"H φανταστική ελπίδα μπορεί ν' αρπάξει το ίδιο γερά έναν άνθρωπο όσο κι η πραγματικότητα"

"Charles Dickens"

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2013

To κείμενο ευαγγέλιο του Μάνου Χατζιδάκι για τον αντιφασισμό: Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία είναι παράσταση. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος. Πηγή: To κείμενο ευαγγέλιο του Μάνου Χατζιδάκι για τον αντιφασισμό: Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία είναι παράσταση. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος. | iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/node/122440#ixzz2fN2cadKH


Πριν από 30 χρόνια, ο Μάνος Χατζιδάκις έγραφε αυτό το συγκλονιστικό, ευθύβολο προφητικό κείμενο για το πραγματικό πρόσωπο του φασισμού και του ρατσισμού. Σήμερα, μετά τη δολοφονία στο Κερατσίνι, διαβάζεται ξανά, σχεδόν με κατάνυξη και με ανατριχίλα. «Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του. Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται. Ενώ τα πουλιά... Για τα πουλιά, μόνον οι δολοφόνοι, οι άθλιοι κυνηγοί αρμόζουν, με τις «ευγενικές παντός έθνους παραδόσεις». Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή «λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων» σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες. Πρόσφατη περίπτωση ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μόνο που ο πόλεμος αυτός μας δημιούργησε για ένα διάστημα μιαν αρκετά μεγάλη πλάνη, μιαν ψευδαίσθηση. Πιστέψαμε όλοι μας πως σ' αυτό τον πόλεμο η Δημοκρατία πολέμησε το φασισμό και τον νίκησε. Σκεφθείτε: η «Δημοκρατία», εμείς με τον Μεταξά κυβερνήτη και σύμμαχο τον Στάλιν, πολεμήσαμε το ναζισμό, σαν ιδεολογία άσχετη από μας τους ίδιους. Και τον... νικήσαμε. Τι ουτοπία και τι θράσος. Αγνοώντας πως απαλλασσόμενοι από την ευθύνη του κτηνώδους μέρους του εαυτού μας και τοποθετώντας το σε μια άλλη εθνότητα υποταγμένη ολοκληρωτικά σ' αυτό, δεν νικούσαμε κανένα φασισμό αλλά απλώς μιαν άλλη εθνότητα επικίνδυνη που επιθυμούσε να μας υποτάξει. Ένας πόλεμος σαν τόσους άλλους από επικίνδυνους ανόητους σε άλλους ανόητους, περιστασιακά ακίνδυνους. Και φυσικά όλα τα περί «Ελευθερίας», «Δημοκρατίας», και «λίκνων πνευματικών και μη», για τις απαίδευτες στήλες των εφημερίδων και τους αφελείς αναγνώστες. Ποτέ δεν θα νικήσει η Ελευθερία, αφού τη στηρίζουν και τη μεταφέρουν άνθρωποι, που εννοούν να μεταβιβάζουν τις δικές τους ευθύνες στους άλλους. (Κάτι σαν την ηθική των γερόντων χριστιανών. Το καλό και το κακό έξω από μας. Στον Χριστό και τον διάβολο. Κι ένας Θεός που συγχωρεί τις αδυναμίες μας εφόσον κι όταν τον θυμηθούμε μες στην ανευθυνότητα του βίου μας. Επιδιώκοντας πάντα να εξασφαλίσουμε τη μετά θάνατον εξακολουθητική παρουσία μας. Αδυνατώντας να συλλάβουμε την έννοια της απουσίας μας. Το ότι μπορεί να υπάρχει ο κόσμος δίχως εμάς και δίχως τον Καντιώτη τον Φλωρίνης). Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω. Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους). Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικόν τους ή των άλλων. Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι' αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία. Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε. Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται. Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας. Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα 'ναι αργά για ν' αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να 'μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια. Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος.» Πηγή: To κείμενο ευαγγέλιο του Μάνου Χατζιδάκι για τον αντιφασισμό: Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία είναι παράσταση. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος. | iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/node/122440#ixzz2fN1UmCDu

Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012

«Το ηλιοτρόπιο» του Ευγένιου Τριβιζά

Ήταν κάποτε ένα λιβάδι γεμάτο ηλιοτρόπια. Κι όλα αυτά τα ηλιοτρόπια κοιτούσαν ολημερίς με θαυμασμό τον ήλιο. Όταν ο ήλιος ήταν από κει, γύριζαν από κει. Όταν ο ήλιος ήταν από δω, γυρνούσαν από δω. Εκτός από ένα. Ένα μόνο ηλιοτρόπιο απ΄όλα τα ηλιοτρόπια του κάμπου δεν κοίταζε τον ήλιο. Όταν ο ήλιος ήταν από δω, το ηλιοτρόπιο αυτό κοιτούσε από κει. Όταν ο ήλιος ήταν από κει, το ηλιοτρόπιο κοιτούσε από δω "Μα γιατί δεν κοιτάς κι εσύ τον ήλιο τον ακριβοθώρητο όπως εμείς;" ρωτούσαν τ΄άλλα ηλιοτρόπια απορημένα. "Και γιατί να τον κοιτάω;" "Επειδή είναι χρυσός. Επειδή λάμπει κι ανασαίνει φως". "Ε και λοιπόν; Χαρά στο πράγμα! Ανασαίνει φως και κάτι έγινε" "Τι θες να πεις; Δεν σ΄αρέσει δηλαδή;" "Καλός είναι δεν λέω, αλλά όχι και να τον θαυμάζει κανείς απ΄το πρωί ίσαμε το βράδυ. Αλήθεια, δεν μπορώ να καταλάβω τι του βρίσκετε και τον κοιτάτε σαν χαζά, μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει". "Δεν είναι στα καλά του, σκεφτόνταν τα ηλιοτρόπια "Ακούς εκεί, να μη θέλει να κοιτάζει τον ήλιο;" Και περνούσαν οι μέρες. Και όλα τα ηλιοτρόπια κοιτούσανε τον ήλιο, εκτός από κείνο το ηλιοτρόπιο το ένα, που κοιτούσε πάντα από την αντίθετη μεριά. "Δε μου λες; Γιατί δεν με κοιτάς;" το ρωτάει μια μέρα ο ήλιος "Άσε με ήσυχο" είπε το ηλιοτρόπιο "Πες μου, γιατί δε με κοιτάς;" ξαναρωτάει ο ήλιος. "Θέλεις αλήθεια να σου πω;" "Ναι" "Επειδή… θέλω να βγαίνεις μόνο για μένα. Μόνο για μένα να γελάς. Να λάμπεις μόνο για μένα. Εμένα μόνο να ζεσταίνεις" είπε το ηλιοτρόπιο. "Αν έβγαινες μόνο για μένα, τότε ναι θα σε κοιτούσα" "Μα δεν γίνεται αυτό" αποκρίθηκε ο ήλιος. "Δεν γίνεται να βγαίνω μόνο για σένα, να γελάω μόνο για σένα, εσένα μόνο να ζεσταίνω. Δεν γίνεται" "Τότε κι εγώ δεν θα σε κοιτάω" "Μα πρέπει μικρό ηλιοτρόπιο. Θα μαραθείς, αν δε με κοιτάς" "Και τι σε νοιάζει εσένα αν μαραθώ. Παράτα με" είπε το ηλιοτρόπιο. Δεν μίλησε ο ήλιος. Και το ηλιοτρόπιο κοιτούσε με πείσμα από την άλλη τη μεριά. Και περνούσαν οι μέρες και άρχισε να χλωμιάζει το ηλιοτρόπιο. "Είδατε;" ψιθύρισαν τ' άλλα ηλιοτρόπια μεταξύ τους "Δεν κοιτάζει τον ήλιο και ορίστε.. Ιδού τα αποτελέσματα. Δεν το βλέπω καθόλου καλά. Να το θυμηθείτε ότι έτσι που πάει αργά ή γρήγορα θα μαραθεί". Είχε δίκιο. Κάθε μέρα που περνούσε το ηλιοτρόπιο γινόταν όλο και πιο χλωμό, ο μίσχος στα πέταλά του μαραινόταν, αλλά ούτε που γύριζε να κοιτάξει τον βασιλιά τον ήλιο. Παραξενεμένα τα ηλιοτρόπια, το άκουγαν να μιλάει μόνο του. "Φύγε" έλεγε "δε θέλω να σε βλέπω. Φύγε" Ώσπου ένα βράδυ, το τελευταίο κείνο βράδυ, όταν όλα τ΄άλλα ηλιοτρόπια είχαν αποκοιμηθεί, μέσα στη νύχτα, μέσα στη σιωπή, πρόβαλε ο ήλιος. Πρώτη φορά έβγαινε το βράδυ. Δεν είχε ξαναγίνει κάτι τέτοιο. Βγήκε κι έδιωξε το σκοτάδι και πλημμύρισε μ΄ένα χρυσαφένιο φως, μαγευτικό φως τ΄όνειρό του. "Ήρθες;" είπε το ηλιοτρόπιο. "Ήρθα" είπε ο ήλιος "Μόνο για μένα;" "Μόνο για σένα" αποκρίθηκε ο ήλιος "Έλα". Ένιωσε ανάλαφρο το ηλιοτρόπιο, τόσο ανάλαφρο σαν να μη το έδενε η ρίζα του στο χώμα. Λες κι έγιναν φτερά τα φύλλα του, αφέθηκε ν΄ανεβαίνει.. Κι ανέβαινε, όλο ανέβαινε.. Ήταν τόσο μαγευτικός ο ουρανός, τόσο φωτεινός, δεν γίνεται πιο φωτεινός.. Κι έφτασε κοντά στον ήλιο. Κι από κει ψηλά είδε όλες τις θάλασσες, κι όλα τα λιβάδια, είδε λίμνες, είδε λιμώνες, είδε δάση, είδε ροδώνες και χώρες μαγικές και κόρφους μυστικούς και νησιά που ταξιδεύανε στο κύμα και πράσινα ποτάμια που στραφτάριζαν κι ολόλευκα πουλιά πάνω απ΄τα βουνά τ΄ασημένια. "Έλα κοντά μου" είπε ο ήλιος. Το ηλιοτρόπιο πήγε κοντά. "Πιο κοντά" είπε ο ήλιος. Το ηλιοτρόπιο πήγε πιο κοντά. "Κοίτα με" είπε ο ήλιος "Κοίτα με ηλιοτρόπιο" Το ηλιοτρόπιο τον κοίταξε. "Εσένα μόνο" είπε ο ήλιος, και το άγγιξε με την ανάσα του. Κι ένιωσε την ανάσα εκείνη να το καίει σαν πυρετός, σαν φλόγα να το αγκαλιάζει, σαν αστραπή θαμπωτική να το πονά κι ήταν όλα ένα χρυσάφι μέσα του, ολόγυρά του. Φλόγα θαμπωτική ο ουρανός απ΄άκρη σε άκρη. Κι ένιωσε τα φυλλοκάρδια του ν΄ανοίγουν, να γλιστράνε, να σκορπάν τα σπόρια του, να πέφτουν δάκρυ και βροχή στις θάλασσες του κόσμου κι όπως αγγίζαν τον αφρό, όπως άγγιζαν το κύμα σπίθες ξενες να πηδούν, μυριάδες ηλιοτρόπια να βλασταίνουν στη στιγμή, κύματα κι άλλα κύματα από ηλιοτρόπια χρυσά, ήλιοι λουλουδένιοι που στραφτάριζαν ολούθε ονειρικά, θάλασσες απέραντες χωρίς αρχή και τέλος. Είχε συννεφιά τ΄άλλο πρωί. Δεν βγήκε τη μέρα εκείνη ο ήλιος. Κατασκότεινος ο ουρανός, λες κι ήταν βουρκωμένος . Το ηλιοτρόπιο έγερνε στο μίσχο του ξερό, καψαλισμένο, δίχως δροσιά, χωρίς πνοή, ανάμεσα στα δροσά ηλιοτρόπια του κάμπου. "Τά΄θελε και τά΄παθε" είπε ένα ηλιοτρόπιο "Πήγαινε γυρεύοντας" είπε ένα άλλο. Έτσι είπαν. Έτσι είπαν και το λυπήθηκαν. Το λυπήθηκαν επειδή κανένα τους δε μάντεψε, πόσο μεγάλη ήταν η αγάπη του, κανένας δεν έμαθε ποτέ το τελευταίο όνειρό του.

ΣΚΕΨΕΙΣ...

