζωές. Στη δεύτερη ζωή της αποφάσισε να καταγράψει τα όσα έζησε στην πρώτη της ζωή και να τα αφήσει παρακαταθήκη στους απογόνους της ελπίζοντας να τους πείσει πώς ο θάνατος δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή μιας άλλης ζωής γι άλλους καλύτερη και γι άλλους χειρότερη. Ακόμη ήθελε να τους μεταδώσει την πίστη και την ελπίδα στο Ύψιστο Θεό , που σύμφωνα με εκείνη δεν είναι απλά κάτι που φανταζόμαστε αλλά υπάρχει. Υπάρχει μέσα μας και γύρω μας – υπάρχει παντού κι ότι όποιος πιστεύει σ’ αυτόν δεν χάνεται.
Μετά από ένα σύντομο πρόλογο τα παιδιά ξεκίνησαν να διαβάζουν την ιστορία της Αρετής και δεν σήκωσαν τα μάτια από το βιβλίο μέχρι το τέλος.
Αρκετά χρόνια αργότερα ………………………………………………………………….
<<Και τώρα θα σας διαβάσω την ιστορία όπως άρχισε>> είπε η ηλικιωμένη κυρία , βάζοντας τα γυαλιά της ενώ δυο ζευγάρια παιδικά μάτια περίμεναν με αγωνία ν’ ακούσουν την ιστορία από το στόμα της γιαγιάς , που κρατούσε με ευλάβεια στα χέρια ένα παλιό δερματόδετο βιβλίο γραμμένο στο χέρι.
<<Μα ξεκίνησε επιτέλους γιαγιά Άρτεμη σε παρακαλώ>> είπε η μικρή εγγόνή της. Και η γιαγιά παίρνοντας ύφος σοβαρό ξεκινήσει συγκινημένη την αφήγησή της.
To βράδυ αυτό ήταν πραγματικά ατελείωτο για μένα. Γύρισα το βλέμμα προς τα έξω. Ο ουρανός είχε πάρει το συνηθισμένο μαβί χρώμα του καθώς άστραφταν σαν μικρά διαμάντια τ’αστέρια επάνω του. Το φεγγάρι ολόγιομο χρυσαφένιο έριχνε το μαγικό φως του μέσα από τα τζάμια του παράθυρου της κρεβατοκάμαρας μου με τις γαλάζιες κουρτίνες.
Πριν χρόνια όταν ακόμη μπορούσα να σταθώ στα πόδια μου από εκείνο το παράθυρο μπορούσα να δω τον κόσμο ολόκληρο, να κάνω όνειρα απραγματοποίητα – σκέψεις που έφευγαν σαν χρωματιστές πεταλούδες.
Η ζωή μου ήταν γεμάτη χρώματα, κάθε στιγμή , κάθε λεπτό ήταν για μένα ξεχωριστό.
Ομορφα και άσχημα πράγματα είχαν το δικό τους χρώμα, τη δική τους μουσική.
Η ζωή είναι ωραία και το καταλαβαίνω τώρα στα γεράματα. Ξαπλωμένη σ’ ένα μεγάλο ξύλινο κρεβάτι περιτριγυρισμένη από φίλους και συγγενείς , έτοιμη να παραδώσω την ψυχή μου σ ’Εκείνον ,τον υπέρτατο όπως λένε κάποιοι , το Θεό ή όπως αλλιώς αποκαλούν αυτήν τη δύναμη.
Έζησα μια ζωή γεμάτη , είμαι χορτασμένη απ’ όλα , οι φίλοι στα νιάτα μου με φώναζαν το κορίτσι με τα πολλά ταλέντα. Ασχολήθηκα με όλα . Τη συγγραφή βιβλίων, τη ζωγραφική, τη μουσική , το χορό το θέατρο , την πολιτική. Έκανα ταξίδια σ’ όλο τον κόσμο . Θεωρώ πως τα έζησα όλα. Ότι επιθύμησα το πραγματοποίησα , έτρωγα τη ζωή μου , τη ρουφούσα κυριολεκτικά λες και κάθε μέρα μου θα ήταν η τελευταία και έπρεπε να προλάβω να τα ζήσω όλα. Παντρεύτηκα, έκανα παιδιά, κι έζησα τη χαρά της μητρότητας όταν έφερα στον κόσμο τα δυο μου αγγελούδια τον Ιούλιο και τη Ρόζα. Ο Ιούλιος δυναμικός και τρυφερός μαζί και η γλυκιά μου Ρόζα ρομαντική και ευαίσθητη σαν τριαντάφυλλο.
Και τώρα με λυπεί να τους βλέπω πάνω από το προσκεφάλι μου με πρόσωπα χλωμά και λυπημένα να ζουν αυτές τις τελευταίες μου στιγμές, που κυλάνε αργά σαν τις σταλαγματιές της βροχής στο τζάμι.
Κι εγώ περιμένω να φύγω γι αυτό το τελευταίο ταξίδι μου και στο μυαλό μου στροβιλίζονται οι αναμνήσεις , οι χαρές και οι λύπες που στιγμάτισαν τη ζωή μου , αλλά δεν μ’ έκαναν ποτέ να το βάλω κάτω , προχωρούσα πάντα έχοντας πίστη και ελπίδα μέσα μου ακόμα κι όταν έχασα τον αγαπημένο μου σύντροφο πριν έξι χρόνια. Και τότε δεν λύγισα παρότι ο πόνος μου ήταν μεγάλος. Και να’ με τώρα εδώ καταβεβλημένη ξαπλωμένη στο αγαπημένο μου δωμάτιο , το λευκό πιάνο στη γωνία δίπλα στο παράθυρο , ο σκαλιστός μου καθρέφτης και στο τραπεζάκι το κινέζικο βάζο με μαραμένα τα λευκά τριαντάφυλλα που λατρεύω. Το βλέμμα μου χάνεται στο γαλάζιο της θάλασσας , που είναι αποτυπωμένο στον πίνακα που βρίσκεται απέναντι μου ένα από τα πρώτα μου έργα .
Ένα άγγιγμα στα λευκά μου μαλλιά ,που απλώνονται χυμένα στο μαξιλάρι με ξυπνά από τις σκέψεις μου. Είναι η κόρη μου . <<Ήρθε η ώρα να φύγω γλυκιά μου , νιώθω την ψυχή μου να αφήνει το σώμα μου , τι να το κάνω άλλωστε ένα σακάτικο κορμί >>είπα χαμογελώντας.
<<Όμως η ψυχή μου θα είναι πάντα κοντά σας στο υπόσχομαι >>.Η Ρόζα γύρισε απ΄ την άλλη μεριά για να κρύψει τα δάκρυα της.
Ξαφνικά μια γαλήνη με πλημμυρίζει – το σφίξιμο που ένιωθα στην καρδιά μου εξαφανίζεται μονομιάς και ένα λευκό φως με πλημμυρίζει – οι φιγούρες των αγαπημένων μου θολώνουν και η φωνή τους ακούγεται απόμακρη. Νιώθω να στροβιλίζεται το ταβάνι του δωματίου μου. Κλείνω τα μάτια ανακουφισμένη στο απόλυτο σκοτάδι.
../..
