"H φανταστική ελπίδα μπορεί ν' αρπάξει το ίδιο γερά έναν άνθρωπο όσο κι η πραγματικότητα"

"Charles Dickens"

Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010

Μια ξάστερη νύχτα


Πήγαμε σπίτι σιωπηλοί .Ανεβήκαμε στον τρίτο όροφο , χωρίς να ανταλλαξουμε κουβέντα .Σταμάτησε μπροστά μου ,με κοίταξε σαν να με έβλεπε πρώτη φορά στην ζωή του .
-Αν δεν έχεις αντίρρηση , προτιμώ να καθήσουμε στο μπαλκονάκι.
Κι αν είχα αντίρρηση , θα ήταν μάταιη. Εκείνος προχώρησε στο μπαλκονάκι , έσυρε μια από τις δυο σιδερένιες πολυθρώνες προς την γωνία που τον βόλευε και κάθισε. Τον ακολούθησα .
Η νύχτα έδειχνε να έχει πιάσει για καλά τα πόστα της Αθήνας . Ήταν βραδιά υγρή αλλά ξάστερη . Μπορούσες να βλέπεις καθαρά το στερέωμα , όσο σου επέτρεπαν οι δυο αντικρινές πολυκατοικίες , που ευτυχώς είχαν ένα αρκετά μεγάλο άνοιγμα μεταξύ τους . Μικρές ομάδες υδρατμών πέρναγαν πότε πότε πάνω από την πόλη , κάνοντας τα αστέρια να φαίνονται προς στιγμήν περισσότερο απόμακρα , για να ξαναεμφανιστούν φωτεινότερα , δημιουργώντας σου ένα αίσθημα ανακούφισης ότι δεν εξαφανίστηκαν για πάντα …
- Πως αισθάνεσαι που τα αστέρια χάνονται και ξαναεμφανίζονται ;
-Πώς να μου φανεί ; αντιρώτησα αιφνιδιασμένος από την ξαφνική παρατήρηση του.
-Δεν σου δίνει μια αίσθηση ελπίδας ; Μια αίσθηση ότι δεν θα χαθούν για πάντα ;
-Μου δίνει , απάντησα συγκαταβατικά.
- Φαντάσου ένα αστέρι να σβήσει και να μην ξαναφανεί …
-Δε θα μ’ άρεσε , απάντησα αυθόρμητα .
-Βλέπεις ; Θέλεις να ελπίζεις στην αναγέννηση …
-Ίσως…
Μεσολάβησε σιωπή . Μια σιωπή βαριά – που την έκανε βαρύτερη το υνόπνευμα που είχαμε καταναλώσει – από τις σκέψεις , το φόβο και το άγνωστο , που έδειχνε ότι αντιμετωπίζαμε και οι δύο …
Το οινόπνευμα είχε αρχίσει να αποσυντίθεται στα ‘έξ ᾧν συνετέθη’. Εξατμιζόταν ο ‘οἶνος’ και απόμενε το ‘πνεῡμα’ στο κεφάλι , βαρύ σαν κατακάθι μούργας σε στραγγισμένο κρασοβάρελο…
Υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις που σε ρίχνουν σε ένα κενό . Δεν είναι όμως ακριβής αυτός ο χαρακτηρισμός . Απλώς τον συνηθίζουμε , για να μην χρησιμοποιούμε άλλες λέξεις εννοιολογικά αυστηρές. Τέτοιες καταστάσεις σε κατακυριεύουν ύστερα από έντονες συγκινήσεις ή στην διάρκεια ολόψυχων και αφοσιωμένων προσκυνημάτων , που πιστεύεις ότι σε βγάζουν από το φθαρτό και ότι σε ανεβάζουν στο άφθαρτο…
Το αγόρι έδειχνε να απολαμβάνει τη νύχτα . Όμως , αν τον παρατηρούσε κάποιος προσεχτικότερα , όπως έκανα εγώ θα ’βλεπε μια τρομακτικά διεισδυτική ματιά να διαπερνά τον ουράνιο θόλο , σαν να ήθελε να ανυψωθεί , να ρουφήξει τους αιθέριους χυμούς της απόλυτης Γνώσης …
Ξαφνικά το αγόρι διέκοψε τη σιωπή του με ένα παραλήρημα. Ένα μονόλογο που υποπτευόμουν –ήμουν βέβαιη , μάλλον – ότι έβγαινε από τον εσωτερισμό του.Θα προσπαθήσω να μεταφέρω εδώ εκείνα που είπε ο φίλος μου σ’ αυτήν την κατάσταση , μια κατάσταση υπνωτισμού , όπως θα μπορούσα να την χαρακτηρίσω αβασάνιστα εκείνες τις ώρες .Γράφω όπως μου’ ρχονται στην μνήμη ,γι’ αυτό ίσως φανούν στον αναγνώστη αποσπασματικά .Δεν θυμάμαι …