Ίσως να φανούν κάπως τετριμμένα αυτά που γράφω , μα αληθή. Κάθε χρόνος που περνά παίρνει μαζί του και κάτι , μα πάντα φέρνει κάτι άλλο σαν ανταμοιβή . Σχήμα οξύμωρο .`Άλλες φορές λούμπεν καταστάσεις και άλλες φόρες χαρμόσυνα γεγονότα . Το σίγουρο είναι πως αλλάζουμε , Δεν μένουμε ποτέ ίδιοι .Αποκτούμε σταδιακά μια πιο αληθινή σχέση με τον εαυτό μας , ας μου επιτραπεί η έκφραση , μια σχέση εμπιστοσύνης. Μέσα από μια διαδικασία κάποιας γενικότερης ανασκόπησης των γεγονότων που κατά καιρούς βιώνουμε, αλλά και του εαυτού μας ,μέσα σε κάθε χρόνο που κυλά .Η τουλάχιστον αυτό είναι κάτι που εγώ κάνω – κατά κόρων -κατά την προσφιλή μου συνήθεια(υπεραναλυσης , φιλοσόφησης και κατανόησης ). Σαν το νερό ενός ποταμού η ζωή μας . Από τα σύννεφα κατεβαίνουμε στις λίμνες κι από κει σε ποτάμια και ρυάκια μέχρι τον ωκεανό και τα έγκατα της γης και τους πόλους . Και ξανά πάλι από την αρχή με κατάληξη πάντα στον ουρανό και τα σύννεφα . Απίστευτες εναλλασσόμενες διαδρομές .Διαδρομές ζωής .Ενα απολαυστικό ταξίδι με άγνωστο προορισμό. Κάθε χρόνος που περνάει μας βρίσκει σε μια διαφορετική φάση ζωής . εγώ θεωρώ πως τώρα διανεύω την καλύτερη. Μακράν… !!! μεγαλώνω… μεγαλώνω σημαίνει ωριμάζω .Ωριμάζω σημαίνει γνωρίζω λίγο καλύτερα την ζωή – ή τουλάχιστον αυτό το χαοτικό συμπάν που ονομάζουμε ζωή . μοιάζει λίγο με το κρασί όλη αυτή η διαδικασία . ωρίμανση , παλαίωση , ποιότητα και μεστή γεύση. Είναι τόσο όμορφο ολο αυτό… Ο Φρόυντ έλεγε πως οι δύο θεμέλιοι λίθοι της ευτυχίας είναι αγάπη και δουλειά. Εγώ ευχαριστώ το θεό που υπήρξα τυχερή και στα δυο. Η ευτυχία είναι ένα όνειρο και νοιώθω τόσο υπέροχα που επιτέλους το ζω. Η ποιότητα της ζωής μας δεν εξαρτάται τόσο από αυτά που μας συμβαίνουν, αλλά περισσότερο από το πώς αντιδρούμε εμείς σ' αυτά.Να ζούμε αυτές τις λιλιπούτειες , μαγικές στιγμούλες. Άλλωστε ο ακρογωνιαίος λίθος της αφθονίας στη ζωή μας είναι να κάνουμε αυτό που αγαπάμε. Να ζούμε αυτό το μοναδικό συναίσθημα της πληρότητας , που τα λόγια δεν είναι δυνατών να περιγράψουν.

Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2011

για την Πολιτική ...

Κλασικά Αποφθέγματα για την Πολιτική
Η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος


Πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων
Φρανσουά Μιττεράν, 1916-1996, Γάλλος πρόεδρος


Ένας πολιτικάντης σκέφτεται τις επόμενες εκλογές. Ένας πολιτικός, τις επόμενες γενιές.
Arthur Clarke, 1917-2008, Βρετανός συγγραφέας επιστ. φαντασίας


Αυτοί που είναι εναντίον της πολιτικής είναι υπέρ της πολιτικής που τους επιβάλλεται.
Bertolt Brecht, 1898-1956, Γερμανός συγγραφέας


Στην πολιτική, ο ίσιος δρόμος είναι αδιάβατος.
Χάρολντ Μακμίλλαν, 1894-1986, Βρετανός Πρωθυπουργός [1957-1963]


Τρία πράγματα δεν κάνεις στην πολιτική: δεν υποχωρείς, δεν ανακαλείς και δεν παραδέχεσαι τα λάθη σου.
Ναπολέων Βοναπάρτης, 1769-1821, Γάλλος στρατηλάτης & αυτοκράτορας


Η μειοψηφία μπορεί και να έχει δίκιο, η πλειοψηφία πάντα κάνει λάθος.
Ερρίκος Ίψεν, 1828-1906, Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας


Δεν πρέπει να είστε βασιλικότεροι του βασιλέως.
Francois-Rene de Chateaubriand, 1768-1848, Γάλλος Ποιητής και Πολιτικός


Πολιτική είναι η τέχνη να μοιράζεις την πίτα με τέτοιο τρόπο, ώστε ο καθένας να πιστεύει ότι πήρε το καλύτερο κομμάτι.
Maurice Couve De Murville, 1907-1999, Γάλλος πολιτικός & πρωθυπουργός


Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου.
Αβραάμ Λίνκολν, Αμερικανός Πρόεδρος


Ο πιο πετυχημένος πολιτικός είναι εκείνος που λέει αυτά που σκέπτονται όλοι και τα λέει όσο γίνεται πιο δυνατά.
Θεόδωρος Ρούζβελτ, 1858-1919, Αμερικανός Πρόεδρος [1901-1909]


Μια από τις τιμωρίες που δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροί σου.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος


Ο βασιλεύς βασιλεύει αλλά δεν κυβερνά.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος


Ένας πολιτικός δεν έχει την πολυτέλεια να είναι ηθικολόγος.
Will Durant, 1885-1981, Αμερικανός ιστορικός & φιλόσοφος

Οι ψήφοι πρέπει να ζυγίζονται και όχι να μετριούνται.
Σίλερ, 1759-1805, Γερμανός συγγραφέας και ποιητής

Η εξουσία πρέπει να καθορίζεται από τις δυνατότητες για κακή χρήση της.
Andre Μalraux, 1901-1976, Γάλλος Συγγραφέας και πολιτικός


Στην πολιτική, διαδέχεται κανείς ηλίθιους και αντικαθίσταται από ανίκανους.
Ζωρζ Κλεμανσώ, 1841-1929, Γάλλος Πρωθυπουργός


Να κυβερνάς σημαίνει να διαλέγεις συνέχεια μεταξύ των κακών λύσεων.
Σαρλ Ντε Γκωλ, 1890-1970, Γάλλος Πρόεδρος


Είναι αφύσικο για μια πλειοψηφία να κυβερνά, επειδή μια πλειοψηφία σπάνια μπορεί να είναι οργανωμένη και ενωμένη για μια κοινή δράση, ενώ μια μειοψηφία μπορεί.
Ζαν-Ζακ Ρουσώ, 1712-1778, Γαλλοελβετός φιλόσοφος


Το πιο εύκολο κυνήγι είναι το κυνήγι του αποδιοπομπαίου τράγου.
Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, 1890-1969, Αμερικανός στρατηγός και Πρόεδρος [1953-61]


Το πρωταρχικό καθήκον μιας κυβέρνησης είναι να προστατέψει τους πολίτες, όχι να διευθύνει τις ζωές τους.
Ρόναλντ Ρήγκαν, 1911-2004, Αμερικανός Πρόεδρος [1981-1989]


Το κράτος είναι φτιαγμένο για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το κράτος.
Αλβέρτος Αϊνστάιν, 1879-1955, Γερμανοεβραίος Φυσικός


Συντηρητικός είναι αυτός που πιστεύει ότι τίποτα δεν πρέπει να γίνεται για πρώτη φορά.
Thomas Fuller, 1608-1661, Άγγλος στοχαστής


Σε μια συμμαχία, πάντα ο ένας κάνει το άλογο κι ο άλλος τον καβαλάρη.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης


Η πλειοψηφία είναι η καλύτερη απάντηση.
Βενιαμίν Ντισραέλι, 1804-1881, Άγγλος Πρωθυπουργός


Η καλύτερη διακυβέρνηση είναι εκείνη όπου ο λαός υπακούει στους άρχοντες και οι άρχοντες στους νόμους.
Σόλων, 630-560 π.Χ., Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος


Ένας συναινετικός πολιτικός είναι αυτός που κάνει πράγματα που δεν πιστεύει, επειδή αυτά κρατάνε τους ανθρώπους ήσυχους όταν τα κάνει.
John Major, γ. 1943, Βρετανός Πρωθυπουργός [1990-1997]


Οι πολιτικοί που τους ενοχλούν τα Μέσα Ενημέρωσης είναι σαν τους ναυτικούς που τους πειράζει η θάλασσα.
Enoch Powell, 1912-1998, Βρετανός πολιτικός


Η εντιμότητα στην πολιτική είναι αποτέλεσμα της δύναμης, ενώ η υποκρισία αποτέλεσμα της αδυναμίας.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης


Η τέχνη της πολιτικής είναι να φέρνεις τα πράγματα έτσι, ώστε να έχεις όφελος να είσαι ενάρετος.
Claude Adrien Helve'tius, 1715-1771, Γάλλος φιλόσοφος


Στην πολιτική δεν υπάρχουν μόνιμες έχθρες και μόνιμες φιλίες.
Ανώνυμος


Στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που λέγονται αλλά δεν γίνονται και πράγματα που γίνονται αλλά δεν λέγονται.
Κωνσταντίνος Καραμανλής


Ο πολιτικός σήμερα πρέπει να είναι ένα υβρίδιο χορευτή και λογιστή.
Paul Valery, 1871-1945, Γάλλος ποιητής



Στην πολιτική είναι ανώφελο να κοιτάς πιο μακριά από δυο βδομάδες.
Joseph Chamberlain, 1836-1914, Βρετανός πολιτικός


Δεν πρέπει να προσανατολιζόμαστε από την κοινή γνώμη. Δεν είναι φάρος, αλλά περιπλανώμενα φώτα.
Andre Maurois, 1885-1967, Γάλλος Συγγραφέας


Η τέχνη της πολιτικής είναι να προβλέπεις το αναπόφευκτο και να επισπεύδεις την εμφάνιση του.
Ταλεϋράνδος, 1754-1838, Γάλλος διπλωμάτης


Συμβαίνει να είναι ευκολότερο να ιδρύσεις μια καινούργια πολιτική ομάδα παρά να γίνεις σταδιακά ο αρχηγός μια υπάρχουσας ομάδας.
Marquis de Vauvenargues, 1715-1747, Γάλλος γνωμικογράφος


Εάν δίνεις σημασία στην κοινή γνώμη και στα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, τότε δεν κυβερνάς, αλλά υπακούς.
Μάργκαρετ Θάτσερ, γ. 1925, Βρετανίδα πρωθυπουργός


Η πολιτική δεν είναι η τέχνη του εφικτού. Είναι η επιλογή μεταξύ του καταστροφικού και του δυσάρεστου.
John Kenneth Galbraith, 1908-2006, Καναδός οικονομολόγος


Η εξουσία πάνω στους ανθρώπους αποκτάται μόνο προσφέροντάς τους υπηρεσίες. Αυτός ο κανόνας δεν έχει εξαιρέσεις.
Victor Cousin, 1792-1867, Γάλλος φιλόσοφος


Για να κυβερνήσεις ένα λαό χρειάζονται βίαιοι λόγοι και μετριοπαθείς πράξεις.
Γαμβέττας, 1838-1882, Γάλλος Πολιτικός


Στην πολιτική, οι φίλοι σου είναι ψεύτικοι, αλλά οι εχθροί σου αληθινοί.
Ανώνυμος


Η πρώτη απαίτηση της πολιτικής δεν είναι η ευφυΐα ή η ενεργητικότητα, αλλά η υπομονή. Η πολιτική είναι δρόμος αντοχής στον οποίο συνήθως η χελώνα νικάει το λαγό.
John Major, γ. 1943, Βρετανός Πρωθυπουργός [1990-1997]


Τους μεγάλους ηγέτες ο λαός δεν ξέρει ότι υπάρχουν, τους μικρότερους ηγέτες ο λαός τους αγαπά και τους εγκωμιάζει, τους ακόμα μικρότερους, ο λαός τους φοβάται, τους ακόμα πιο μικρούς, ο λαός τους μισεί.
Λάο Τσε, 6ος αιώνας π.χ., Κινέζος φιλόσοφος Από τη διδασκαλία του ΤΑΟ


Η κυβέρνηση δεν πρέπει να αμφιταλαντεύεται. Από τη στιγμή που επιλέξει την πορεία της δεν πρέπει να κοιτάει ούτε αριστερά ούτε δεξιά, αλλά ίσια μπροστά.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος


Η υψηλή πολιτική δεν είναι παρά κοινή λογική που εφαρμόζεται σε μεγάλα πράγματα.
Ναπολέων Βοναπάρτης, 1769-1821, Γάλλος στρατηλάτης & αυτοκράτορας


Με κακούς νόμους και καλούς δημόσιους λειτουργούς, είναι ακόμα δυνατόν να κυβερνήσεις. Με κακούς δημόσιους λειτουργούς όμως, ούτε οι καλύτεροι νόμοι δεν μπορούν να βοηθήσουν.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος


Η έσχατη κίνηση στην πολιτική είναι πάντα να σηκώσεις ένα όπλο.
Richard Buckminster Fuller, 1895-1983, Αμερικανός εφευρέτης


Θυμήσου ότι κάθε κυβέρνηση που είναι αρκετά ισχυρή ώστε να σου δίνει ό,τι θέλεις, είναι επίσης αρκετά ισχυρή ώστε να σου παίρνει ό,τι θέλει.
Davy Crockett, 1786-1836, Αμερικανός λαϊκός ήρωας


Στην πολιτική, μια οργανωμένη μειοψηφία είναι μια πολιτική πλειοψηφία.
Jesse Jackson, Αφροαμερικανό; Πολιτικός


Η θεμελιώδης έννοια της Πολιτικής είναι η Ισχύς, όπως η Ενέργεια είναι θεμελιώδης έννοια της Φυσικής.
Bertrand Russel, 1872-1970, Βρετανός φιλόσοφος


Μια κοινωνία προβάτων θα βγάλει, αναπόφευκτα κάποια στιγμή, μια κυβέρνηση λύκων.
Henry de Jouvenel, 1876-1935, Γάλλος πολιτικός


Όλους τους διάφορους τύπους λατρείας που επικρατούσαν στο Ρωμαϊκό κόσμο, ο λαός τους θεωρούσε εξίσου αληθινούς. Οι φιλόσοφοι τους θεωρούσαν όλους εξίσου λάθος. Και οι ύπατοι, όλους εξίσου χρήσιμους.
Edward Gibbon, 1737-1794, Άγγλος ιστορικός


Πίστη στην πατρίδα, πάντα. Πίστη στην κυβέρνηση, όταν το αξίζει.
Mark Twain, 1835-1910, Αμερικανός συγγραφέας


Αν απουσιάζει η δικαιοσύνη, τι άλλο είναι πολιτική εξουσία, παρά οργανωμένη ληστεία;
Ιερός Αυγουστίνος, 354-430, Άγιος


Οι πολιτικοί είναι παντού ίδιοι: Υπόσχονται να χτίσουν γέφυρες ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν ποτάμια .
Νικίτα Χρουστσόφ, 1894-1971, Σοβιετικός ηγέτης


Η θεωρία μου είναι ότι οι ισχυροί λαοί δεν χρειάζονται ισχυρούς αρχηγούς.
Ella Baker, 1903-1986, Αφροαμερικανίδα ακτιβίστρια


Στη νηπιακή ηλικία των κοινωνιών, οι αρχηγοί του κράτους δημιουργούν τους θεσμούς. Αργότερα, οι θεσμοί δημιουργούν τους αρχηγούς.
Montesquieu, 1689-1755, Γάλλος στοχαστής


Πολιτική είναι η τέχνη να ψάχνεις για προβλήματα, να τα βρίσκεις παντού, να κάνεις λάθος διάγνωση και να εφαρμόζεις λάθος λύσεις.
Grouchο Marx, 1890-1977, Αμερικανός κωμικός

Οι ψηφοφόροι δεν αποφασίζουν για τα προβλήματα. Αποφασίζουν για το ποιος θα αποφασίσει για τα προβλήματα.
George Will, γ. 1941, Αμερικανός Δημοσιογράφος

Τα λόγια ενός πολιτικού δεν φανερώνουν την ιδέα που έχει για το θέμα του, αλλά την ιδέα που έχει για το ακροατήριο του.
George Will, γ. 1941, Αμερικανός Δημοσιογράφος

Η πολυτέλεια καταστρέφει τις δημοκρατίες. Η φτώχεια τις μοναρχίες.
Montesquieu, 1689-1755, Γάλλος στοχαστής


Οι πολίτες στα δημοψηφίσματα απαντούν συνήθως για όλα, εκτός από το ερώτημα που τίθεται στο δημοψήφισμα.
Φρανσουά Μιττεράν, 1916-1996, Γάλλος πρόεδρος



Αφορισμοί για τη Δημοκρατία
Η Δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα, με εξαίρεση όλα τα άλλα.
Ουίνστον Τσώρτσιλ, 1874-1965, Βρετανός Πρωθυπουργός , Νόμπελ 1953


Δημοκρατία είναι όταν χτυπάει κάποιος την πόρτα σου στις έξι η ώρα το πρωί, και είναι ο γαλατάς.
Henri Jeanson, 1900-1970, Γάλλος συγγραφέας


Δημοκρατία υπάρχει εκεί όπου ένας πολίτης έχει το δικαίωμα να πει ελεύθερα πως δεν υπάρχει Δημοκρατία.
John Kenneth Galbraith, 1908-2006, Καναδός οικονομολόγος


Η καλύτερη δημοκρατία είναι εκείνη, όπου στους κακούς δεν επιτρέπεται να παίρνουν την εξουσία και στους καλούς δεν επιτρέπεται ν’ αρνούνται τη διακυβέρνηση του τόπου τους.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των Επτά σοφών της Αρχαίας Ελλάδας


Το πλήθος έχει πολλά κεφάλια, αλλά καθόλου μυαλό.
Thomas Fuller, 1608-1661, Άγγλος στοχαστής


Στη Δημοκρατία όλοι έχουν το δικαίωμα να εκπροσωπούνται. Ακόμα και οι μαλάκες.
Chris Patten, Βρετανός πολιτικός


Δημοκρατία είναι η παθολογική πίστη στη συλλογική σοφία της ατομικής άγνοιας.
H.L. Mencken, 1880-1956, Αμερικανός Αρθρογράφος


Άριστη δημοκρατία είναι εκείνη που δεν έχει ούτε πάρα πολύ πλούσιους ούτε πάρα πολύ φτωχούς πολίτες.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ, Ίων φιλόσοφος

Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας

Το μεγαλύτερο μέτρο της δημοκρατίας δεν είναι ο βαθμός ελευθερίας ούτε ο βαθμός ισότητας, αλλά μάλλον ο βαθμός συμμετοχής.
Alain de Benoist, γ. 1943, Γάλλος φιλόσοφος


Η αριστοκρατία σε μια δημοκρατία είναι σαν αποκεφαλισμένο κοτόπουλο: μπορεί να τρέχει δεξιά-αριστερά σα να 'ναι ζωντανή, αλλά στην πραγματικότητα είναι νεκρή.
Nancy Mitford, 1904-1973, Αγγλίδα συγγραφέας


Όλο το όνειρο της δημοκρατίας είναι να ανυψώσει την εργατική τάξη στο επίπεδο ηλιθιότητας στο οποίο έχουν φτάσει οι μικροαστοί.
Gustave Flaubert, 1821-1880, Γάλλος Συγγραφέας


Δημοκρατία είναι η διαδικασία με την οποία διαλέγουμε αυτόν στον οποίο θα ρίξουμε το φταίξιμο.
Bertrand Russel, 1872-1970, Βρετανός φιλόσοφος




Αφορισμοί για την Απολυταρχία
Αυτή και μόνο είναι η ρίζα από όπου ξεπετιέται ένας τύραννος: όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά είναι ο προστάτης.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος


Αν θέλετε τη συμπάθεια των μαζών, πρέπει να λέτε τα πιο ηλίθια και τα πιο χοντρά ψέματα.
Αδόλφος Χίτλερ, 1889-1945, Γερμανός δικτάτορας


Είναι σίγουρο πως ένας βασιλιάς που του αρέσει η ηδονή είναι λιγότερο επικίνδυνος από έναν βασιλιά που του αρέσει η δόξα;
Nancy Mitford, 1904-1973, Αγγλίδα συγγραφέας


Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι για τις κυβερνήσεις ό,τι οι αλογόμυγες για το άλογο.
Ανώνυμος


Η πολιτική μηχανή θριαμβεύει επειδή είναι μια ενωμένη μειοψηφία που ενεργεί εναντίον μιας διαιρεμένης πλειοψηφίας.
Will Durant, 1885-1981, Αμερικανός ιστορικός & φιλόσοφος

Αυτό που έχει αλλάξει σήμερα στη Γερμανία από την εποχή του Χίτλερ, στον τομέα της καταπίεσης, είναι το στυλ. Έχει γίνει λιγότερο μπαρόκ και περισσότερο αποτελεσματικό.
Από τη Monde Diplomatique


Κάθε δικτάτορας θα θαύμαζε την ομοιομορφία κα την υπακοή των ΜΜΕ των ΗΠΑ.
Noam Chomsky, γ. 1928, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής

Η Σοβιετική Ένωση είναι η αυτοκρατορία του Κακού και ο κομμουνισμός είναι η εστία του Κακού στον σύγχρονο κόσμο.
Ρόναλντ Ρήγκαν, 1911-2004, Αμερικανός Πρόεδρος [1981-1989]


Εσείς κερδίσατε της εκλογές, εγώ όμως κέρδισα στην καταμέτρηση ψήφων.
Anastasio Somoza, 1925-1980, Δικτάτορας της Νικαράγουα


Δώστε μας ένα παιδί 8 χρονών και θα γίνει μπολσεβίκος για πάντα
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης


Τη στιγμή που γίνεται αποδεκτή στην κοινωνία η ιδέα ότι η ιδιοκτησία δεν είναι εξίσου ιερή με τους θεϊκούς νόμους, αρχίζει η αναρχία και η τυραννία.
Henry Adams, 1838-1918, Αμερικανός ιστορικός


Όσο πιο πολύ μεγαλώνεις το φόβο για τα ναρκωτικά και το έγκλημα, τους μετανάστες και τους εξωγήινους, τόσο περισσότερο ελέγχεις τους ανθρώπους.
Noam Chomsky, γ. 1928, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής

Η τυραννία ενός ηγεμόνα σε μια ολιγαρχία δεν είναι τόσο επικίνδυνη για το κοινό καλό όσο η απάθεια των πολιτών σε μια δημοκρατία.
Montesquieu, 1689-1755, Γάλλος στοχαστής


Είναι επικίνδυνο να έχεις δίκιο όταν η κυβέρνηση έχει άδικο.
Βολταίρος, 1694-1778, Γάλλος Φιλόσοφος και Συγγραφέας


Διάφορες πολιτικές απόψεις και ιδέες
Η φαντασία στην εξουσία.
Σύνθημα της εξέγερσης του Μάη του '68


Από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του.
Κάρλ Μαρξ, 1818-1883, Γερμανός φιλόσοφος

Αν χρειάζεται να δώσουμε ένα σύντομο ορισμό του ιμπεριαλισμού, τότε πρέπει να πούμε ότι ιμπεριαλισμός είναι το μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης


Η ισότητα μπορεί να είναι δικαίωμα, αλλά καμιά δύναμη στη γη δεν θα την κάνει γεγονός.
Honore de Balzac, 1799-1850, Γάλλος συγγραφέας


Έχω μάθει νωρίς στη ζωή μου ότι αν θες κάτι, είναι καλύτερα να κάνεις λίγο θόρυβο.
Malcolm X, 1925-1965, Αμερικανός ακτιβιστής


Όλοι προβληματίζονται πώς να σταματήσουμε την τρομοκρατία. Υπάρχει όμως ένας πραγματικά εύκολος τρόπος: να σταματήσουμε να είμαστε μέρος της.
Noam Chomsky, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός αναλυτής


Όπως η βιομηχανική μαζική παραγωγή χρειάζεται την τυποποίηση των εξαρτημάτων, έτσι και η κοινωνική διαδικασία χρειάζεται την τυποποίηση των ανθρώπων. Και αυτή η τυποποίηση ονομάζεται ισότητα.
Erich Fromm, 1900-1980, Γερμανός ψυχαναλυτής


Μιλάνε για την αποτυχία του σοσιαλισμού. Πού είναι όμως η επιτυχία του καπιταλισμού στην Αφρική, στη Λατινική Αμερική και στην Ασία;
Φιντέλ Κάστρο, γ.1925. Κουβανός ηγέτης

Κανείς δεν τη βλέπει σαν συνωμοσία, από τη στιγμή που θα γίνει μέρος της. Μετά γίνεται σκοπός.
Ανώνυμος


Κομμουνισμός είναι η ισχύς των Σοβιέτ συν ο εξηλεκτρισμός της χώρας.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης

Η πολιτική ορθότητα είναι η φυσική συνέχεια της κομματικής γραμμής. Αυτό που βλέπουμε ξανά είναι μια ομάδα από αυτόκλητους εξυπνάκηδες που επιβάλλουν τις απόψεις τους στους άλλους. Είναι μια κληρονομιά του κομμουνισμού, αλλά δεν φαίνεται να το καταλαβαίνει κανείς.
Doris Lessing, γ. 1915, Βρετανίδα συγγραφέας, Νόμπελ 2007

Αφορισμοί για την Εξουσία
Η εξουσία έχει την τάση να διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα.
Λόρδος Acton, 1834-1902, Άγγλος ιστορικός


Η εξουσία είναι το υπέρτατο αφροδισιακό.
Χένρυ Κίσσιγκερ, γ. 1923, Αμερικανός πολιτικός


Εξουσία είναι η επίτευξη προμελετημένων αποτελεσμάτων.
Bertrand Russel, 1872-1970, Βρετανός φιλόσοφος


Δεν υπάρχει εξουσία χωρίς μίσος.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός


Κανένας αποχαιρετισμός στον κόσμο δεν είναι τόσο βαρύς, όσο ο αποχαιρετισμός της δύναμης της εξουσίας.
Ταλεϋράνδος, 1754-1838, Γάλλος διπλωμάτης


Εξουσία μπορεί να πάρεις αλλά όχι να σου τη χαρίσουνε. Η ίδια η διαδικασία απόκτησης εξουσίας σε κάνει από μόνη της πιο δυνατό.
Gloria Steinem, γ. 1935, Αμερικανίδα συγγραφέας & φεμινίστρια


Η επιρροή είναι σαν τα λεφτά. Όσο πιο λίγο τη χρησιμοποιείς, τόσο πιο πολύ έχεις.
Ανώνυμος


Δεν πρέπει να φλερτάρει κανείς με την δύναμη. Πρέπει να την παντρευτεί.
Andre Malraux, 1901-1976, Γάλλος Συγγραφέας και πολιτικός


Πριν αποκτήσουμε εξουσία, πρέπει να αποκτήσουμε σοφία για να τη διαχειριστούμε καλά.
Ralph Waldo Emerson, 1803-1884, Αμερικανός φιλόσοφος


Το να επιδιώκεις την εξουσία για να έχεις ασφάλεια και γαλήνη, είναι σαν να σκαρφαλώνεις στο ηφαίστειο για να κρυφτείς από τη θύελλα.
Πετράρχης, 1304-1374, Ιταλός ουμανιστής


Όταν νίπτει κανείς τας χείρας του σε μια σύγκρουση μεταξύ ισχυρών και αδυνάτων, δεν σημαίνει ότι μένει ουδέτερος, σημαίνει ότι παίρνει το μέρος των ισχυρών.
Paulo Freire, 1924-1997, Βραζιλιάνος παιδαγωγός


Το πάθος να σώσεις τον κόσμο είναι σχεδόν πάντα το προσωπείο του πάθους να τον εξουσιάσεις.
H.L. Mencken, 1880-1956, Αμερικανός Αρθρογράφος


Ο χωρίς σκέψη σεβασμός προς την εξουσία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας.
Αλβέρτος Αϊνστάιν, 1879-1955, Γερμανοεβραίος Φυσικός


Αφορισμοί από προσωπικά βιώματα και απόψεις πολιτικών
Δεν είναι δυνατό να προκύψει κρίση την επόμενη εβδομάδα. Το πρόγραμμά μου είναι πλήρες.
Χένρυ Κίσσιγκερ, γ. 1923, Αμερικανός πολιτικός


Κάθισε στα κάγκελα τόσο πολύ καιρό, που στο τέλος το σίδερο μπήκε στην ψυχή του.
Ουίνστον Τσώρτσιλ, 1874-1965, Βρετανός Πρωθυπουργός , Νόμπελ 1953
(Για έναν πολιτικό του αντίπαλο)


Με συναρπάζει το γεγονός ότι τα πράγματα που έμαθα σε μια μικρή πόλη, σε ένα ταπεινό σπίτι, ήταν εκείνα τα πράγματα που, πιστεύω, κέρδισαν τις εκλογές.
Μάργκαρετ Θάτσερ, γ. 1925, Βρετανίδα πρωθυπουργός


Εξάλλου, αν ζητάς δίκαιη αντιμετώπιση, δεν πρέπει να ασχοληθείς με την πολιτική, αλλά ούτε και με τη δημοσιογραφία.
John Major, γ. 1943, Βρετανός Πρωθυπουργός [1990-1997]


Αν δεν υπήρχε ο Ανδρέας Παπανδρέου, δεν θα μας ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας μας.
Γιάννης Κατσιφάρας, Έλληνας πολιτικός


Στους Έλληνες έχουν εξουσία οι Αθηναίοι, στους Αθηναίους εγώ, σ' εμένα η γυναίκα μου, στη γυναίκα μου το παιδί. Έτσι ο γιος μου έχει την ανώτατη εξουσία στην Ελλάδα.
Θεμιστοκλής, 525-461 π.Χ., Αθηναίος πολιτικός & στρατιωτικός


Η πολιτική δεν είναι κακό επάγγελμα. Αν πετύχεις, έχεις πολλές ανταμοιβές, ενώ αν ρεζιλευτείς, μπορείς πάντα να γράψεις ένα βιβλίο.
Ρόναλντ Ρήγκαν, 1911-2004, Αμερικανός Πρόεδρος [1981-1989]


Αντρέα, δεν αρέσουμε πια!
Μελίνα Μερκούρη

Δεν είμαι γεράκι. Είμαι περιστέρι, βαριά οπλισμένο περιστέρι.
Jack Kemp, γ. 1935, Αμερικανός πολιτικός


Η παράδοση των διανοουμένων είναι να υπηρετούν την Εξουσία, και αν δεν την πρόδινα, θα ντρεπόμουν για τον εαυτό μου.
Noam Chomsky, γ. 1928, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής

Ο Τζακ [Κέννεντυ] ήταν έξω και φιλούσε μωρά, ενώ εγώ περνούσα νομοσχέδια. Κάποιος έπρεπε να προσέχει το μαγαζί.
Λύντον Τζόνσον, 1908-1973, Αμερικανός Πρόεδρος [1963-1968]


Απαξιωτικοί Αφορισμοί για την Πολιτική και τους πολιτικούς
Οι πρίγκιπες και οι κυβερνήσεις είναι, μακράν, τα πιο επικίνδυνα στοιχεία σε μια κοινωνία.
Νικολό Μακιαβέλι, 1469-1527, Ιταλός πολιτικός φιλόσοφος


H πολιτική είναι το μοναδικό επάγγελμα για το οποίο δεν χρειάζεται εκπαίδευση.
Robert Louis Stevenson, 1850-1894, Σκωτσέζος συγγραφέας


Στην πολιτική, ηθική δεν υπάρχει, υπάρχει μόνο σκοπιμότητα.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης


Ο καλύτερος τρόπος για να πετύχεις στην πολιτική, είναι να βρεις ένα πλήθος που πηγαίνει κάπου και να μπεις μπροστά του.
Ανώνυμος


Η πολιτική είναι μια πάλη συμφερόντων μεταμφιεσμένη σε αγώνα αρχών.
Ambrose Bierce, 1842–1914?, Αμερικανός συγγραφέας


Στην πολιτική έρχονται με λαμπερό μέλλον και φεύγουν με απαίσιο παρελθόν.
Ανώνυμος


Στην πολιτική, δύο πράγματα έχουν σημασία: το πρώτο είναι τα λεφτά και δεν μπορώ να θυμηθώ ποιο είναι το δεύτερο.
Mark Hanna, 1837-1904, Αμερικανός πολιτικός


Στο λεξικό των πολιτικών η λέξη "θυσία" σημαίνει ότι οι πολίτες θα πρέπει να στέλνουν μεγαλύτερο μέρος από το εισόδημά τους στην κυβέρνηση, έτσι ώστε οι πολιτικοί δεν θα χρειαστεί να θυσιάσουν την ευχαρίστηση να το ξοδεύουν.
George Will, γ. 1941, Αμερικανός Δημοσιογράφος

Αν εφαρμόζονταν οι νόμοι της Νυρεμβέργης, τότε κάθε μεταπολεμικός Αμερικανός πρόεδρος θα έπρεπε να είχε κρεμαστεί.
Noam Chomsky, γ. 1928, Αμερικανός γλωσσολόγος και πολιτικός ακτιβιστής

Η πολιτική είναι η τέχνη να σε υπηρετούν οι άνθρωποι ενώ τους κάνεις να πιστεύουν ότι τους υπηρετείς εσύ.
Louis Dumur, 1863-1933, Γάλλος συγγραφέας


Ένας πολιτικός χρειάζεται τα ίδια προσόντα με έναν προπονητή: Πρέπει να είναι αρκετά έξυπνος για να καταλαβαίνει τι γίνεται στο παιχνίδι και αρκετά βλάκας για να νομίζει ότι αυτό είναι σημαντικό.
Eugene McCarthy, 1916-2005, Αμερικανός πολιτικός


Οι πολιτικοί είναι σαν τα άλογα: δεν μπορούν να προχωρήσουν ίσια χωρίς παρωπίδες.
Anatole France, 1844-1924, Γάλλος Συγγραφέας, Νόμπελ 1921


Η πολιτική είναι η διασκέδαση ασήμαντων ανθρώπων που, όταν πετυχαίνουν, γίνονται σπουδαίοι στα μάτια ακόμα πιο ασήμαντων ανθρώπων.
George Nathan, 1882-1958, Αμερικανός αρθρογράφος


Στην πολιτική πρέπει πάντα να τρέχεις με την αγέλη. Τη στιγμή που σκοντάψεις και οι άλλοι καταλάβουν ότι έχεις χτυπήσει, θα σου χιμήξουν σαν λύκοι.
R.A. Butler, 1902-1982, Βρετανός πολιτικός


Στην πολιτική δεν παίζουν, ανακατεύουν μόνο την τράπουλα
Ανώνυμος


Όλοι θα θέλαμε να ψηφίσουμε τον καλύτερο, αλλά δεν είναι ποτέ υποψήφιος.
Kin Hubbard, 1868-1930, Αμερικανός χιουμορίστας


Πολιτική είναι η ικανότητα να παρουσιάζεις σήμερα τι θα γίνει αύριο και να εξηγείς αύριο γιατί δεν έγινε.
Ουίνστον Τσώρτσιλ, 1874-1965, Βρετανός Πρωθυπουργός , Νόμπελ 1953


Αντί να απονέμουμε στους πολιτικούς τα κλειδιά των πόλεων, καλύτερα να αλλάζαμε τις κλειδαριές.
Doug Larson, Αγνώστων λοιπών στοιχείων


Το μυστικό του δημαγωγού είναι να φαίνεται τόσο ηλίθιος, ώστε οι ακροατές του να νομίζουν ότι είναι τόσο έξυπνοι όσο εκείνος.
Karl Kraus, 1874-1936, Αυστριακός συγγραφέας


Ποτέ μην πιστεύεις τίποτε στην πολιτική, μέχρι να διαψευσθεί επίσημα.
Όττο Φον Μπίσμαρκ, 1815-1898, Γερμανός Καγκελάριος


Ποτέ δεν περίμενα να φτάσει σε τέτοιο κατάντημα η πόλη, ώστε να καταδέχεται να ακούει και τις δικές μου συμβουλές.
Δημοκράτης, Αθηναίος ρήτορας


Το κύρος και η εξουσία έχουν κάθε λόγο να φοβούνται το σκεπτικιστή, επειδή σπάνια μπορούν να επιβιώσουν όταν αντιμετωπίσουν την αμφιβολία
.Robert Lindner, 1916-1967, Αυστριακός ηθοποιός & συγγραφέας


…ζητούσι να αναβιβάσωσι αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν του πρωθυπουργού, ίνα παράσχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι.
Εμμανουήλ Ροΐδης, 1836-1904, Έλληνας συγγραφέας


Η Πολιτική μοιράζεται ένα στόχο με τη Θρησκεία: τον συνεχή ευνουχισμό του ατόμου με τη χειραγώγηση των παθών του.
George Will, γ. 1941, Αμερικανός Δημοσιογράφος

Το να δίνεις λεφτά και δύναμη στην κυβέρνηση είναι σαν να δίνεις ουίσκι και κλειδιά αυτοκινήτου σε εφήβους.
P.J. O'Rourke, γ. 1947, Αμερικανός συγγραφέας


Νομίζω πώς ο Ρήγκαν είναι σε θέση να κάνει αυτή τη χώρα αυτό που ήταν κάποτε: μια απέραντη αρκτική έκταση, καλυμμένη με πάγο.
Steve Martin, Αμερικανός ηθοποιός

Δουλεύω για μια κυβέρνηση που απεχθάνομαι, για σκοπούς που θεωρώ εγκληματικούς.
John Maynard Keynes, 1883-1946, Βρετανός οικονομολόγος


Οποιοσδήποτε θέλει να γίνει πρόεδρος, θα πρέπει να πάει να τον κοιτάξει ψυχίατρος.
Averell Harriman, 1891-1986, Αμερικανός πολιτικός & διπλωμάτης


Δεν υπάρχει πιο ακριβής ένδειξη κακής οργάνωσης της πολιτείας, από την αφθονία γιατρών και νομικών.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος


Αν υπάρχει μια επαλήθευση της αίσθησης του Καμύ για την παραδοξότητα της ζωής, είναι ότι ο πρόεδρος Μπους τον διαβάζει.
Maureen Dowd, γ. 1954, Αμερικανίδα αρθρογράφος των NY Times


Η πολιτική και η μοίρα της ανθρωπότητας διαμορφώνονται από ανθρώπους χωρίς ιδανικά και χωρίς μεγαλείο. Άνθρωποι που έχουν μεγαλείο μέσα τους δεν ασχολούνται με την πολιτική.
Albert Camus, 1913-1960, Γάλλος Συγγραφέας, Νόμπελ 1957


Κάθε κυβέρνηση είναι ένα κοινοβούλιο από πόρνες. Το πρόβλημα είναι, ότι σε μια δημοκρατία οι πόρνες είμαστε εμείς.
P.J. O'Rourke, γ. 1947, Αμερικανός συγγραφέας


Δεν στερούμαι από κάθε ταλέντο, ώστε να ασχοληθώ με την πολιτική.
Anatole France, 1844-1924, Γάλλος Συγγραφέας, Νόμπελ 1921


Δύο άχρηστα όργανα υπάρχουν: ο προστάτης και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ζώρζ Κλεμανσώ, 1841-1929, Γάλλος Πρωθυπουργός


Σοσιαλιστής είναι εκείνος που δεν έχει τίποτα και θέλει να το μοιραστεί με όλους τους άλλους.
Ανώνυμος


Προκειμένου να γίνει αφέντης, ο πολιτικός προσποιείται τον υπηρέτη.
Σαρλ Ντε Γκωλ, 1890-1970, Γάλλος Πρόεδρος


Ψήφισε αυτόν που υπόσχεται λιγότερα. Θα είναι ο λιγότερο απογοητευτικός.
Bernard Baruch, 1870-1965, Αμερικανός πολιτικός


Κυβέρνηση είναι μια παρέα ανθρώπων που παρενοχλούν τους υπόλοιπους.
Λέων Τολστόι, 1828-1910, Ρώσος συγγραφέας


Κάθε κυβέρνηση είναι ανήθικη.
Herbert Spencer, 1820-1903, Βρετανός φιλόσοφος


Όταν κάποιος φτάσει να είναι κατάλληλος για πρόεδρος, έχει πουληθεί πάνω από δέκα φορές.
Gore Vidal, γ. 1925, Αμερικανός συγγραφέας


Επειδή ένα πολιτικός ποτέ δεν πιστεύει αυτά που λέει, εκπλήσσεται όταν οι άλλοι τον πιστεύουν.
Σαρλ Ντε Γκωλ, 1890-1970, Γάλλος Πρόεδρος


Οι πολιτικοί σήμερα δεν μπορούν πια να γράψουν μόνοι τους τις ομιλίες τους και τα βιβλία τους, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι ούτε να τα διαβάσουν μπορούν.
Gore Vidal, γ. 1925, Αμερικανός συγγραφέας


Ένας θρόνος δεν είναι παρά ένας πάγκος καλυμμένος με βελούδο.
Ναπολέων Βοναπάρτης, 1769-1821, Γάλλος στρατηλάτης & αυτοκράτορας


Δεν είμαι καθόλου συνεπής, εκτός από την πολιτική. Και αυτό πιθανότατα οφείλεται στην πλήρη αδιαφορία μου γι' αυτό το θέμα.
Λόρδος Βύρων, 1788-1824, Βρετανός ποιητής


Πολιτική και έγκλημα είναι το ίδιο πράγμα.
Ο Αλ Πατσίνο στο Νονό 2


Η λογική των πολιτικών: κάτι πρέπει να κάνουμε, αυτό είναι κάτι, πρέπει να το κάνουμε.
Από την αγγλική τηλεοπτική σειρά Yes prime Minister


Όπως όλοι οι Εσκιμώοι αλιείς, όλοι οι Άραβες ιππείς, και όλοι οι αρχαίοι Πάρθοι τοξόται, ούτως και όλοι οι σημερινοί Έλληνες είναι πολιτευταί, όλοι ψηφοθήραι, όλοι κομματάρχαι και εκ τούτου και κάπως ρήτορες εξ ανάγκης!
Εμμανουήλ Ροΐδης, 1836-1904, Έλληνας συγγραφέας


Η πολιτική είναι ένας χώρος με χαμηλές προσδοκίες και περίεργα μέτριες απαιτήσεις, όπου όλοι είναι καλοί, εκτός αν είναι εγκληματίες, και όλοι είναι σοφοί, εκτός αν είναι -σε γελοίο βαθμό- κάτι άλλο.
Frank Moore Colby, 1865-1925, Αμερικανός συγγραφέας


Δίκαιον είναι να ζητηθή ο μεγαλοφυής γλωσσολόγος, ο οποίος πρώτος ωνόμασε τα σκεύη από τα οποία βγαίνει η κυριαρχία, κάλπας. Οι Έλληνες κάλπας κυρίως ωνόμαζον τας θήκας της τέφρας των νεκρών. Θα είχε βεβαίως υπ’ όψιν του και τον ρόλον που παίζουν εις τας εκλογάς οι νεκροί.
Δημήτριος Καμπούρογλου, 1852-1942, Έλληνας γνωμικογράφος


Ως οι Ινδοί εις φυλάς, ούτω και οι Ελληνες διαιρούνται εις τρεις κατηγορίας:
α) Εις συμπολιτευομένους, ήτοι έχοντας κοχλιάριον να βυθίζωσιν εις την χύτραν του προϋπολογισμού.
β) Εις αντιπολιτευομένους, ήτοι μη έχοντας κοχλιάριον και ζητούντας εν παντί τρόπω να λάβωσιν τοιούτον.
γ) Εις εργαζομένους, ήτοι ούτε έχοντας κοχλιάριον ούτε ζητούντας, αλλ' επιφορισμένους να γεμίζωσι την χύτραν διά του ιδρώτος των.
Εμμανουήλ Ροίδης, Έλληνας συγγραφέας

Ευφυολογήματα
Καπιταλισμός είναι η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, ενώ σοσιαλισμός είναι ακριβώς το αντίθετο.
Henri Jeanson,1900-1970,Γάλλος συγγγραφέας

Αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν κάτι, θα ήταν παράνομες.
Ανώνυμος

Μην πείτε στη μητέρα μου ότι ασχολούμαι με την πολιτική. Νομίζει ότι είμαι πιανίστας σε μπουρδέλο.
Mark Twain,1835-1910,Αμερικανός συγγραφέας

Αν ένας πολιτικός ανακάλυπτε ότι υπήρχαν κανίβαλοι στην περιφέρειά του, θα τους υποσχόταν ιεραπόστολους για δείπνο .
H.L. Mencken, 1880-1956, Αμερικανός Αρθρογράφος

Συντηρητισμός είναι να μην κάνεις καμιά αλλαγή και όταν αμφιβάλλεις, να ρωτάς τη μαμά σου.
Woodrow Wilson, 1856-1924, Αμερικανός Πρόεδρος [1913-1921]

Από την εποχή των Δωριέων έως σήμερα, όλες οι Ελληνικές κυβερνήσεις παραλαμβάνουν καμένη γη.
ΚΥΡ,Έλληνας σκιτσογράφος

Δημοκρατία είναι η τέχνη να διοικείς το τσίρκο μέσα από το κλουβί με τις μαϊμούδες.
H.L. Mencken, 1880-1956, Αμερικανός Αρθρογράφος


Έχω όση εξουσία έχει και ο Πάπας, απλώς δεν έχω τόσους πολλούς ανθρώπους να το πιστεύουν αυτό.
George Carlin, 1936-2008, Αμερικανός κωμικός


Είμαι απολύτως υπέρ του διαχωρισμού Κράτους και Εκκλησίας. Η άποψή μου είναι ότι οι δυο αυτοί θεσμοί μας πηδάνε αρκετά από μόνοι τους, οπότε οι δύο μαζί είναι σίγουρος θάνατος.
George Carlin, 1936-2008, Αμερικανός κωμικός


Ένα πράγμα που πρέπει να μάθεις για την πολιτική είναι ότι δεν μπορείς να πας να παίξεις γκολφ και να νικήσεις τον Πρόεδρο.
Λύντον Τζόνσον, 1908-1973, Αμερικανός Πρόεδρος [1963-1968]


Έχω μια φαντασίωση, ότι ο Ted Turner εκλέγεται πρόεδρος, αλλά αρνείται να αναλάβει επειδή δεν θέλει να παραιτηθεί από τις εξουσίες του.
Arthur Clarke, 1917-2008, Βρετανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας
(σσ:Ο Ted Turner -ως γνωστόν- είναι ο ιδιοκτήτης του CNN )

Αν ο Θεός ήθελε να ψηφίσουμε, θα μας είχε δώσει υποψηφίους .
Jay Leno, γ. 1950, Αμερικανός κωμικός


Ο σοσιαλισμός είναι παραβίαση της αμερικανικής αρχής ότι δεν πρέπει να χώνεις τη μύτη σου στις δουλειές των άλλων, εκτός αν πρόκειται να βγάλεις κανένα φράγκο.
P.J. O'Rourke,γ. 1947,Αμερικανός συγγραφέας

Η λογική των πολιτικών: κάτι πρέπει να κάνουμε, αυτό είναι κάτι, πρέπει να το κάνουμε.
Από την αγγλική τηλεοπτική σειρά Yes prime Minister

Ελπίζω οι δύο πτέρυγες του Δημοκρατικού κόμματος να φτερουγίσουν μαζί.
William Jennings Bryan,1860–1925,Αμερικανός πολιτικός

Ένας κομμουνιστής μοιάζει με κροκόδειλο. Όταν ανοίγει το στόμα του δεν ξέρεις αν είναι για να χαμογελάσει ή να σε κατασπαράξει.
Ουίνστον Τσώρτσιλ,1874-1965,Βρετανός Πρωθυπουργός , Νόμπελ 1953

Στο τέλος τους νικήσαμε με τζιν Levis 501. Ένα τεράστιο ολοκληρωτικό καθεστώς γονάτισε επειδή κανένας δεν ήθελε πια να φοράει βουλγάρικα παπούτσια. Τώρα τους φάγαμε και είμαστε το νούμερο ένα στον πλανήτη.
P.J. O'Rourke,γ. 1947,Αμερικανός συγγραφέας


Ιστορικές φράσεις
Δημοκρατία είναι η κυβέρνηση του λαού, από το λαό, για το λαό.
Αβραάμ Λίνκολν, 1809-1865, Αμερικανός Πρόεδρος

Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου.
Τζων Κέννεντυ,1917-1963, Αμερικανός Πρόεδρος [1960-1963]

Το κράτος είμαι εγώ.
Λουδοβίκος XIV,1638-1715,Γάλλος βασιλιάς

Δεν δικαιούσθε δια να ομιλείτε!
Μένιος Κουτσόγιωργας, Υπουργός του ΠΑΣΟΚ

Ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά!
Σλόγκαν των αντιβενιζελικών

Αντεμού ο Γουλιμής. Καληνύκτα σας.
Χαρίλαος Τρικούπης,1832-1897,Έλληνας Πρωθυπουργός

Λατινικά Ρητά
Vox populi, vox dei.μτφρ: Φωνή λαού, φωνή Θεού.

Sic semper tyrannis! μτφρ: έτσι πάντα τους τυράννους
Η φράση που κραύγασε ο Μπουθ πυροβολώντας τον Αβραάμ Λίνκολν


Panem et circenses.μτφρ: Άρτον και θεάματα.
Γιουβενάλης, Ρωμαίος σατιρικός συγγραφέας



Παροιμίες για την Πολιτική και την Εξουσία
• Αυτός που καβαλικεύει έναν τίγρη, φοβάται να κατέβει κάτω.
Κινέζικη παροιμία
• Την εξουσία μπορείς να την εμπιστευτείς μόνο στον άνθρωπο που τη βαριέται και την αποφεύγει.
Γαλλική παροιμία
• Φωνή λαού οργή Θεού.
• Όπου κατουρούν πολλοί μαζί, κυλάει ποτάμι.


Πατάτες
Αυτοί που περιμένουν, ότι η ΕΣΣΔ μπορεί να εγκαταλείψει τον κομμουνισμό, θα πρέπει να περιμένουν μέχρι που μια γαρίδα θα μάθει να σφυρίζει.
Νικίτα Χρουστσόφ,1894-1971,Σοβιετικός ηγέτης

Η μεγάλη αποχή στις εκλογές είναι μια ένδειξη ότι λιγότεροι άνθρωποι πήγαν να ψηφίσουν.
Ντον Κουέηλ,Αμερικανός Αντιπρόεδρος [1988-1992]

Θα περάσουν πολλά χρόνια-όχι στον καιρό μου πάντως- πριν δούμε γυναίκα πρωθυπουργό της Βρετανίας.
Μάργκαρετ Θάτσερ,γ. 1925,Βρετανίδα πρωθυπουργός
Το είπε 10 χρόνια πριν γίνει πρωθυπουργός...

Δευτέρα 11 Ιουλίου 2011

αποσπασμα απο την Αντιγώνη του Σοφοκλή ''Έρως ανίκατε μάχαν''

Έρως ανίκατε μάχαν,
Έρως, ός εν κτήμασι πίπτεις,
ός εν μαλακαίς παρειαίς
νεάνιδος εννυχεύεις,
φοιτάς δ' υπερπόντιος
εν τ' αγρονόμοις αυλαίς·
καί σ' ούτ' αθανάτων φύξιμος ουδείς
ούθ' αμερίων σέ γ' ανθρώπων.
Ο δ' έχων μέμηνεν.
Σύ καί δικαίων αδίκους
φρένας παρασπάς επί λώβα,
σύ καί τόδε νείκος ανδρών
ξύναιμον έχεις ταράξας·
νικά δ' εναργής βλεφάρων
ίμερος ευλέκτρου νύμφας,
τών μεγάλων πάρεδρος
εν αρχαίς θεσμών.
'Αμαχος γάρ εμπαίζει Θεός, Αφροδίτα.
Νυν δ' ήδη 'γώ κ'αυτός θεσμών
έξω φέρομαι τάδ' ορών ίσχειν δ'
ουκέτι πηγάς δύναμαι δάκρυ
τόν παγκοίτην όθ' ορώ θάλαμον
τήνδ' Αντιγόνην ανύτουσαν.

και σε μετάφραση...

Έρωτα, ανίκητε σε κάθε μάχη,
συ που κυριαρχείς όπου κι αν πατήσεις,
συ που ξενυχτάς τα κορίτσια
με τα τρυφερά μάγουλα,
που δρασκελάς πάν' από θάλασσες
και τρυπώνεις στους κήπους,
κανείς δε γλυτώνει από 'σε,
μήτε Θεός μήτε θνητός.
Όποιον αγγίξεις, τονε παλαβώνεις.
Συ, άνθρωπο φρόνιμον εξωθείς
στ' αδικο και στο χαμό,
συ π' άναβεις ταραχή κι αμάχη
ανάμεσα σε γιο και πατέρα,
νικά πόθος και λαχταρα για τη γλυκομάτα νύφη,
κόντρα σ' όλους τους μεγάλους νόμους.
Σαν ατάραχος Θεός τους περγελάς, ω Αφροδίτη.
Ήδη τώρα κι εγώ παρανομώ
που δε μπορώ να κρατήσω τα δάκρυα,
βλέποντας τη δύστυχη Αντιγόνη
να τη σέρνουν άκαιρα στον τάφο
που μέσα του μια μέρα όλοι θα μπούμε.

Ο Αριστοφανικός µύθος για την ανθρώπινη φύση στο πλατωνικό Συµπόσιο.

«Τι είν’ αυτό που ζητάτε, άνθρωποι, ο ένας από τον άλλον;»

Ενα απόσπασμα απο το Συμπόσιο του Πλατωνα... (το όποιο παρεμπιπτόντως αγαπώ ιδιαιτέρως σαν κείμενο ) όπου ο Πλάτωνας παραθέτει έναν "μυθο", μεσω του αττικού κωµικογράφου, Αριστοφανη.Ο οπόιος , με χαρακτηριστικό αριστοφάνειο ύφος και τεχνική, παρουσιάζει στους συµποσιαστές του τον δικότου λόγο περί έρωτα.
Μα φυσικά το θέμα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την ανθρώπινη φύση και τον Ερωτα !!! Τον Μέγα Έρωτα!!!


14. "Λοιπόν, Ερυξίμαχε" είπε ο Αριστοφάνης "πράγματι έχω σκοπό να μιλήσω κάπως διαφορετικά απ' ό,τι και συ και ο Παυσανίας μιλήσατε. Έχω δηλαδή τη γνώμη, ότι η ανθρωπότητα δεν έχει αντιληφθεί καθόλου τη σπουδαιότητα του Έρωτος. Αν την εννοούσαν, θα κατασκεύαζαν προς τιμήν του μεγαλοπρεπέστατα ιερά και βωμούς και θα προσέφεραν πολύ λαμπρές θυσίες. Όχι όπως τώρα, που δεν γίνεται προς τιμήν του τίποτε, ενώ έπρεπε πρώτα απ' όλα να γίνεται. Διότι μεταξύ των θεών είναι ο μεγαλύτερος φίλος του ανθρώπου, αφού είναι βοηθός των ανθρώπων και ιατρός για όλα εκείνα, με την θεραπεία των οποίων θα υπήρχε υψίστη ευδαιμονία στο γένος των ανθρώπων. Θα προσπαθήσω λοιπόν εγώ να σας παρουσιάσω τη σημασία του και σεις πάλι γίνετε διδάσκαλοι των άλλων.

Πρωτίστως πρέπει να καταλάβετε καλά την φύση του ανθρώπου και τις περιπέτειές της. Παλαιά δηλαδή ο οργανισμός μας δεν ήταν ο ίδιος, όπως τώρα, ήταν διαφορετικός. Πρώτα πρώτα τα φύλα των ανθρώπων ήταν τρία, και όχι όπως σήμερα δύο, αρσενικόν και θηλυκόν. Υπήρχεν ακόμη και ένα τρίτο, αποτελούμενο απ' αυτά τα δύο. Το όνομά του μένει ακόμη, το ίδιο όμως έχει εξαφανισθεί: το ανδρόγυνο. Ήταν τότε ένα ξεχωριστό φύλο, και συνδύαζε και στην εμφάνιση και στο όνομα τα δύο άλλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Τώρα δεν υπάρχει παρά μόνον σαν λέξη και χρησιμοποιείται σαν ύβρις. Έπειτα ολόκληρος ο κορμός του κάθε ανθρώπου ήταν στρογγυλός και είχε ολόγυρα ράχη και πλευρές. Είχε τέσσερα χέρια και άλλα τόσα σκέλη και δύο πρόσωπα επάνω σ' ένα λαιμό κυλινδρικό, όμοια και απαράλλακτα, που έβλεπαν προς αντίστροφη κατεύθυνση το καθένα, και ένα κρανίο επάνω από τα δύο πρόσωπα, και αυτιά τέσσαρα και διπλά γεννητικά όργανα και όλα τ' άλλα, όπως θα μπορούσε κανείς επί τη βάσει αυτών να φαντασθεί. Μετεκινείτο δε όχι μόνον όρθιο, όπως τώρα, αν ήθελε προς την μία ή προς την αντίθετη διεύθυνση. Αλλά, όποτε αποφάσιζε να τρέξει γρήγορα, όπως οι ακροβάτες γυρίζουν τα πόδια προς τα επάνω σαν τροχός και κάνουν τούμπες, έτσι και τότε στηρίζονταν και στα οκτώ τους άκρα και μετακινούνταν πολύ γοργά περιστροφικά.

Ο λόγος τώρα που ήσαν τρία τα φύλα και είχαν αυτή την εμφάνιση, είναι διότι το αρσενικό ήταν αρχικά γέννημα του ηλίου, το θηλυκό της γης, το ανάμεικτο της σελήνης. Αφού και η σελήνη αποτελείται και από τα δύο. Περιφερικά πάλι ήσαν και αυτά και ο τρόπος της μετακινήσεώς των, διότι ομοίαζαν με τους προγόνους τους. Η σωματική τους δύναμη και η αντοχή τους ήταν τρομερά, και είχαν απέραντη έπαρση. Τα έβαλαν μάλιστα με τους θεούς. Αυτό που διηγείται ο Όμηρος για τον Ώτο και τον Εφιάλτη, αναφέρεται σε εκείνους κυρίως: τόλμησαν να κατασκευάσουν ανάβαση προς τον ουρανό για να κτυπήσουν τους θεούς.

15. Ο Ζευς τότε σκεπτόταν με τους άλλους θεούς, τι να τους κάμουν, και δεν εύρισκαν λύση. Να τους σκοτώσουν και με τους κεραυνούς να εξαφανίσουν το γένος τους, όπως τους Γίγαντες, δεν τους φαινόταν σωστό. Η λατρεία τότε και οι θυσίες των ανθρώπων θα χάνονταν. Ούτε πάλι να τους ανέχονται ν' ασχημονούν. Τέλος ύστερ' από πολλά είχε ο Ζεύς μια έμπνευση και τους λέγει:

"Έχω, μου φαίνεται, ένα μέσον, ώστε και να διατηρηθεί η ανθρωπότητα και να παραιτηθεί από την αυθάδειά της: να γίνουν ασθενέστεροι. Προς το παρόν" είπε "θα τους κόψω σε δύο μέρη τον καθένα. Έτσι θα γίνουν αφ' ενός μεν ανίσχυροι, αφ' ετέρου δε χρησιμότεροι για μάς, αφού θα είναι αριθμητικώς περισσότεροι. Θα περπατούν δε ορθοί με τα δύο πόδια. Αν όμως αποδειχθεί ότι εξακολουθούν να είναι ανυπότακτοι και δεν θέλουν να καθίσουν ήσυχα, δεύτερη φορά", είπε, "θα τους χωρίσω και πάλι στα δύο, ώστε να περπατούν με το ένα σκέλος, σαν να παίζουν κουτσό".

Είπε και άρχισε να σχίζει τους ανθρώπους σε δύο, όπως αυτοί που σχίζουν τα βερύκοκκα για να τα διατηρήσουν, ή όπως αυτοί που σχίζουν τα αυγά με την τρίχα. Τον καθένα που χώριζε, ανέθετε στον Απόλλωνα να του γυρίσει το πρόσωπο και το ήμισυ του λαιμού προς το μέρος της τομής. Έτσι θα έβλεπε ο άνθρωπος το σχίσιμό του και θα καθόταν πιο φρόνιμος. Επίσης τα άλλα τον διέταξε να τα τακτοποιήσει. Πράγματι, εκείνος γύριζε το πρόσωπο και τραβούσε το δέρμα απ' όλα τα μέρη προς το σημείο που λέγεται σήμερα κοιλία, και το έδενε όπως τα σουρωτά πουγγιά, αφήνοντας ένα στόμιο στο κέντρο της κοιλίας, αυτό που λέγουν σήμερα τον ομφαλό. Τις ρυτίδες τις άλλες τις περισσότερες τις εξομάλυνε και διευθέτησε τα στήθη μ' ένα εργαλείο, όπως αυτό που έχουν οι τσαγκάρηδες για να ισιώνουν τα ζαρώματα των δερμάτων στα καλαπόδια. Μερικές αφήκε μόνο εκεί κοντά στην κοιλιά και τον ομφαλό, να μένουν σαν ενθύμιο του τι πάθαμε κάποτε

Μετά την διχοτόμηση λοιπόν του οργανισμού μας αναζητούσε το καθένα το άλλο ήμισυ και πήγαιναν μαζί. Τύλιγαν τότε τα χέρια τους ο ένας γύρω από τον άλλον, και έτσι σφιχταγκαλιασμένοι, γεμάτοι πόθο να κολλήσουν μαζί, εύρισκαν τον θάνατο από την πείνα και γενικά από την ανικανότητα προς οποιανδήποτε ενέργεια. Χωρισμένοι ο ένας από τον άλλον δεν δέχονταν να κάμουν τίποτα. Όποτε δε το ένα ήμισυ πέθαινε και έμενε το άλλο, αυτό που έμενε, ζητούσε ένα άλλο ν' αγκαλιάσει, είτε το ήμισυ γυναικός πλήρους ήταν (αυτό που ονομάζουμε σήμερα γυναίκα) είτε ανδρός - αυτό που εύρισκε εμπρός του. Και έτσι χάνονταν. Τους λυπήθηκε λοιπόν ο Ζεύς και μηχανεύεται άλλο τέχνασμα: μεταφέρει τα γεννητικά τους όργανα προς τα εμπρός. Ως τώρα τα είχαν και αυτά προς τα έξω και η γονιμοποίηση και γέννηση γινόταν όχι μέσα τους, αλλά στο χώμα, όπως στα τζιτζίκια. Τους τα μετέθεσε λοιπόν, όπως είπαμε, προς τα εμπρός και κανόνισε η αναπαραγωγή να γίνεται δια μέσου των οργάνων αυτών εντός των δύο φύλων, δια του αρσενικού εντός του θηλυκού. Και τούτο με την πρόθεση, ώστε με το αγκάλιασμα, αν μεν τύχει και συναντηθούν άνδρας και γυναίκα, να γονιμοποιούν και έτσι ν' αναπαράγεται το είδος. Και αν πάλι αρσενικό μ' αρσενικό, να προκαλείται επί τέλους χορτασμός της συνουσίας και να κάνουν διαλείμματα, ώστε να στραφούν προς τις εργασίες τους και να φροντίσουν και για τα υπόλοιπα ζητήματα της ζωής. Από τόσο παλαιά λοιπόν ο έρως των ανθρώπων μεταξύ των είναι ριζωμένος στη φύση τους και μας συνενώνει στην αρχική μας κατάσταση, και ζητεί να κάμει και πάλιν από τα δύο ένα και να επανορθώσει το πάθημα του ανθρωπίνου οργανισμού.

16. Ο καθένας μας λοιπόν είν' ένα ημίτομον ανθρώπου, σχισμένος όπως είναι από ένας σε δύο, καθώς οι γλώσσες τα ψάρια. Και ζητεί διαρκώς ο καθένας το άλλο του ημίτομον. Τώρα, όσοι από τους άνδρες είν' απόκομμα από το φύλο το μεικτό, αυτό που ονομαζόταν τότε ανδρόγυνο, αυτοί είναι γυναικομανείς. Και η πλειονότητα των μοιχών από το φύλο αυτό κατάγονται. Επίσης και όσες γυναίκες είναι ανδρομανείς και άπιστοι σύζυγοι κατάγονται από το φύλο τούτο. Οι γυναίκες πάλι που είναι απόκομμα ολόκληρης γυναίκας, αυτές δεν ενδιαφέρονται και πολύ για τους άνδρες. Έχουν στρέψει την προσοχή τους μάλλον στις γυναίκες. Απ' αυτό το φύλο κατάγονται οι λεσβιάδες. Όσοι δε είναι αρσενικού απόκομμα, κυνηγούν τ' αρσενικά. Εφ' όσον μεν είναι παιδιά, αγαπούν τους άνδρες, αφού είναι τμήμα αρσενικού, και τους ευχαριστεί να κοιμούνται και να σφικταγκαλιάζονται με τους άνδρες μαζί. Και είν' αυτοί οι εκλεκτοί μεταξύ των παιδιών και των εφήβων, επειδή έχουν στην φύση τους πολύ ανδρισμό. Μερικοί βέβαια τους αποκαλούν αδιάντροπους. Αλλά δεν είν' αλήθεια. Διότι το κάνουν όχι από αναισχυντία, αλλ' από θάρρος και από γενναιότητα και από τον αρρενωπό τους χαρακτήρα. Τους ενθουσιάζει ό,τι είναι όμοιο προς την φύση τους. Απόδειξη τρανή όταν εξελιχθούν, είναι οι μόνοι που αποδεικνύονται, στα πολιτικά, άνδρες αληθινοί. Όταν δε γίνουν άνδρες, επιδίδονται στον έρωτα των παιδιών και δεν ενδιαφέρονται για τον γάμο και την απόκτηση παιδιών από φυσική κλίση, αλλά μόνον επειδή είναι ικανοποιημένοι από το έθιμο. Οι ίδιοι είναι ικανοποιημένοι να περάσουν μαζί τη ζωή τους άγαμοι. Οπωσδήποτε ένας τέτοιου είδους εξελίσσεται σε άνθρωπο γεμάτο έρωτα προς τ' αγόρια και αγάπη προς τους εραστές του, διότι πάντοτε τον ευχαριστεί ό,τι είναι συγγενές.

Αν τύχει κάποτε μάλιστα να συναντήσει το ίδιον εκείνο το πραγματικό του ήμισυ, είτε ο παιδεραστής είτε οποιοσδήποτε άλλος, τότε πλέον η συγκίνησή τους είναι εξαιρετική από το αίσθημα στοργής, κοινής καταγωγής, έρωτος. Ούτε στιγμή, θα έλεγα, δεν δέχονται ν' αποχωρισθούν. Αυτοί είναι, που περνούν πιστοί μεταξύ τους ολόκληρη ζωή. Οι ίδιοι δεν θα ήσαν σε θέση καν να εκφράσουν, τι θέλει επί τέλους ο ένας από τον άλλον. Διότι δεν είναι καθόλου δυνατόν να πιστευθεί, ότι είναι η ερωτική απόλαυση, και ότι επομένως χάριν αυτής ευχαριστούνται ο ένας από του άλλου την συμβίωση με πάθος τόσο σφοδρό. Κάτι άλλο είναι μάλλον - το βλέπει κανείς - αυτό που θέλει και των δύο η ψυχή, κάτι που δεν μπορεί να εκφράσει. Διαισθάνεται όμως τι θέλει και το υποδηλώνει σκοτεινά. Και αν, τη ώρα που είναι πλαγιασμένοι μαζί, ερχόταν από πάνω τους ο Ήφαιστος με τα εργαλεία του και τους ρωτούσε:

"Τι είν' αυτό που ζητείτε, άνθρωποι, ο ένας από τον άλλον;"

Και αν εκείνοι δεν ήξεραν τι ν' απαντήσουν, και τους ρωτούσε και πάλι:

"Θέλετε μήπως αυτό; να μείνετε μαζί ο ένας με τον άλλον όσον το δυνατόν περισσότερο, ώστε και νύκτα και ημέρα να μην αποχωρίζεσθε; Αν πράγματι αυτός είναι ο πόθος σας, τότε είμαι πρόθυμος να σας καλουπώσω και να σας σφυρηλατήσω σε ένα κομμάτι, ώστε από δύο να γίνετε αμέσως ένας, και όσον καιρό ζείτε, να ζείτε και οι δύο σας κοινή ζωή σαν ένας, και πάλι όταν πεθάνετε, εκεί κάτω στον Άδη ένας να είσθε και όχι δύο, σε ένα ταυτόχρονο θάνατο. Σκεφθείτε λοιπόν, αν αυτό είναι που ποθείτε, και αν θα μείνετε ευχαριστημένοι, αν τούτο πετύχετε".

Μόλις ακούσει αυτά, ούτε ένας - είμαστε βέβαιοι - δεν θα έλεγε όχι, ούτε θα εκδήλωνε άλλη επιθυμία. Αντίθετα θα πίστευε, πως άκουσε απαράλλακτα ό,τι τόσο καιρό τώρα ποθούσε, να ενωθεί και να συγχωνευθεί με τον αγαπημένο του, ώστε να γίνουν ένας αντί δύο.

Η αιτία τούτου είναι, ότι αυτή ήταν η πρωταρχική φύση και ότι κάποτε ήμασταν ολόκληροι. Του ολοκλήρου λοιπόν ο πόθος και η ορμή έχει τ' όνομα έρως. Πρωτύτερα - το επαναλαμβάνω - ήμασταν ένα. Τώρα όμως για τις αμαρτίες μας μας έχει διαμελίσει ο θεός, όπως οι Σπαρτιάτες τους Αρκάδες. Είναι φόβος μάλιστα, αν δεν είμαστε σωστοί προς τους θεούς, να μας διαμελίσει και δεύτερη φορά και να γυρίζουμε τότε σε κατάσταση ανάλογη με τις ανάγλυφες μορφές, που εικονίζονται κατά κρόταφον στις στήλες, πριονισμένοι στο μέσον από τη μύτη, στο κατάντημα διχοτομημένου αστραγάλου.

Για τους λόγους τούτους πρέπει ο ένας τον άλλον να συμβουλεύει, να έχει σεβασμό προς τους θεούς, ώστε ν' αποφύγουμε εκείνα, να πραγματοποιήσουμε δε τα άλλα, καθώς ο Έρως είναι οδηγητής μας και κυβερνήτης μας. Εναντίον αυτού κανείς να μην αντιδρά, και αντιδρά όποιος επισύρει το μίσος των θεών. Ενώ αν γίνουμε αγαπημένοι του θεού και ειρηνεύσουμε μαζί του, θ' ανακαλύψουμε και θα επικοινωνήσουμε με τους αγαπημένους μας, τους πραγματικά δικούς μας, πράγμα το οποίο λίγοι σήμερα κατορθώνουν.

Και ας μη νομίσει ο Ερυξίμαχος, για να γελοιοποιήσει την ομιλία μου, πως αναφέρομαι στον Παυσανία και τον Αγάθωνα. Δυνατόν ν' ανήκουν και αυτοί σε εκείνους και να είναι και οι δύο φύσεως αρσενικής. Αλλ' εγώ μιλώ για όλους ανεξαιρέτως, άνδρες και γυναίκες, ότι μόνον κατ' αυτόν τον τρόπον το γένος μας θα επετύγχανε ευδαιμονία, αν δηλαδή φθάσουμε στο φυσικό αποτέλεσμα του έρωτος και βρει ο καθένας μας τον αγαπημένο τον δικό του, ώστε να επανέλθει στην πρωταρχική κατάσταση. Και αν είναι αυτό το ιδεώδες, εκείνο που ευρίσκεται πλησιέστατα προς αυτό στην παρούσα κατάσταση των πραγμάτων, είναι κατ' ανάγκη το καλύτερο. Και αυτό είναι να επιτύχει κανείς αγαπημένο, γεννημένο σύμφωνα με τις προτιμήσεις του.

Τούτου τον δωρητή θεό αν θέλουμε να υμνήσουμε, τον Έρωτα είναι δίκαιο να υμνήσουμε, ο οποίος και στο παρόν μας προσφέρει πλήθος ευεργεσίες, σαν οδηγητής προς τις συγγενείς μας φύσεις, και για το μέλλον μας χαρίζει πλούσιες ελπίδες, εφ' όσον εμείς αποδίδουμε προς τους θεούς σεβασμό, να μας επαναφέρει στην αρχική μας κατάσταση και να μας θεραπεύσει, να μας καταστήσει κατ' αυτόν τον τρόπον μακαρισμένους και ευτυχείς.

Αυτός, Ερυξίμαχε", είπε "είναι ο λόγος μου περί του Έρωτος, διαφορετικός από τον δικό σου. Και συ - σου υπέβαλα ήδη την παράκληση - μη ζητήσεις να τον διακωμωδήσεις, ώστε ν' ακούσουμε τι θα πει ο καθένας από τους υπόλοιπους, ή μάλλον από τους δύο. Διότι μόνο ο Αγάθων και ο Σωκράτης μένουν".

Τετάρτη 1 Ιουνίου 2011

Παράλληλα Σύμπαντα

Του Max Tegmark, από το περιοδικό Scientific American, Ιούνιος 2003

Δεν είναι επιστημονική φαντασία, Η ύπαρξη άλλων Συμπάντων είναι μια άμεση συνέπεια των κοσμολογικών παρατηρήσεων

Υπάρχει ένα αντίγραφό σας που διαβάζει αυτό το άρθρο; ένα πρόσωπο που δεν είσαστε εσείς αλλά ζει σ' ένα πλανήτη που λέγεται Γη, με ομιχλώδη βουνά, γόνιμα χωράφια, πολυάνθρωπες πόλεις σ' ένα ηλιακό σύστημα με 8 άλλους πλανήτες; Η ζωή αυτού του προσώπου είναι ως τώρα ίδια με τη δική σας από κάθε άποψη. Αλλά ίσως αυτός ή αυτή, τώρα αποφασίζει να παρατήσει αυτό το άρθρο ενώ εσείς συνεχίζετε να διαβάζετε.

Η ιδέα για ένα δικό σας αντίγραφο μοιάζει παράξενη και απίθανη αλλά φαίνεται ότι θα πρέπει να συμφιλιωθούμε μαζί της γιατί υποστηρίζεται από αστρονομικά δεδομένα. Το απλούστερο και πιο διαδεδομένο κοσμολογικό μοντέλο σήμερα, προβλέπει ότι έχετε ένα δίδυμο σ' ένα γαλαξία σε απόσταση περί τα (10 στην 1028 ) μέτρα από εδώ. Η απόσταση είναι τόσο μεγάλη ώστε δεν ανήκει καν στην περιοχή που παρατηρούν οι αστρονόμοι, αλλά αυτό δεν κάνει τον δίδυμο εαυτό σας λιγότερο πραγματικό. Για το πως εκτιμάται η απόσταση αυτή θα μιλήσουμε στο δεύτερο μέρος του άρθρου. Σε πολύ πιο μακρινές αποστάσεις από αυτήν υπάρχουν ολόκληρα Σύμπαντα, αντίγραφα του δικού μας. Η εκτίμηση αυτή προκύπτει από στοιχειώδεις πιθανότητες και δεν προϋποθέτει καν τις προτεινόμενες ιδέες της σύγχρονης φυσικής. Μόνο την άποψη ότι ο χώρος είναι άπειρος ή τουλάχιστον αρκούντως τεράστιος σε μέγεθος και ομοιόμορφα γεμάτος με ύλη. Αυτά λέγονται παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι. Δείτε σχετικά την σημείωση στο τέλος του 1ου μέρους.
Κάτι τέτοιο φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τις παρατηρήσεις. Σε άπειρο χώρο, ακόμα και τα πιο απίθανα γεγονότα πρέπει να συμβαίνουν κάπου. Υπάρχουν άπειροι άλλοι κατοικήσιμοι πλανήτες, οι οποίοι περιλαμβάνουν όχι ένα αλλά άπειρους με κατοίκους που έχουν όμοια εμφάνιση με τη δική μας, όνομα και μνήμες όπως εσείς που έχουν ακολουθήσει όλες τις επιλογές που ακολουθήσατε και εσείς στη ζωή σας.

Πιθανόν δεν θα δείτε ποτέ τους άλλους εαυτούς σας. Η πιο μεγάλη απόσταση που μπορείτε να δείτε είναι η απόσταση που μπόρεσε να ταξιδέψει το φως κατά τα 14 δισεκατομμύρια χρόνια αφότου συνέβη το Big Bang. Το πιο μακρινό ορατό αντικείμενο είναι τώρα περίπου στα 4 X 1026 μέτρα μακριά μας, μια απόσταση που ορίζει το παρατηρήσιμο Σύμπαν μας. Το μέγεθος αυτό λέγεται και όγκος Hubble, ή ορίζοντας παρατήρησης ή και απλά το Σύμπαν μας. Όμοια το Σύμπαν των δίδυμων εαυτών σας είναι σφαίρες του ίδιου μεγέθους με κέντρα τους δικούς τους πλανήτες. Πρόκειται για τα πιο άμεσα παραδείγματα παράλληλων Συμπάντων. Κάθε Σύμπαν είναι απλά ένα μικρό μέρος ενός μεγαλύτερου Πολυσύμπαντος.

Με αυτόν όμως τον ορισμό του Σύμπαντος θα περίμενε κανείς η έννοια του Πολυσύμπαντος ν' ανήκει στη σφαίρα της μεταφυσικής. Η διάκριση μεταξύ φυσικής και μεταφυσικής είναι στο αν μια θεωρία είναι ελέγξιμη πειραματικά, άσχετα αν ακούγεται παράδοξη ή περιέχει μη παρατηρήσιμες ποσότητες. Τα σύνορα της φυσικής έχουν βαθμιαία διευρυνθεί ώστε να περιλαμβάνουν όλο και πιο αφηρημένες έννοιες όπως η σφαιρική Γη, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, η επιβράδυνση του χρόνου στις υψηλές ταχύτητες, η κβαντική υπέρθεση, ο καμπύλος χώρος και οι μαύρες τρύπες. Κατά τα τελευταία χρόνια και η ιδέα του Πολυσύμπαντος μπήκε σ' αυτή τη λίστα. Στηρίζεται σε καλά ελεγμένες θεωρίες όπως η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική, και ικανοποιεί όλα τα βασικά κριτήρια μιας εμπειρικής επιστήμης. Κάνει προβλέψεις και μπορεί να τροποποιηθεί. Οι επιστήμονες έχουν συζητήσει 4 διαφορετικούς τύπους παράλληλων Συμπάντων. Η ερώτηση κλειδί δεν είναι αν το Πολυσύμπαν υπάρχει αλλά πόσα επίπεδα έχει.



ΠΟΛΥΣΥΜΠΑΝ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Ι
Ο απλούστερος τύπος παράλληλου Σύμπαντος είναι απλά μια περιοχή του χώρου, η οποία βρίσκεται πολύ μακριά μας για να την έχουμε δει μέχρι τώρα. Το πιο μακρινό σημείο που μπορούμε να δούμε σήμερα βρίσκεται σε απόσταση 4X1026 μέτρα ή 42 δισεκατομμύρια έτη φωτός.

Είναι η απόσταση που πρόλαβε να ταξιδέψει το φως από τη στιγμή που άρχισε το Big Bang. Η απόσταση αυτή είναι μεγαλύτερη από 14 δισεκατομμύρια έτη φωτός, διότι η κοσμική διαστολή έχει μεγαλώσει τις αποστάσεις. Κάθε ένα από τα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι είναι βασικά όμοιο με το δικό μας. Όλες οι διαφορές πηγάζουν από διαφοροποιήσεις στις αρχικές συνθήκες της ύλης.

Επίπεδο I: Πέρα από τον κοσμικό μας ορίζοντα
Τα παράλληλα Σύμπαντα των άλλων εαυτών σας αποτελούν το επίπεδο Ι του Πολυσύμπαντος. Πρόκειται για τον λιγότερο αμφιλεγόμενο τύπο. Όλοι μας δεχόμαστε την ύπαρξη πραγμάτων που δεν μπορούμε να δούμε αλλά θα βλέπαμε αν κινούμαστε σε ένα διαφορετικό πλεονεκτικό σημείο ή απλά περιμέναμε, όπως οι άνθρωποι που περιμένουν τα πλοία να εμφανιστούν στον ορίζοντα. Αντικείμενα πέρα από τον κοσμικό ορίζοντα βρίσκονται σε μια παρόμοια κατάσταση. Το παρατηρήσιμο Σύμπαν μεγαλώνει κατά ένα έτος φωτός κάθε χρόνο, καθώς το φως από όλο και μακρινότερα αντικείμενα έχει τον χρόνο να φθάσε ως εμάς. Πιθανόν θα πεθάνετε αρκετά πριν ο άλλος εαυτός σας γίνει ορατός, αλλά κατ' αρχήν και αν η κοσμική διαστολή συνεργαστεί, οι απόγονοί σας θα μπορούσαν να τον παρατηρήσουν με ένα αρκετά ισχυρό τηλεσκόπιο.

Αν μη τι άλλο το Πολυσύμπαν Επιπέδου Ι ακούγεται μάλλον προφανές. Πως θα μπορούσε ο χώρος να μην είναι άπειρος; Υπάρχει κάπου μια πινακίδα που να λέει: "Ο χώρος τελειώνει εδώ-Προσέξτε το χάσμα"; Αν είναι έτσι τότε τι βρίσκεται πέρα από εκεί; Στην πραγματικότητα η θεωρία του Einstein για τη βαρύτητα εξετάζει αυτή την διαίσθηση. Ο χώρος θα μπορούσε να είναι πεπερασμένος αν έχει μια κυρτή καμπύλωση ή μια ασυνήθιστη τοπολογία. Ένα σφαιρικό ή σχήματος λουκουμά Σύμπαν θα είχε ένα πεπερασμένο όγκο αλλά δεν θα είχε άκρα. Η κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου επιτρέπει ευαίσθητα τεστ τέτοιων υποθέσεων. Μέχρι τώρα όμως οι ενδείξεις είναι εναντίον τους. Τα πρότυπα που δέχονται το άπειρο Σύμπαν ταιριάζουν με τα δεδομένα μας και μπαίνουν ισχυροί περιορισμοί στα εναλλακτικά μοντέλα.

Σημείωση: Ο αριθμός (10 στην 10118 ) μέτρα προκύπτει ως εξής. Το Σύμπαν μας εκτιμάμε ότι έχει περίπου 10118 υποατομικά σωματίδια που απαρτίζουν την ύλη, τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Το πλήθος όλων των δυνατών καταστάσεων που μπορούμε να σκεφτούμε ότι φτιάχνονται μ' αυτά τα σωματίδια είναι 2 στην 10118 διαφορετικές διατάξεις, που αριθμητικά προσεγγίζονται ως 10 στην 10118 . Το 2 προκύπτει αν ληφθεί υπ' όψιν ότι το καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ' αυτές τις διατάξεις. Ο καθένας από αυτούς τους συνδυασμούς αντιπροσωπεύει και ένα διαφορετικό Σύμπαν που φτιάχνεται με τα σωματίδια αυτά. Αν θέλουμε να συναντήσουμε ένα Σύμπαν πανομοιότυπο με το δικό μας θα πρέπει να βρεθούμε σε μια απόσταση πέρα από όλους αυτούς τους συνδυασμούς όπου θα έχουμε και επανάληψη αυτών των Συμπάντων. Δηλαδή να πάμε σε μια απόσταση της τάξης των (10 στην10118 )φορές την διάμετρο του Σύμπαντος που είναι της τάξης των 4X1026 μέτρα . Το γινόμενο αυτό είναι περίπου ίσο με 10 στην10118 ) μέτρα.
Για το Συγγραφέα:
Ο MAX TEGMARK έχει γράψει μια τετραδιάστατη εκδοχή του Tetris ενώ ήταν στο κολλέγιο. Είναι καθηγητής της φυσικής και αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania. Ο Tegmark είναι ειδικός στην ανάλυση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου και στη δημιουργία σμηνών των γαλαξιών. Πολλές από τις εργασίες του αφορούν την ιδέα των παράλληλων συμπάντων: βρίσκοντας αποδείξεις για άπειρο χώρο και κοσμολογικό πληθωρισμό, αναπτύσσοντας έρευνες της κβαντικής κατάρρευσης της συμφασικής υπέρθεσης (decoherence), και μελετώντας τη πιθανότητα ότι το πλάτος της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου κυμαίνεται. Επίσης ασχολείται με τη διαστατικότητα του χωρόχρονου και τη δυνατότητα οι βασικοί νόμοι της φυσικής να ποικίλλουν από τόπο σε τόπο.

Σχετικές Αναφορές:
Why Is the CMB Fluctuation Level 10-5? Max Tegmark and Martin Rees in Astrophysical Journal, Vol. 499, No. 2, pages 526-532; June 1, 1998. Available online at arXiv.org/abs/astro-ph/9709058

Is "The Theory of Everything" Merely the Ultimate Ensemble Theory? Max Tegmark in Annals of Physics, Vol. 270, No.1, pages 1-51; November 20, 1998. Available online at arXiv.org/abs/gr-qc/9704009

Many Worlds in One. Jaume Garriga and Alexander Vilenkin in Physical Review, Vol. D64, No. 043511; July 26, 2001. Available online at arXiv.org/abs/gr-qc/0102010

Inflation, Quantum Cosmology and the Anthropic Principle. Andrei Linde in Science and Ultimate Reality: From Quantum to Cosmos. Edited by J. D. Barrow, P.C.W. Davies and C. L. Harper. Cambridge University Press, 2003. Available online at arXiv.org/abs/hep-th/0211048

The author's Web site has more information at www.hep.upenn.edu/~max/multiverse.html

Our Cosmic Habitat. Martin Rees. Princeton University Press, 2001.



Μια άλλη δυνατότητα είναι ότι ο χώρος είναι άπειρος αλλά η ύλη περιορίζεται σε μια περιοχή γύρω μας. Αυτό είναι το ιστορικά δημοφιλές μοντέλο του "Σύμπαντος-νησίδας". Σε μια παραλλαγή αυτού του μοντέλου η ύλη αραιώνει με την απόσταση σε πολύ μεγάλη κλίμακα με τη μορφή fractal. Είτε με τη μια είτε με την άλλη εκδοχή, σχεδόν όλα τα Σύμπαντα στο Πολυσύμπαν επιπέδου Ι, θα είναι άδεια και νεκρά. Οι πρόσφατες όμως παρατηρήσεις της τρισδιάστατης κατανομής των γαλαξιών και της ακτινοβολίας μικροκυμάτων υποβάθρου, μας έχει δείξει ότι η διάταξη της ύλης μας παρέχει τρόπους να εξουδετερωθεί η ομοιομορφία του κενού σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. χωρίς να χρειάζονται δομές μεγαλύτερες από 1024 μέτρα.


Τα κοσμολογικά δεδομένα υποστηρίζουν την ιδέα ότι ο χώρος συνεχίζεται και πέρα από το ορατό Σύμπαν. Ο δορυφόρος WMAP μέτρησε πρόσφατα τις διακυμάνσεις στην ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου. Οι ισχυρότερες διακυμάνσεις είναι σε εύρος μισής μοίρας, πράγμα που δείχνει - μετά από εφαρμογή των νόμων της γεωμετρίας- ότι ευνοείται η επίπεδη γεωμετρία του Σύμπαντος και ότι ο χώρος είναι πολύ μεγάλος ή ακόμα και άπειρος. Δεδομένα από τον ίδιο δορυφόρο δείχνουν επίσης ότι ο χώρος στις πολύ μεγάλες κλίμακες είναι ομοιόμορφα γεμάτος με ύλη, πράγμα που δείχνει ότι τα άλλα Σύμπαντα θα μοιάζουν βασικά με το δικό μας.

Παρατηρητές που ζουν στα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι, θα έχουν τους ίδιους νόμους της φυσικής όπως εμείς, αλλά με διαφορετικές αρχικές συνθήκες. Σύμφωνα με τις σύγχρονες θεωρίες, διαδικασίες στο αρχικό Σύμπαν, διασκόρπισαν την ύλη με κάποιο βαθμό τυχαιότητας, και γεννήθηκαν όλες οι δυνατές διατάξεις που είχαν πιθανότητα διάφορη του μηδενός. Οι κοσμολόγοι υποθέτουν ότι το Σύμπαν μας, με μια σχεδόν ομοιόμορφη κατανομή μάζας και κάποιες αρχικές διακυμάνσεις στην πυκνότητα της τάξης του ενός μέρους στα 100.000, είναι τυπικές τιμές, τουλάχιστον για Σύμπαντα που περιέχουν παρατηρητές. Η υπόθεση αυτή είναι εκείνη που δικαιολογεί την εκτίμηση που αναφέραμε στο 1ο μέρος, ότι το πλησιέστερο αντίγραφο του εαυτού μας βρίσκεται 10 στην 1028 μέτρα μακριά μας. Περίπου σε 10 στην 1092 μέτρα μακριά, θα βρίσκεται μια σφαίρα ακτίνας 100 έτη φωτός, απόλυτα όμοια με μια αντίστοιχη που έχει κέντρο εμάς. Έτσι όλες οι εντυπώσεις που θα προσλαμβάνουμε κατά τα επόμενα 100 χρόνια θα είναι ίδιες με εκείνες που θα προσλαμβάνουν τα αντίγραφά μας εκεί έξω. Ας μην ξεχνάμε δε, όπως είδαμε και στο 1ο μέρος, ότι σε απόσταση 10 στην 10118 μέτρα, βρίσκεται ένας ολόκληρος όγκος Hubble (¨ένα Σύμπαν ολόκληρο) απόλυτα όμοιο με το δικό μας.

Αυτές είναι εξαιρετικά συντηρητικές εκτιμήσεις, που συνάγονται αν μετρήσουμε όλες τις δυνατές κβαντικές καταστάσεις που μπορεί να έχει ένας όγκος Hubble, αν δεν είναι θερμότερος από 108 Kelvin. Ένας τρόπος για να κάνουμε τους υπολογισμούς είναι να αναρωτηθούμε πόσα πρωτόνια θα μπορούσαν να χωρέσουν σε έναν όγκο Hubble σ' αυτή τη θερμοκρασία. Η απάντηση είναι 10118 πρωτόνια. Καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ' αυτόν τον όγκο, κι έτσι καταλήγουμε στον αριθμό 2 στην 10118 δυνατές διατάξεις των πρωτονίων. Ένα "κουτί" που περιέχει τόσους όγκους Hubble εξαντλεί όλες τις δυνατότητες. Αν στρογγυλέψουμε τα νούμερα, ένα τέτοιο κουτί έχει διάμετρο της τάξης των 10 στην 10118 μέτρα. Πέρα από αυτό το κουτί, σύμπαντα - περιλαμβανομένου του δικού μας- πρέπει να επαναλαμβάνονται. Περίπου στην ίδια εκτίμηση καταλήγουμε χρησιμοποιώντας θερμοδυναμική ή υπολογισμούς στηριγμένους στην κβαντική βαρύτητα, για το συνολικό περιεχόμενο πληροφοριών στο Σύμπαν.

Το πιο κοντινό αντίγραφό σας έχει μεγάλη πιθανότητα να βρίσκεται σε πολύ κοντινότερη απόσταση από αυτή που εκτιμήσαμε παραπάνω, αν ληφθούν υπ' όψιν οι διαδικασίες για σχηματισμό των πλανητών και η βιολογική εξέλιξη, τα οποία ευνοούν το σχηματισμό ενός αντιγράφου σας. Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο δικός μας όγκος Hubble, έχει τουλάχιστον 1020 κατοικήσιμους πλανήτες, μερικοί εκ των οποίων μπορεί να μοιάζουν με τη Γη.

Το πλαίσιο σκέψης που αναπτύξαμε για το Πολυσύμπαν επιπέδου Ι, χρησιμοποιείται πια σε θεωρητικούς υπολογισμούς ρουτίνας στη σύγχρονη Κοσμολογία, αν και σπάνια η διαδικασία αυτή αναφέρεται αναλυτικά. Για παράδειγμα, ας εξετάσουμε το πως οι Κοσμολόγοι χρησιμοποίησαν τα δεδομένα της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου για να αποκλείσουν μια πεπερασμένη σφαιρική γεωμετρία του Σύμπαντος. Τα θερμά και τα ψυχρά σημάδια στους χάρτες της ακτινοβολίας αυτής υποβάθρου, έχουν ένα χαρακτηριστικό μέγεθος που εξαρτάται από την καμπυλότητα του χώρου. Τα παρατηρούμενα σημάδια λοιπόν εμφανίζονται πολύ μικρά για να είναι συνεπή με ένα σφαιρικό σχήμα. Αλλά είναι σημαντικό να είναι τα συμπεράσματά μας στατιστικά ισχυρά. Το μέσο μέγεθος κάθε σημαδιού μεταβάλλεται τυχαία από έναν όγκο Hubble σε έναν άλλο. Έτσι είναι πιθανόν ότι το δικό μας Σύμπαν μας εξαπατά, δηλαδή μπορεί να είναι μεν σφαιρικό αλλά τυχαίνει να έχει σημάδια μικρού μεγέθους. Όταν οι Κοσμολόγοι λένε ότι έχουν αποκλείσει το σφαιρικό μοντέλο με σιγουριά 99,9%, εννοούν πραγματικά ότι αν αυτό το μοντέλο ήταν πραγματικό λιγότεροι από 1 στους 1.000 όγκους Hubble θα εμφάνιζε σημάδια τόσο μικρά όσο αυτά που παρατηρούμε.

Το συμπέρασμα είναι ότι η θεωρία του Πολυσύμπαντος μπορεί να ελεγχθεί και να απορριφθεί, ακόμη και αν εμείς δεν μπορούμε να δούμε τα άλλα Σύμπαντα. Το κλειδί είναι να προβλέψουμε πως θα είναι η συλλογή των παράλληλων Συμπάντων, και να καθορίσουμε μια κατανομή πιθανοτήτων, ή ισοδύναμα αυτό που οι μαθηματικοί αποκαλούν "μέτρο" επί της συλλογής αυτής. Το δικό μας Σύμπαν θα πρέπει να προκύπτει σαν ένα από τα πιο πιθανά. Αν όχι - αν δηλαδή σύμφωνα με τη θεωρία του Πολυσύμπαντος ζούμε σε ένα Σύμπαν μικρής πιθανότητας - τότε η θεωρία μας έχει πρόβλημα. Όπως θα δούμε παρακάτω, αυτό το πρόβλημα του "μέτρου" μπορεί να κρύβει μια μεγάλη πρόκληση.