Σαν από λήθαργο ξανανοίγω τα μάτια μου και με βλέπω ξαπλωμένη στο κρεβάτι. Γύρω μου οι λιγοστοί συγγενείς με λυπημένα πρόσωπα και τα αγαπημένα μου παιδιά να κλαίνε αγκαλιασμένα. Σηκώνομαι από το κρεβάτι ανάλαφρα και τους πλησιάζω. <<Μην κλαίτε για μένα >> τους φωνάζω . Δεν με ακούνε όμως. Πλησιάζω να τους αγγίξω μα το χέρι μου περνάει από μέσα τους σαν κάτι διάφανο. Κανείς δεν αντιλαμβάνεται την παρουσία μου – κανείς δεν ανταποκρίνεται στη φωνή μου. Πανικοβάλλομαι – τόση οδύνη - τόσος πόνος γύρω μου κι εγώ ανίκανη ν’ αντιδράσω. Τους κοιτώ με απόγνωση. Το βλέμμα μου στρέφεται στο παράθυρο .
Ένας νέος άνδρας με λευκό μανδύα και άσπρα μαλλιά χυμένα στους ώμους του , ξυπόλητος και μ’ ένα γλυκό φως σαν ασήμι να χύνεται ολόγυρα του με κοιτάζει τρυφερά.
Παράξενο αναρωτήθηκα πως δεν τον είχα προσέξει. Τι ευγενική φυσιογνωμία γαλήνιος σε αντίθεση με την ατμόσφαιρα που επικρατεί στο δωμάτιο. Με σταθερό βήμα με πλησιάζει και μου απλώνει το χέρι του. << Πρέπει να φύγουμε τώρα >>. Σαν μαγνητισμένη από το βλέμμα του πλησίασα . Αξαφνα το παράθυρο σαν από ένα δυνατό άνεμο άνοιξε διάπλατα . Ο παράξενος νέος με σήκωσε στην αγκαλιά του και ανάλαφροι σαν πούπουλο πετάξαμε μαζί ανάμεσα στα σύννεφα. Δυο τεράστια ολόλευκα πουπουλένια φτερά είχαν εμφανιστεί στην πλάτη του. Με κρατούσε στην αγκαλιά του σαν μικρό παιδί και ανεβαίναμε όλο ανεβαίναμε .Τα σύννεφα γύρω μας σαν κατάλευκο βαμβάκι κι ένα γλυκό αεράκι χάιδευε απαλά τα πρόσωπα μας . Τι απόλυτο γαλάζιο τόσο φωτεινό τόσο τέλειο. Χανόμασταν μέσα σ’ αυτό.
Σαστισμένη καθώς ήμουν το μόνο που κατάφερα να τον ρωτήσω ήταν : <<είσαι άγγελος>>.
<<Περίπου>> είπε χαμογελώντας και η φωνή του μου φάνηκε σαν μελωδία.
<<Ηρέμησε και όλα θα πάνε καλά – έχε μου εμπιστοσύνη>> . Η φωνή του με γέμισε γαλήνη.
Μα και πάλι μια σκέψη σαν ρίγος με διαπέρασε και τον ξαναρώτησα : <<είμαι νεκρή>>.
Εκείνος χαμογέλασε και πάλι συνεχίζοντας να πετά προς τα επάνω. Οι φτερούγες του τραντάζονταν στον αέρα και εγώ ένιωθα τόσο ανάλαφρη και ευτυχισμένη μες στην αγκαλιά του φύλακα αγγέλου μου , νομίζοντας πως ζω ένα όμορφο όνειρο.
Κάθε τόσο έστρεφα τα μάτια μου στη γη , βλέποντας τις εικόνες να ξεθωριάζουν ολοένα και περισσότερο – ένας λυγμός ανέβηκε στο λαιμό μου – έκλεισα τα μάτια μου και αφέθηκα .
Ξαφνικά ένα ελαφρό τράνταγμα μ’ έκανε να τα’ ανοίξω. <<Θεέ μου>> αναφώνησα. Πρώτη φορά αντίκριζα τα τέτοια ομορφιά . Ανάμεσα στα ασημόλευκα σύννεφα ξεπρόβαλλε μια τεράστια χρυσαφένια καγκελόπορτα . Για πόμολα είχε δύο χάλκινα φτερά, ενώ στη βάση της υπέροχα αναρηχιτικά φυτά με πλατιά φύλλα την τύλιγαν ως τη μέση. Στο πάνω μέρος της πόρτας δυο μικρά χερουβείμ κρατούσαν στα χέρια χρυσά τόξα.
Ο άγγελος με άφησε απαλά , σαν κάτι εύθραυστο πάνω στα σύννεφα. Πίσω από την καγκελόπορτα ξεχώρισα δύο μορφές που έρχονταν προς το μέρος μου. Ένας ψηλός νέος άντρας με μαλλιά χρυσαφένια που έπεφταν λυτά στους φαρδύς ώμους του και μάτια πιο γαλανά κι απ’ τον ουρανό με κοίταζε με την αθωότητα ενός μικρού παιδιού, λουσμένος σ ’ένα υπέροχο φως. Ο λευκός του μανδύας έμοιαζε να χύνεται στο δυνατό κορμί του , ενώ τα πόδια του στόλιζαν χρυσά σανδάλια με ασημένια φτερά. Στον ώμο του ήταν κρεμασμένη μια σκαλιστή φαρέτρα κι ένα τόξο με ασημένια χορδή. Πλάι του βάδιζε ένας ακόμη νέος άντρας με σκούρο δέρμα – ήταν νέγρος. Τα μάτια του ήταν μελιά και το βλέμμα του σπινθηροβόλο – τα σγουρά του μαλλιά – μαύρα και μακριά έμοιαζαν με χαίτη άγριου αλόγου. Το σώμα του θύμιζε τη δύναμη του πάνθηρα. Φορούσε κι αυτός λευκό μανδύα μόνο που στα χέρια του κρατούσε ένα δόρυ με ασημένια λαβή και κρυστάλλινη λόγχη.
../..
Προχωρούσαν μαζί προς το μέρος μου με αυτοπεποίθηση , χαρούμενοι σαν οικοδεσπότες που καλοδέχονται ένα φιλοξενούμενο . Τράβηξαν κι οι δυο μαζί παράλληλα τα φύλλα της καγκελόπορτας , μου χαμογέλασαν και άπλωσαν ταυτόχρονα τα χέρια τους προς εμένα.
Πέρασα μέσα κυριολεκτικά μαγεμένη , σαν σε ονειρική έκσταση αφηνόμουν να γαληνέψω μέσα στην ομορφιά των όσων αντίκριζαν τα μάτια μου.
Προχωρώντας ένιωθα όλο και πιο ανάλαφρη και ω του θαύματος συνειδητοποιώ ότι το σώμα μου έχει αλλάξει. Τι μου συμβαίνει αναρωτήθηκα φέρνοντας τα χέρια στο πρόσωπό μου.
Αδύνατον να το πιστέψω . Η επιδερμίδα μου είναι νεανική και σφριγηλή σαν έφηβου – οι ρυτίδες που χαράκωναν το πρόσωπό μου είχαν εξαφανιστεί ως διά μαγείας .Κοιτώ τα χέρια μου καμιά ζάρα . Ψηλαφίζω το σώμα μου και νιώθω πως έχω αλλάξει. Τι ζωντάνια τι ενέργεια που νιώθω. Θα’ θελα να φωνάξω. Συγκρατούμαι όμως , κοιτάζω ολόγυρα σαστισμένη όταν νιώθω ένα χέρι να με ακουμπάει στον ώμο.
Μια φωνή ακούστηκε <<ησύχασε , όλα είναι καλά – θα πρέπει να προχωρήσουμε – ήρθε η ώρα >>. Ήταν εκείνος ο άγγελος μου – που για μια ακόμη φορά η φωνή του με επανέφερε στην πραγματικότητα που ζούσα εκείνη τη στιγμή.
Προχώρησε μπροστά κι εγώ τον ακολούθησα . Στ’ αυτιά μου ηχούσε μια απόμακρη γλυκιά μελωδία , που όλο και δυνάμωνε. Δεν έχω συνέλθει ακόμα από την έκπληξη . Κοιτάζω κάτω- τα πόδια μου δεν πατούν πια στα πουπουλένια σύννεφα μα σ’ ένα στρώμα λευκής άμμου.
Τα μάτια αντικρίζουν ένα θέαμα ασύλληπτο μοναδικό . Ολόγυρα μου δέντρα και λουλούδια μοσχοβολούν ενώ μπροστά απλώνονται απέραντοι λόφοι και κάμποι μέχρι εκεί που χάνεται το βλέμμα μου Έχω την αίσθηση πως βρίσκομαι σ ’ένα ατελείωτο κήπο και είναι άνοιξη.
Μια άνοιξη μοναδική που κάνει το στήθος μου να πάλλετε και την καρδιά μου να θέλει να πετάξει μέσα στην οργιώδη βλάστηση και στα χρώματα. Ανθισμένες καμέλιες – πικροδάφνες- ιβίσκοι – λεμονιές γεμάτες με λευκά άνθη – πορτοκαλιές γεμίζουν τα ρουθούνια μου με πλήθος μοσχοβολιές. Κάπου στο βάθος μπροστά μου διακρίνω ένα καταρράκτη τα δροσερά διάφανα νερά του καταλήγουν σε μια λίμνη που ολόγυρα της πλατάνια και καλαμιές ακόμη και νούφαρα στολίζουν τις γυμνές πέτρες. Η μελωδία που ακουγόταν και πρωτύτερα ακούγεται τώρα δυνατότερα μπλέκοντας τους ήχους της με το τραγούδι του νερού.
Λευκά σύννεφα αγκαλιάζουν στοργικά τη φύση και δίνουν ένα τόνο μαγείας.
Ένα μικρό κοριτσάκι περίπου δέκα ετών με μάγουλα ολοκόκκινα και χρυσόξανθα μαλλιά πιασμένα σε μια μεγάλη κοτσίδα ξεπροβάλλει ανάμεσα σε δυο καρυδιές. Στα χέρια της κρατάει μία άρπα . Η μελωδία σταματά. Ώστε εκείνη ήταν που έπαιζε τόσο γλυκά αναρωτήθηκα. Σηκώθηκε και με βήμα γοργό με πλησίασε. Στέκεται μπροστά μου και απλώνει το μικρό χεράκι της να πιάσει το δικό μου <<καλωσόρισες>> .
<<Ποια είσαι>> τη ρωτώ και η φωνή μου ακούγεται τόσο παιδική που δεν την αναγνωρίζω.
<<Ήβη>> απάντησε. <<Το όνομα μου συμβολίζει την αιώνια νεότητα. Έλα μαζί μου καλή μου>> .
Η φωνή της πλημμύρισε την ψυχή μου σαν γλυκιά μουσική.
Την ακολουθώ σαν υπνωτισμένη κι εκείνη με οδηγεί προς τον καταρράκτη. Απλώνω τα χέρια μου προς το νερό και δροσίζω με αυτό το πρόσωπό μου .
Η μητέρα μου έλεγε πάντα πως το νερό είναι πηγή ζωής. Γεννηθήκαμε μέσα στο νερό κι εκεί μείναμε για εννέα μήνες. Το νερό είναι το σύμβολο της εξουσίας της γυναίκας.
Της γυναίκας που κανένας άντρας όσο φωτισμένος και τέλειος να είναι δεν μπορεί να ελπίζει πως θα τη φτάσει.
<<Ναι το ξέρω >>λέει η Ήβη. Μα πως μπορούσε το κορίτσι να καταλάβει τι σκεφτόμουν εκείνη τη στιγμή.<< Ήβη >>πρόφερα το όνομα της αλλά δεν ήξερα τι να της πω και σταμάτησα.
../..
Ήβη: Σπάνια παρατηρούμε ότι ζούμε μέσα στο παράδοξο. Θαύματα γίνονται γύρω μας καθημερινά, τα σημάδια του Θεού μας δείχνουν το δρόμο , οι άγγελοι τριγυρίζουν ανάμεσα μας και αφουγκράζονται τις επιθυμίες μας και τις κρυφές μας σκέψεις. Κι εμείς οι άνθρωποι φτιάχνουμε κανόνες για να φτάσουμε στο Θεό , δεν δίνουμε στην πραγματικότητα σημασία σε - σε τίποτα. Δεν αντιλαμβανόμαστε πως ο Θεός είναι εκεί όπου τον αφήνουμε να μπει. Κι εσύ καλή μου τον άφησες να μπει στην ψυχή σου. Τον συμβουλεύτηκες σε κάθε βήμα της ζωής σου. Αγάπησες και πίστεψες.
Τι σοφά μα και παράξενα λόγια για ένα μικρό κοριτσάκι.
<<Αυτός που αγαπάει κουβαλάει τη νίκη μέσα του. Κι εσύ το κατάφερες. Στην αγάπη δεν υπάρχουν κανόνες κι εσύ δεν έφτιαξες ποτέ τέτοιους. Καλωσόρισες αγάπη μου στο τελευταίος σου ταξίδι. Ένα τελευταίο ταξίδι που θα το ζήσουμε μαζί για πάντα φως της ζωής μου>>.
Ταράχτηκα ακούγοντας τη φωνή που μου μιλούσε και που δεν ήταν της Ήβης , αλλά του
Άντρα μου του Νέστορα. Ο Νέστορας ο μεγάλος έρωτας της ζωής μου – ο άντρας και πατέρας των παιδιών μου που στάθηκε δίπλα μου χρόνια πολλά , που ζήσαμε μαζί χαρές και πίκρες κάναμε όνειρα. Νιώθω να ζαλίζομαι , η καρδιά μου χορεύει τρελά και τα μάτια μου θολώνουν απ τα δάκρια. Θέλω να γυρίσω πίσω μου και τα πόδια μου καρφώνονται στο έδαφος.
Σαν ταινία περνούν μπροστά μου οι αναμνήσεις που έζησα μαζί του . Εξι χρόνια έχουν περάσει από το θάνατο του και τώρα τον νιώθω δίπλα μου όπως τότε. Κάθε ίνα του κορμιού μου αναζητά το άγγιγμα του. Δεν μπορεί αναρωτιέμαι θα είναι όνειρο.
<<Νέστορα >> προφέρω ξεψυχισμένα το όνομα του κι εκείνος με αγκαλιάζει τρυφερά όπως τότε.
Κλείνω τα μάτια μου κι όταν τα ξανανοίγω τον βλέπω νέο ίδιο όπως τη μέρα που τον πρωτογνώρισα. Στα γαλανά του μάτια καθάρια σαν τη γαλήνια θάλασσα καθρεφτίζεται το πρόσωπό μου και τα δυνατά του μπράτσα με σφίγγουν τρυφερά στην αγκαλιά του.
Με κοιτάζει γαλήνιος . <<Φως της ζωής μου>> μου ξαναλέει. Κι εγώ αφήνομαι στο στήθος του κι ακούω τους χτύπους της καρδιάς του. Νομίζω πως ζω ένα όνειρο και δεν θέλω να ξυπνήσω
<<Θεέ μου σ’ ευχαριστώ που τον έφερες ξανά σ’ εμένα>> . Δεν χορταίνω να τον κοιτώ , θέλω να τον ρωτήσω διάφορα πράγματα και δεν μπορώ. Τον φιλώ ξανά και ξανά και δεν θέλω να ξεκολλήσω από πάνω του. Μα ξάφνου αντιλαμβάνομαι πως η Ήβη είναι ακόμα εκεί , δίπλα μου , στον καταρράκτη του παράξενου κήπου του ουρανού.
Το κορίτσι κάτι μου λέει μα η φωνή του ακούγεται απόμακρη.<< Πρέπει να πηγαίνουμε καλή μου>> μου ξαναλέει. Μα πως θα μπορούσα να αφήσω τον αγαπημένο μου τώρα που τον ξαναβρήκα.
Εκείνος κάνει ένα βήμα πίσω – πιάνει τα χέρια μου τρυφερά κοιτώντας με στα μάτια και μου λέει –<< Θυμήσου αγάπη μου οι ψυχές μας θα είναι πάντα μαζί . Δεν θα χωρίσουμε ποτέ ως την αιωνιότητα. Μα τώρα πρέπει να φύγεις. Θα συναντηθούμε σύντομα>>.
Η τόση σιγουριά στο βλέμμα του με κάνει να αφεθώ στο όνειρο. Έσκυψε και με φίλησε στο μέτωπο αφήνοντας με άναυδη, και βλέποντας τον ν’ απομακρύνεται γρήγορα από κοντά μου και να χάνεται ανάμεσα στα δέντρα.
Κοιτώ με περίλυπο ύφος ολόγυρα μου – ο άγγελος μου έχει εξαφανιστεί – νιώθω ένα μικρό χεράκι να τρυπώνει στη χούφτα μου.<< Ήβη τι σημαίνουν τα λόγια του – πώς θα τον ξαναβρώ>>.
../..
<<Θα καταλάβεις σύντομα>>. Ένιωθα πως έπρεπε να υπακούσω σαν κάτι να ήταν γραφτό να συμβεί. Σύντομα πολύ σύντομα το μυστήριο θα λυθεί – είπα στον εαυτό μου. Τώρα ακολουθώ την Ήβη μέσα από ένα πέρασμα πίσω από τον καταρράκτη. Σαν διάφανη κουρτίνα τα νερά μας ανοίγουν δρόμο σ’ ένα μαγικό μονοπάτι . Η ατμόσφαιρα αλλάζει – βρίσκομαι σ’ ένα σπήλαιο .
Η υγρασία πιρουνιάζει το λιπόσαρκο κορμί μου. Μπορώ να διακρίνω τα βρύα και τη γλίτσα γύρω μου. Είναι σκοτεινά και όσο προχωράμε προς τα μέσα το σκοτάδι γίνεται όλο και πιο πυκνό – όλο και πιο πνιγηρό , αλλά δεν φοβάμαι – ποτέ δεν φοβήθηκα .Συνεχίζω να προχωρώ με σταθερά βήματα ακολουθώντας τη μικρή λευκή σιλουέτα της Ήβης.
<<Πού πηγαίνουμε>> τη ρωτώ μα δείχνει να μη με ακούει και να προχωράει όλο και βαθύτερα στη σπηλιά. Το κορίτσι σταματάει απότομα – γυρίζει προς το μέρος μου και με κοιτάζει αλαφιασμένη σαν να την χτύπησε κεραυνός.
<<Τι συμβαίνει – μίλησε μου >>. <<Είναι κάτι που πρέπει να μάθεις>> μου αποκρίνεται φωνή της δεν είναι πια ίδια είναι πιο αργή πιο βαθιά. Τα χαρακτηριστικά της έχουν αλλοιωθεί σαν να πονάει. <<Τι συμβαίνει επανέλαβα >>αναστατωμένη. << Είναι κάτι που πρέπει να μάθεις >>μου είπε αχνά. <<Από την ημέρα που έφυγες έχουν περάσει δέκα χρόνια – για μας εδώ ο χρόνος μετράει διαφορετικά. Συνέβη ένα τρομερό ατύχημα – ένα αυτοκίνητο χτύπησε την κόρη σου και η ζωή της τελειώνει. Η ψυχή της βρίσκεται ανάμεσα σε δύο κόσμους, εγώ δεν μπορώ να κάνω τίποτα για να βοηθήσω – μόνο εσύ μπορείς>>.
Την άκουγα έντρομη και ένιωθα τις δυνάμεις μου να με εγκαταλείπουν .<< Το παιδί μου>> ψέλλισα δακρυσμένη ανήμπορη να σκεφτώ οτιδήποτε.
<<Μα πως έγινε αυτό>> ξαναρωτώ.
Ήβη : Η Ρόζα βγήκε στο δρόμο τρέχοντας για να προλάβει τον Ιούλιο – ήθελε να του δώσει ένα μενταγιόν- το μενταγιόν του πατέρα του ,που του έδωσε πριν πεθάνει. Το αυτοκίνητο δεν πρόλαβε να σταματήσει και έτσι η Ρόζα έπεσε αιμόφυρτη στις ρόδες του.
Στο νοσοκομείο οι γιατροί προσπάθησαν πολύ να την επαναφέρουν στη ζωή , όμως στάθηκε αδύνατον. Τώρα η ψυχή της έχει φυλακιστεί ανάμεσα σε δύο κόσμους και είναι αμφίβολο αν θα τα καταφέρει.
Σηκώθηκα αστραπιαία πηγαίνοντας προς την πόρτα που ανοίγονταν πίσω μας ενώ μάταια η Ήβη προσπαθούσε να με σταματήσει. Τίποτα όμως δεν θα μπορούσε να με κρατήσει προκειμένου να σώσω το παιδί μου.
Η δρύινη παλιά πόρτα με τις σκουριασμένες αλυσίδες έτριξε στο πέρασμα μου. Ένιωσα το κρύο να διαπερνά το κορμί μου μπαίνοντας σε μία τεράστια αίθουσα με λιγοστό φως. Δεξιά κι αριστερά απλώνονταν σταλακτίτες και στο βάθος υπήρχε μια παγωμένη λίμνη ενώ στις όχθες της υπήρχαν μικρά λουλουδάκια ανάμεσα σε βράχια.
Κρύωνα πολύ – και τα γυμνά μου πόδια είχαν ματώσει στο κακοτράχαλο έδαφος. Προχωρώντας προς τα μέσα μια πυκνή ομίχλη με τύλιξε ενώ εγώ συνέχισα να προχωρώ στο παγωμένο τοπίο. Κι έπειτα μια μυρωδιά καπνού με έπνιξε κι άρχιζα να βήχω ασταμάτητα.
<<Ρόζα , Ρόζα >>φωνάζω και η φωνή μου πνίγεται στη σκόνη. Tα μάτια μου τσούζουν και τα κλείνω. Όταν τα ανοίγω αντικρίζω εμπρός μου ένα θέαμα ασύλληπτο και σχεδόν τρομακτικό. Είχα την αίσθηση πως βρισκόμουν στις πύλες της κόλασης. Ένας ουρανός κατακόκκινος με σκεπάζει και οι πατούσες μου καίγονται από την ξερή γη. Μπροστά μου ξεχύνεται πηχτή λάβα που καίει απ’ άκρη σ’ άκρη τα πάντα. Κυλάει αργά πάνω στις πέτρες σχηματίζοντας μικρά πύρινα ποτάμια. Μα που βρίσκομαι αναρωτιέμαι. Είμαι στη μέση του πουθενά. Δεν ξέρω αν πρέπει να πάω μπρος ή πίσω. Ακούω βήματα και στρέφω το βλέμμα μου προς τα εκεί. Ένας νέος άνδρας με κουρασμένο βλέμμα και μισοσκισμένα ρούχα πλησιάζει προς το μέρος μου με βήματα βαριά και συρτά.<< Τι ζητάς γυναίκα >>με ρωτά με ύφος περιφρονητικό.
../..
<<Εσύ ποιος είσαι>> του ανταπάντησα.<< Που είναι το παιδί μου , η Ρόζα μου>>.Οι ματιές μας διασταυρώθηκαν σαν φλογισμένα τόξα . Ο τρόπος που με κοίταξε με τάραξε τόσο που έσφιξα τα χέρια μου σε γροθιές και σχεδόν μάτωσαν . Ο άντρας με κοίταξε αυστηρά και είπε.<< Πάντα έλεγα πως εσείς οι γυναίκες είσαστε το χειρότερο είδος και το μεγαλύτερο λάθος Του .Ανόητη γυναίκα ήρθες να διεκδικήσεις κάτι το οποίο έχει ήδη χαθεί>>. Τα χέρια μου έτρεμαν από οργή.<< Θέλω το παιδί μου φώναξα και δεν θα φύγω αν δεν βεβαιωθώ πως επέστρεψε στη ζωή>>.
<<Ανόητη γυναίκα πως τολμάς ούρλιαξε εκείνος και σήκωσε το χέρι του σαν να ήθελε να με χτυπήσει>>. Άξαφνα μια απρόσμενη λάμψη έσκισε τον ήδη κόκκινο ουρανό και σχεδόν με τύφλωσε αναγκάζοντας με να πέσω στο έδαφος. Μια βροντερή φωνή έκανε τον άντρα να σταματήσει. Ένας ψηλός ξερακιανός άντρας με λιγοστά άσπρα μακριά μαλλιά και μαύρο χιτώνα πλησίασε προς το μέρος μας.
<<Ανόητε Μαρσιάς φώναξε πως τόλμησες. Όταν το μάθει ο άρχοντας σου θα το πληρώσεις ακριβά>>. Ο Μαρσιάς γονάτισε και με το κεφάλι του ν’ ακουμπάει τη γη κλαψούριζε σαν μικρό παιδί που το μαλώνουν. Ο γέροντας γύρισε προς το μέρος μου και με πρόσωπο ανέκφραστο μου παρουσιάστηκε.<< Είμαι ο άγγελος του θανάτου των αμαρτωλών ψυχών και δουλειά μου είναι να μεταφέρω τις ψυχές τους στο βασίλειο του σκότους.
Πώς μπόρεσες να περάσεις τα όρια του και τι γυρεύεις εδώ>>.
<<Θέλω το παιδί μου του απάντησε ήρθε να το πάρω από εδώ και δεν με νοιάζει το κόστος.
Σε παρακαλώ θάνατε πήγαινε με κοντά της>>. <<Δεν εξαρτάται πλέον από εμένα μα αν το θες τόσο πολύ , εγώ και ο Μάρσιας θα σε οδηγήσουμε στον άρχοντα του βασιλείου των καταδικασμένων ψυχών , που πληρώνουν εκεί για δεύτερη φορά τις αμαρτίες τους>>.
<<Πάμε>> είπε με αποφασιστικότητα , πιάνοντας με από τον ώμο. Εγώ ρίγησα στο άγγισμα του και τον ακολούθησα με αργά βήματα. Ξωπίσω μας ήρθε και ο Μάρσιας. Ακολουθούσα το Θάνατο μέσα από τη φλεγόμενη γη , που μούγκριζε σαν άγριο ζώο , ανάμεσα σε ποτάμια λάβας. Σταθήκαμε μπροστά σ’ ένα πελώριο μαύρο βράχο. Ο γέροντας τότε με μια κίνηση αστραπή τίναξε το χέρι του και μέσα από το μανίκι του μανδύα του έβγαλε ένα ερπετό. Εκείνο σύρθηκε καταγής και γλίστρησε προς το μέρος μου . Ο Θάνατος έτεινε το χέρι του ξανά κι εκείνο τυλίχτηκε απάνω του. Μ’ ένα δεύτερο τίναγμα το χεριού του το φίδι μεταμορφώθηκε σε χρυσό ραβδί που ο γέροντας το χτύπησε πάνω στο βράχο. Ο βράχος λες και σκίστηκε στα δύο ανοίγοντας μας την είσοδο σ’ ένα μακρύ και υγρό μονοπάτι που φωτίζονταν από πολλές δάδες στερεωμένες δεξιά και αριστερά μας στα τοιχώματα της σπηλιάς.
Το μέρος μύριζε έντονα μούχλα αλλά ένα δροσερό αεράκι ,που έκανε τις φλόγες από τις δάδες να τρεμοπαίζουν έσπαγε την άσχημη οσμή . Με καρδιά να χτυπά σαν τρελή ακολουθούσα το Θάνατο και αναρωτιόμουν τι με περίμενε ακόμη . Ξωπίσω μας ακολουθούσε ο Μαρσίας ρίχνοντας μου άγριες ματιές.
<<Άγγελε του Θανάτου κοντεύουμε να φτάσουμε στον άρχοντα σου>> τον ρώτησα. Μα απόκριση δεν πήρα από τον ίδιο αλλά από τον Μάρσιας. <<Δεν είναι άρχοντας ψέλλισε αλλά κυρίαρχος ενός άλλου κόσμου>>. Δεν κατάλαβα τι εννοούσε. Στο μυαλό μου ξαναήρθε η μορφή της κόρης μου. Η μουσική από τύμπανα με έβγαλε από τις σκέψεις μου.<< Τι είναι αυτό που ακούγεται>> ρώτησα ανήσυχα. <<Φτάνουμε >>μου απάντησε ο Θάνατος. Και πάλι ξαναμπήκαμε σ’ ένα ατελείωτο σκοτάδι σαν να έσβηναν πίσω μας σιγά - σιγά οι δάδες μέχρι που το μόνο που διέκρινα ήταν μια τεράστια σιδερένια πόρτα στο βάθος του διαδρόμου. Ο Μάρσιας πέρασε μπροστά και πίεσε τα σιδερένια πόμολα της πόρτας για ν’ ανοίξει.
Βρεθήκαμε τότε σε μια μεγάλη αίθουσα χορού με χαμηλό φωτισμό , γυναίκες ημίγυμνες έπαιζαν αισθησιακή μουσική – δεξιά τραπέζια στρωμένα με πλήθος λιχουδιές και στο κέντρο ζευγάρια να χορεύουν νωχελικά ανάμεσα σ’ ένα σύννεφο καπνού και μεθυστικών αρωμάτων.
../..
Γέλια και ξεφωνητά ανακατεύονταν καθώς προχωρούσαμε και μάλλον το πέρασμα μας δεν έγινε αντιληπτό από κανέναν. Στο βάθος της αίθουσας δέσποζε και πάλι μια επιβλητική πόρτα που επάνω της ήταν σκαλισμένα περίτεχνα χρυσά φίδια. Και πάλι ο Μάρσιας ήταν αυτός που μας άνοιξε την πόρτα. Μια όμορφη γυναίκα με έντονα χαρακτηριστικά και μανδύα στο χρώμα της φωτιάς μας υποδέχτηκε.
<<Ζητούν τον Αφέντη>> της είπε ο Μάρσιας.<< Ο Αφέντης είναι απασχολημένος>> είπε εκείνη και πλησιάζοντας εμένα ήταν σαν να ήθελε να με χτυπήσει. Εγώ παρέμεινα στη θέση μου με αγέρωχο ύφος περιμένοντας και πάλι μια καινούρια έκπληξη που δεν άργησε να έρθει. Τη στιγμή εκείνη σαν μέσα από σύννεφο καπνού εμφανίστηκε ένας άντρας ψηλός – λεπτός με αετίσια μάτια και γαμψή μύτη. Ντυμένος με κομψό κουστούμι –μάλλον κάποιας άλλης εποχής φάνταζε γοητευτικός παρά το υπεροπτικό του ύφος. Πρόσεξα ότι βρισκόμασταν σ’ ένα χώρο που έμοιαζε μάλλον με παλιά βιβλιοθήκη. Στοιβαγμένα βιβλία και περγαμηνές σε παλιά ξύλινα ράφια ήταν ο διάκοσμος της και δυο ασημένια κηροπήγια ήταν το μοναδικό φως που έφεγγε ίσα – ίσα για να ξεχωρίζουμε τι γίνεται γύρω μας. Ένα μεγάλο ξύλινο γραφείο και πορτραίτα βιβλικών μορφών στους λίγους γυμνούς τοίχους.
Ο κομψός άντρας μας έκανε νόημα να πλησιάσουμε. <<Ο φίλτατος άγγελος του Θανάτου, το σκουλήκι ο Μάρσιας κι εσείς>> μας προσφώνησε με επιβλητική φωνή.<<Εσείς όμως αγαπητή μου θα έπρεπε να ήσασταν αλλού >>, απευθύνθηκε σ’ εμένα.<< Υποθέτω πως ήρθατε για την καταδικασμένη κόρη σας . Πραγματικά εξεπλάγην όταν αντιλήφθηκα την παρουσία σας μου είπε χωρίς ίχνος ειρωνείας>>.
<<Είμαι μάνα του είπα και θα κάνω ότι περνάει από το χέρι μου για να επανέλθει το παιδί μου εκεί που ανήκει γιατί θεωρώ πως δεν έχει έρθει η ώρα του γι αυτό το ταξίδι και πως δεν του άξιζε τέτοια τύχη. Η Ρόζα έχει καλή ψυχή. Όμως εσείς ποιος είστε>> τον ρώτησα προσπαθώντας να μην δείξω την ταραχή μου. Στο άκουσμα των λόγων μου ο Μάρσιας ξέσπασε σε τρανταχτά γέλια .
<<Ποιος είμαι . Δύσκολη ερώτηση για κάποιον που οι θνητοί του έχουν δώσει πολλά ονόματα μέσα στους αιώνες . Ας πούμε Διάβολος , Σατανάς ή Εωσφόρος>> είπε ερχόμενος προς το μέρος μου . Έκανα ένα βήμα πίσω για να τον αποφύγω.
<<Δεν είμαι δα και κανένα τέρας>> μου είπε.<< Είμαι απλώς ένας επαναστάτης. Είμαι αυτός που δεν υπάκουσε ποτέ στο Δημιουργό Του , που πήγε αντίθετα στο ρεύμα άλλωστε αυτό δεν κάνουν και οι περισσότεροι άνθρωποι>>.
<<Όμως αυτά ανήκουν στο μακρινό παρελθόν>> είπε με κάποια δυσφορία.<< Μιλήστε μου για εσάς Αρετή – ήρθατε σ’ εμένα ορμώμενη από πίστη και αγάπη – αισθήματα που εμένα με αφήνουν αδιάφορο. Εσείς οι θνητοί μιλάτε ακατάπαυστα για συναισθήματα – στην πραγματικότητα κυνηγάτε μια χίμαιρα γιατί είστε αδύναμοι να ζήσετε χωρίς αυτά νιώθοντας την ματαιότητα της ζωής σας>>.
<<Πιστεύετε πως είναι αδυναμία ν’ αγαπάς – να ερωτεύεσαι ή να πιστεύεις σε κάτι>>,του είπα έντονα.
Σατανάς : Η αγάπη κι ο έρωτας είναι ψευδαίσθηση – η απόλαυση τους δεν διαρκεί πολύ και ζεις μόνο με την αναζήτηση και την ελπίδα.
Τον κοίταξα με λύπη κι εκείνος συνέχισε λέγοντας <<η αγάπη είναι η συνταγή της καταστροφής του ανθρώπου γιατί το να απαρνηθείς τον εαυτό σου , σκοτώνει κάθε απόλαυση>>.
Τα λόγια του σκίασαν την καρδιά μου αλλά εγώ συνέχισα αυτό το περίεργο λογοπαίγνιο αδιαφορώντας για τις συνέπειες που ίσως προέκυπταν.
../..
<<Κι ο έρωτας του>> αντιγύρισα ,<<που μια εμπειρία μοναδική – αγγίζει τα όρια της θρησκείας , δεν είναι άραγε μια όαση στο κακοτράχαλο μονοπάτι της ζωής μας. Αυτό το ανεξήγητο και απόλυτο συναίσθημα δεν είναι κομμάτι της αγάπης . Της πραγματικής αγάπης, που είναι γεμάτη ανιδιοτέλεια – που γεμίζει την ψυχή μας και μας φέρνει κοντά στο Θεό. Γιατί όταν αγαπάμε πιστεύουμε κι όταν πιστεύουμε ελπίζουμε στο καλύτερο και αυτό κάνει τη ζωή μας καλύτερη και πιο γεμάτη και μας βοηθά να ξεπερνάμε τα προβλήματα μας.
Σατανάς : Είστε όμως θνητοί και οι θνητοί χάνουν συχνά την πίστη τους και στο Θεό αλλά και στους ανθρώπους όταν βρεθούν σε δυσκολίες.
<<Δεν είναι μειονέκτημα το να είσαι θνητός>> του ανταπάντησα. Γεννιέσαι μέσα από την αγάπη και τον έρωτα δύο ανθρώπων άρα έχεις κι εσύ στα γονίδια σου την αγάπη – που σε κάνει να ξαναγεννιέσαι κάθε μέρα γιατί υπάρχει παντού κι αν τη χάσεις προσωρινά και χάσεις και την πίστη σου για τα πάντα , σαν θνητός παραβλέπεις και πάλι τους εγωισμούς και προσπαθείς και πάλι από την αρχή να την κερδίσεις, κι αν αποτύχεις και πάλι αγωνίζεσαι κι ελπίζεις σ’ αυτήν μέχρι να πεθάνεις>>.
<<Σατανά>> του είπα άξαφνα<< δεν ήρθα εδώ για να σε πείσω για την αγάπη ήρθα για να διεκδικήσω την ψυχή του παιδιού μου όχι για να χάσουμε χρόνο σε κουβέντες που δεν οδηγούν πουθενά>>.
<<Πολύ καλά μου>> απάντησε εκείνος με ψυχρότητα και κάποια έκπληξη σαν να μην περίμενε τη διακοπή της κουβέντας μας.
Με μια κίνηση των δακτύλων του ένα ελαφρύ αεράκι σηκώθηκε και σαν αέρινα στοιχειά μας μετέφερε σ’ ένα σκοτεινό μέρος που το μόνο που άκουγες ήταν βογκητά και τρίξιμο από αλυσίδες. Στο θαμπό φως ξεχώριζαν σιλουέτες ανθρώπων που αγκομαχούσαν σέρνοντας βαριές σκουριασμένες αλυσίδες δεμένες στα πόδια και στα χέρια τους, εξαντλημένες φιγούρες ρακένδυτων ανθρώπων που η δύναμη τους, τους εγκατέλειπε.
Στο βάθος διέκρινα τη λεπτή σιλουέτα μιας μεσήλικης με ξέπλεκα μαλλιά ν’ αγωνίζεται να κρατηθεί όρθια κάτω από το βάρος των αλυσίδων της.
<<Ρόζα>> φώναξα αναγνωρίζοντας το παιδί μου. Η ανάσα μου κόπηκε στο θέαμά της.
Eκείνη μισάνοιξε τα μάτια της και ξεψυχισμένα μου έτεινε το χέρι της .<< Μανούλα>> φώναξε αχνά –<< εσύ εδώ>>. Έπεσα στα γόνατα αγκαλιάζοντας το ταλαίπωρο κορμί της . Θεέ μου σε τι δοκιμασία με βάζεις να είμαι εγώ νέα και να βλέπω το παιδί μου ταλαιπωρημένο και μεσήλικα να υποφέρει κουβαλώντας το σταυρό του μαρτυρίου του χωρίς να φταίει.
Τα δάκρυα μου έβρεχαν τα σκισμένα της ρούχα ενώ ο Σατανάς με σαρδόνιο χαμόγελο και ψεύτικη λύπη μου είπε. <<Είδες λοιπόν Αρετή σε τι μπελάδες σε βάζει η αγάπη. Πως θα μπορέσεις να γλιτώσεις μια καταδικασμένη ψυχή που είναι τώρα έτοιμη να πέσει στα νύχια μου>>. Σηκώθηκα απότομα και γυρνώντας προς το μέρος του, του είπα: <<Δεν θ’ αφήσω κανέναν να της κάνει κακό. Άφησε τη να ζήσει και θα μείνω εγώ μαζί σου >>.
Σατανάς: Δεν είναι τόσο απλό καλή μου παρότι ο στόχος μου είσαι εσύ και όχι η κόρη σου.
Το είδα σαν μια ευκαιρία όταν της συνέβηκε αυτό το ατύχημα . Φυλακισμένη ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο στόχευα σε σένα ξέροντας το χαρακτήρα σου κι έτσι θα πετύχαινα μία ακόμη νίκη μου απέναντι σ’ Εκείνον που πιστεύεις. Το πρόβλημα είναι όμως όχι το να έρθεις μαζί μου για ν’ αφήσω την κόρη σου αλλά στο να πιστέψεις σ’ εμένα πράγμα δύσκολο για σένα – χαρά για μένα που θα πάρω στον κόσμο μου άλλη μια καταδικασμένη ψυχή.
<<Το παιδί μου θα ζήσει >>του αντέτεινα βλοσυρά <<και θα μείνω εγώ στη θέση του>>. Ο Σατανάς με κοίταξε κατάματα με πύρινο βλέμμα λες και προσπαθούσε να ρουφήξει την ψυχή μου μέσα από τα μάτια μου , ενώ ο Θάνατος και ο Μάρσιας παρακολουθούσαν έντρομοι την άνιση μάχη.
../..
Το βλέμμα του Σατανά βυθιζόταν ολοένα μέσα μου προσπαθώντας ν’ αφουγκραστεί τα αισθήματα μου και τις αναμνήσεις μου . Ενώ εγώ πεισμωμένη συνέχιζα να τον κοιτώ κατάματα πιστεύοντας σ’ ένα θαύμα.
Ούτε ξέρω πόση ώρα μείναμε έτσι κοιτώντας ο ένας τον άλλον σαν απολιθωμένοι , ώσπου στο τέλος ο θόρυβος από αλυσίδες που έπεσαν στη γη μας επανέφερε στην πραγματικότητα.
Γύρισα απότομα και είδα τη Ρόζα ελεύθερη σκιά να χάνεται στο άπειρο και να φωνάζει : <<Σ’ αγαπώ μαμά – σ’ αγαπώ>> και η φωνή της να χάνεται στον αέρα. Ήταν ελεύθερη.<< Θεέ μου σ’ ευχαριστώ φώναξα δυνατά – σ’ ευχαριστώ που μου έδωσες τη δύναμη να τα καταφέρω>>.
Γύρισα προς το Σατανά . Το πρόσωπο του είχε γεμίζει ζάρες και χοντρές σταλαγματιές ιδρώτα στάλαζαν σαν μικρά ρυάκια γύρω από τα μάτια του. Θα ‘ λεγε κανείς πως γέρασε απότομα.
<<Με νίκησες Αρετή>> είπε αχνά – <<με νίκησες – πόση δύναμη σου δίνει η πίστη σου που κάνει ακόμα κι εμένα τον Διάβολο να γίνομαι αδύναμος μπροστά της>> ψέλλισε και εξαφανίστηκε από μπροστά μου σαν μαύρη σκιά στο βάθος της σπηλιάς. Μαζί του εξαφανίστηκαν κι ο Θάνατος με το Μάρσια. Κι εγώ αέρινη σα να πετούσα ξαναβρέθηκα στον κήπο του Θεού μου , δίπλα στον καταρράκτη. Ξεδίψασα τα χείλη μου στο κρυστάλλινο νερό και αποκαμωμένη μα πολύ ευτυχισμένη κάθισα στην πράσινη γη.
H Ήβη χαρούμενη και αλαφροπάτητη ήρθε να με προϋπαντήσει. Τα μικρά χεράκια της αγκάλιασαν τους ώμους μου και με έκαναν να νιώσω λυτρωμένη και ασφαλής.
<<Σήκω Αρετή >>μου είπε <<ο Δημιουργός σου σε περιμένει>>. Την ακολούθησα γοργά μες τα πράσινα λιβάδια έχοντας μπροστά μου ένα λαμπερό ήλιο να μου καίει το πρόσωπο και να με κάνει να νιώθω τέτοια απερίγραπτη χαρά που σάστιζα .
Δεν πρόσεχα προς τα πού κατευθυνόμασταν όμως πέρα μακριά διέκρινα τον Άγγελο που με είχε φέρει εδώ. Γελαστός και πανέμορφος μας περίμενε για να μας οδηγήσει στο Θεό.
Η Ηβη με φίλησε πεταχτά στο μάγουλο και με παρέδωσε σ’ εκείνον . Ο Άγγελος μου πήρε το χέρι και περάσαμε μαζί από μία παράξενη διαφάνεια για να μπούμε μαζί στην αίθουσα του θρόνου. Μικρά αγγελούδια λικνίζονταν παίζοντας με τις άρπες τους μια γλυκιά μουσική που σε γαλήνευε. Η αίθουσα έφεγγε χωρίς να υπάρχουν φώτα ενώ τα γυμνά μου πόδια ένιωθα να βουλιάζουν σ’ ένα κατακόκκινο χαλί . Ψηλά στο βάθος της αίθουσας μια σκάλα χρυσή οδηγούσε σ’ ένα θρόνο , που πάνω του κάθονταν ένας επιβλητικός γέροντας με ροδαλά μάγουλα μακριά άσπρα μαλλιά και γένια που άγγιζαν σχεδόν τα δάκτυλα των ποδιών του. Φορούσε λευκό μανδύα και στα χέρια του κρατούσε δυο άσπρα περιστέρια . Στον δεξί του ώμο κάθονταν ένας αετός ενώ μπροστά στα πόδια του ένα λιοντάρι ήρεμο σαν χαδιάρα γάτα θαρρείς και τον φυλούσε. Γύρω του στροβιλίζονταν χωρίς ν’ ακούγεται θόρυβος από το πέταγμα τους γαλήνιες μορφές λευκών και μαύρων αγγέλων. Πίσω του έβλεπες πλήθη ανθρώπινων σκιών να χάνονται σ’ έναν ορίζοντα χωρίς τέλος.
Ανέβηκα τα σκαλιά και πλησίασα με δέος το θρόνο. Χαμήλωσα το κεφάλι και γονάτισα μπροστά στον γέροντα . Εκείνος άγγιξε το κεφάλι μου μ’ ένα τρυφερό χάδι και μου ζήτησε να σηκωθώ.<< Καλωσόρισες Αρετή στον Παράδεισο>> μου είπε και η φωνή του με χάιδεψε σαν μελωδία .<< Ελπίζω να είσαι ευτυχισμένη με το αίσιο αποτέλεσμα της πράξης σου. Η πίστη σου δοκιμάστηκε πολλές φορές στη ζωή σου μα εσύ δεν την εγκατέλειψες ποτέ. Κι επειδή ποτέ δεν με απαρνήθηκες ζήτησε μου ότι επιθυμείς>>.
<<Θεέ μου απάντησα με ταπεινοφροσύνη τι άλλο να ζητήσω από σένα ότι κι αν πέτυχα το οφείλω σ’ εσένα . Εσύ ήσουνα η πηγή που αντλούσα δύναμη για να ζω και να δημιουργώ και είμαι σίγουρη πως εσύ με βοήθησες να ξεπεράσω το πρόβλημα με το παιδί μου. Θα ήθελα να σου ζητήσω όμως κάτι. Να έβλεπα για λίγο το παιδί μου να ξαναζεί έστω κι από μακριά>>.
../..
Τότε ο Θεός χωρίς να πει κουβέντα άπλωσε το δείκτη του χεριού του κάνοντας ένα κύκλο στον αέρα άνοιξε ένα παράθυρο στο γήινο κόσμο και εκεί μέσα αντίκρισα ξανά τη Ρόζα μου.
Περιτριγυρισμένη από τα’ αγαπημένα της πρόσωπα η Ρόζα ήταν η προσποίηση της ευτυχίας. Είχε καλεσμένους εκείνη τη βραδιά τον αδελφό της με τη γυναίκα του και τα ανίψια της. Όλοι ήταν χαρούμενοι και εκείνη έλαμπε και ήταν ασφαλής πια ανάμεσα στον άντρα της και τα παιδιά της. Θεέ μου σ’ ευχαριστώ γι αυτό είπα και τα δάκρυα πλημμύρισαν τα μάτια μου . Δάκρυα χαράς και ευγνωμοσύνης στον Ύψιστο Θεό.
Ο Θεός με μια απλή κίνηση του χεριού του ξανάκλεισε τον κύκλο και η εικόνα χάθηκε. Τώρα ήμουν ήρεμη . Τα παιδιά μου ήταν καλά . <<Σ’ ευχαριστώ Θεέ μου>> ξανάπα κι έσκυψα να φιλήσω το χέρι του. Όμως δεν με άφησε. Με κοίταξε στα μάτια τρυφερά σα να ήμουν μικρό παιδί και μου ζήτησε να καθίσω δίπλα του.
Σαν σε ονειρική κατάσταση υπάκουσα και κάθισα δίπλα του σ’ ένα λιτό ανάκλιντρο. Τότε ένιωσα ένα χέρι να αγκαλιάζει τους ώμους μου. Ήταν ο Νέστωρας νέος και όμορφος όπως τότε. <<Φως της ζωής μου σε ξαναβρίσκω και πάλι >>μου είπε φιλώντας με στο μέτωπο χωρίς να κρύψει τη λατρεία που ακτινοβολούσαν τα μάτια του.<< Τώρα δεν θα χωρίσουμε ποτέ ξανά>> .
Συνεπαρμένη αφέθηκα στην αγκαλιά του μη μπορώντας να πιστέψω την τόση ευτυχία.
Απ ‘ τον λήθαργο με ξύπνησε και πάλι η φωνή του Θεού. Γύρισα και τον κοίταξα θέλοντας να του πω κάτι μα δεν μπορούσα ν’ αρθρώσω λέξη. Εκείνος κατάλαβε .
Θεός : Δεν χρειάζεται να πεις τίποτα Αρετή είσαι ένα από τα αγαπημένα μου παιδιά , ότι θες να μου πεις το βλέπω στην ψυχή σου κι αυτά που κρύβει είναι πιο σημαντικά από τις λέξεις.
Η ανταμοιβή σου θα είναι να προσφέρω σ’ εσένα και το Νέστορα μια δεύτερη ευκαιρία να ξαναζήσετε τον έρωτα και την αγάπη σας απ ‘ την αρχή.
Δεν καταλάβαινα τίποτε – κοιτώντας όμως προς το μέρος του Θεού ένιωθα να χάνομαι – η εικόνα του Θεού εξαφανίστηκε από μπροστά μου – έκλεισα τα μάτια μου μη μπορώντας να τα κρατήσω πλέον ανοιχτά και παρασύρθηκα θαρρείς σ’ ένα βαθύ όνειρο.
***************************************************
Δυο μικρά παιδιά ένα αγόρι κι ένα κορίτσι στο πράσινο παγκάκι του πάρκου γελούσαν χαρούμενα. Το αγοράκι κρατούσε το κορίτσι αγκαλιά και του ψιθύριζε τρυφερά πως δεν θα χωρίσουν ποτέ.
Νέστορα – Αρετή ακούστηκαν οι φωνές των μανάδων τους – ώρα να μαζευτείτε. Αύριο πάλι θα παίξετε. Τα παιδιά σηκώθηκαν πιασμένα χέρι – χέρι και προχώρησαν προς τα δύο αντικρινά σπίτια που βρίσκονταν στο τέλος του πάρκου. Αντάλλαξαν γλυκείες ματιές κι ένιωσαν και τα δυο πως ξανάρχιζαν απ’ την αρχή.
Ρέθυμνο, 28/04/2004
ΕΙΡΗΝΗ ΓΥΠΑΡΑΚΗ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