-Ερχόμαστε σε έναν κόσμο , άρχισε να λέει , υλικής ακαταστασίας , με ‘ πλίνθους και κέραμους ᾀτάκτως ἐρριμμένους ’. Σ’ έναν κόσμο όπου επικρατεί η αυτόνομη δομή της ελευθερίας , της αναρχίας και της αταξίας , προσπαθώντας εμείς οι πεπερασμένοι αριθμοί να δώσουμε δομή και λογική .Προσπαθούμε να καταγράψουμε την κατάσταση ενός κόσμου στον οποίο εκπέσαμε . Σ’ αυτό τον κόσμο που είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε , ότι κι αν κάνουμε , ότι κι αν μηχανευτούμε. Όλες οι προσπάθειες εξόδου μας από αυτόν , με την παρούσα φύση μας , είναι καταδικασμένες και μάταιες . Απλώς , οι προσπάθειες μας αυτές μας κάνουν να καταλαβαίνουμε το αδύνατο της εξόδου μας .
Παλαιότερα ενθουσιαζόμουν όταν κατόρθωνα να απορρίπτω μία πρόσκληση . Και είχα την ματαιοδοξία να πιστεύω ότι είμαι δυνατός . Πολύ δυνατός . Απέρριπτα που μου προσέφεραν και δεν καταλάβαινα τον εγωισμό μου . Τον υπέρμετρο εγωισμό να πιστεύεις ότι έτσι σπάζεις τα αν8ρώπινα δεσμά που σου επέβαλε το θείο και ανυψώνεται προς Εκείνον. Δεν αντιλαμβανόμουν ο ανόητος , ότι γινόμουν υπηρέτης της αλαζονείας μου . Πώς να γίνω δεκτός από Εκείνον , εγώ , ο ένοχος της απόρριψης ενός δώρου Του, μια προσφορά Του ;
Το αγόρι σταμάτησε να μιλάει . Πήρε μια βαθιά αναπνοή . Είχε το πρόσωπο του στραμμένο προς το στερέωμα . Δεν μπορούσα να πιάσω την έκφραση του προσώπου του ,και κυρίως των ματιών του , για να καταλάβω σε πια κατάσταση βρισκόταν . Μου έδινε την εντύπωση ότι , έτσι όπως ήταν στραμμένος προς τα πάνω , προς τα άστρα του γαλαξία μας , έπινε από του ουράνιους κρούνους του θείου .
-Αυτό το αχανές διάστημα που εκτίθεται μπροστά μας , συνέχισε μετά από λίγο , νομίζεις ότι θα μπορούσαμε ποτέ να το γνωρίσουμε με τις ανθρώπινες δυνάμεις μας ; Και μπορείς ποτέ να πιστέψεις ότι όλη αυτή η απεραντοσύνη μπορεί να είναι κενή , όταν σε ένα κόκκο άμμου όπως είναι η γη μας , κατοικούν εκατομμύρια ψυχές ; Είμαστε σε μια στενή κοιλάδα , για να κατανοήσουμε μια απέραντη πεδιάδα …
Αναζητούμε την αλήθεια .Αλλά ποια αλήθεια ; Πώς μπορούμε να συλλάβουμε εμείς την αλήθεια , αφού δεν μπορούμε να την προσδιορίσουμε ; Ότι δημιουργούμε είναι ατελές και ανολοκλήρωτο.
Δεν έχουμε καταλάβει ότι κατασκευάζουμε μια σιδηροδρομική γραμμή χωρίς αφετηρία και χωρίς καταληκτικό σταθμό και ότι κινούμαστε πάνω σε δυο σιδηροτροχιές ενός ιδεατού σιδηρόδρομου που είναι καταδικασμένες να μην συναντηθούν ποτέ . Γιατί αλίμονο αν συναντηθούν … Έτσι , απλώς την κατασκευάζουμε , αποδεικνύοντας τη ματαιοδοξία μας όπως και οι πρόγονοι μας τον πύργο της Βαβέλ…
Είχα απορροφηθεί από τις σκέψεις του.
-Η ύλη , είπε μετά από λιγόστιγμη σιωπή , είναι μια από τις εκφράσεις της Δύναμης .Μια έκφραση της ύλης είναι η ζωή. Και μια έκφραση της ζωής είναι ο έρωτας .
Το αγόρι εδώ αναστέναξε . Ήταν ένας αναστεναγμός που έδειχνε να βγαίνει από τα βάθη της ψυχής του .
Υπάρχουν κι άλλες , πολλές εκφράσεις της Δύναμης που δεν μπορούμε να τις αντιληφθούμε και να τις κατανοήσουμε . Εκείνο όμως που θέλω να πω είναι ότι έχω μεγάλες αμφιβολίες αν η Δύναμη αυτή έχει ανάγκη από ικεσίες , γονυκλισίες και θεατρινίστικες εκδηλώσεις κακομοιριάς και ανημποριάς , όπως μας έμαθαν από μικρούς να κάνουμε…
Τη Δύναμη αυτή ο άνθρωπος την ονόμασε Θεό .Ο Θεός είναι Άπειρος , χωρίς αρχή και χωρίς πέρας , χωρίς χρόνο και χώρο, αντίθετα με το δημιούργημα Του .Αυτή είναι η καταδίκη και ο δεσμός του με το Δημιουργό του .Παίρνει απ’ Αυτόν και συγχρόνως Του δίνει. Παίρνει και δίνει . Μέχρι το τέλος ... έχεις διαβάσει τα ‘αεροπαγίτικα ’ ;
Δεν πρόλαβα να απαντήσω αρνητικά, είχε δεδομένο ότι δεν τα είχα διαβάσει …
-Το πρόβλημα της γνώσης του θεού απασχολούσε πάντα την ανθρωπότητα , είπε .Υπάρχει λοιπόν ένα αξιόλογο σύγγραμμα , το Περί μυστικής θεολογίας .Τα περιεχόμενα του αποκλήθηκαν ‘αεροπαγίτικα’. Λοιπόν , αυτό το σύγγραμμα που είναι το ευαγγέλιο της αποφατικής θεολογίας , σε αντίθεση με την καταφατική , στην οποία αποδίδουμε ανθρώπινες ιδιότητες στο θεό , <<καλός , αγαθός, άγιος , πανάγαθος , παντοκράτωρ>> και άλλα παρόμοια αναφέρει μετάξι άλλων :
(Η των πάντων Αιτία , που όλα τα υπερβαίνει , ούτε ουσία είναι , ούτε χωρίς ζωή είναι , ούτε χωρίς λόγο , ούτε χωρίς νου, ούτε σώμα είναι , ούτε σχήμα έχει ή μορφή ,ούτε βρίσκεται σε ορισμένο τόπο , ούτε βλέπεται , ούτε συγχύζεται, ούτε ταράζεται , ούτε ενοχλείται , ούτε υποκύπτει σε αδυναμίες των αισθήσεων ή των υλικών απολαύσεων, ούτε έχει ανάγκη από φως , ούτε παθαίνει αλλοίωση ή φθορά ή μερισμό ή στέρηση , ούτε τίποτα από όσα παθαίνουν τα αισθητά , ούτε είναι τίποτα από αυτά… Ούτε ψυχή είναι , ούτε νους ούτε λέγεται ούτε νοείται , ούτε αριθμός ή τάξη ή μέγεθος , ή ισότητα ή ανισότητα , η ομοιότητα , ή ανομοιότητα , ούτε με τη γνώση απορεί να έρθει κάποιος σε επαφή μαζί της , ούτε με την επιστήμη… Σ αυτήν ούτε προσθέτουμε ούτε αναιρούμε τίποτα …
Ο Γργηγόριος ο Νανζιανζηνός , συνέχισε το αγόρι ,λέει ότι ο θεός είναι ακατάληπτος για την ανθρώπινη διάνοια ίδιος προσθέτει ότι η ανθρώπινη ψυχή είναι θεία και άφθαρτος εισάγεται έξωθεν στο φθαρτό άνθρωπο και αναχωρεί μετά το θάνατο .Ο θάνατος είναι συνέπεια του προπατορικού αμαρτήματος . Μετά το θάνατο επιστρέφει στο Απόλυτο , απ’ όπου είχε αποσπαστεί…
Στο σημείο αυτό τι αγόρι σταμάτησε να μιλά .Έδειχνε κάτι να σκέφτεται ή να περιμένει …
Αναλογίστηκα για λίγο τις πεποιθήσεις του φίλου μου.
-‘Θεός ’… είπα. Ισως , η ανάγκη του ανθρώπου να πιστεύει….
Σήκωσα τα μάτια μου στον ουρανό , και άφησα τις σκέψεις μου να ταξιδέψουν στο σκοτάδι….


Σκέφτηκα την πιστή και τον άνθρωπο.

1 σχόλιο: