"H φανταστική ελπίδα μπορεί ν' αρπάξει το ίδιο γερά έναν άνθρωπο όσο κι η πραγματικότητα"

"Charles Dickens"

Πέμπτη 19 Μαΐου 2011

time

Γεγονός είναι ότι διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία ο πλανήτης μαστίζεται από την έλλειψη και από διαφόρων ειδών στερήσεις. Έλλειψη οξυγόνου, έλλειψη νερού, έλλειψη τροφής, έλλειψη αγάπης, έλλειψη ανθρωπιάς. Σχέσεις χαρακτηρισμένες από έλλειψη και στέρηση με ποικίλους τρόπους και σε ποικίλες μορφές. Ανάμεσα στις σχέσεις με τις πολλαπλές στερήσεις αυτή που θα έπρεπε να διακρίνουμε είναι η σχέση με τον χρόνο και η ιδιαιτερότητα αυτής της σχέσης.


Ο άνθρωπος και ο χρόνος, μια σχέση από τον έρωτα μέχρι την αντιπαλότητα και την εχθρότητα. Μια σχέση ανεξερεύνητη καθώς ο ένας αγνοεί την ταυτότητα του άλλου και αισθάνεται μέσα σε αυτή την άγνοια το άγνωστο να γίνεται μέχρι και κατατρεγμός απέναντί του. Ο άνθρωπος, παρά την μακροχρόνια επιστημονική και φιλοσοφική μελέτη και αναζήτησή του, δεν έχει καταφέρει ακόμη να αγγίξει την φύση του χρόνου και γι’ αυτό αισθάνεται απορημένα έως και αμήχανα απέναντί του.

Χαρακτηριστικές φράσεις: “δεν μου φτάνει ο χρόνος”, “με κυνηγάει ο χρόνος”, “σκοτώνω τον χρόνο μου” όπως και πολλές άλλες βεβαιώνουν το ιδιόρρυθμο της σχέσης του ανθρώπου με τον χρόνο. Μια σχέση χωρίς στίγμα και ταυτότητα, με ένα άγνωστο παρελθόν και απροσδιόριστο μέλλον, που ωστόσο κάποια στιγμή θα πρέπει να διευκρινιστεί προκειμένου να φτάσει σε μια κάθαρση που θα αποκαταστήσει την σχέση στην υγιή και φυσιολογική της κατάσταση.


Ο εγκέφαλος, στην περίπτωση αυτή, όπως και σε πολλές άλλες, έχει υποκαταστήσει την θέση της καρδιάς διαστρέφοντας την σχέση που ο άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει με το μυαλό, αντί να αφήσει την καρδιά να παίξει σωστά τον ρόλο της. Όσο η ανάλυση του χρόνου θα γίνεται με τον εγκέφαλο η φύση του θα παραμένει κρυφή και άγνωστη, καθώς, όπως και ο Ηράκλειτος υποστηρίζει η «φύσις κρύπτεσθαι φιλεί…».



Αλλά και ο Γουίλιαμ Φώκνερ στο έργο του Βουή και Μανία δίνει μια διαφορετική άποψη για την σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο, που γίνεται μέσα από μηχανικά υποκατάστατα όπως το ρολόι.



«Ιουνίου 2α, 1910

Όταν η σκιά από την κάσσα του παραθύρου έκανε την εμφάνισή της, η ώρα είχε πάει μεταξύ εφτά και οχτώ, και τότε είχα ξαναμπεί στο εσωτερικό του χρόνου και άκουσα το ρολόι. Ήταν του παππού και όταν ο πατέρας το ‘δωσε σ’ εμένα, είπε λάβε το μαυσωλείο πάσης ελπίδος και επιθυμίας. Είναι συντριπτικότατα πιθανό πώς θα το εκμεταλλευτείς για να κερδίσεις την ‘εις άτοπον απαγωγήν’ της κάθε ανθρώπινης πείρας που είναι σε θέση να θεραπεύσει τις προσωπικές σου ανάγκες καθόλου επαρκέστερα απ’ όσο θεράπευσε τις ανάγκες τις δικές του ή του πατέρα του. Σου το δίνω όχι για να θυμάσαι τον χρόνο, αλλά για να μπορείς να τον λησμονάς μια τόσο για ένα λεπτό, και να μην αναλώνεσαι σε απόπειρες να τον κατακτήσεις. Επειδή καμία μάχη δεν κερδήθηκε ποτέ, είπε. Ούτε και δόθηκε. Το πεδίο της μάχης αποκαλύπτει στον άνθρωπο μόνο τη δική του αφροσύνη και τον απελπισμό του, και όσο για νίκη, είναι φαντασιοκοπία φιλοσόφων και ηλιθίων». Και συνεχίζει παρακάτω: «Επειδή ο Πατέρας είπε τα ρολόγια σφαγιάζουν τον Χρόνο. Είπε ο Χρόνος είναι νεκρός όσο ροκανίζεται στους τροχίσκους ενός ρολογιού. Και μονάχα όταν το ρολόι σταματήσει ανασταίνεται ο χρόνος».

Ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος να επιλέγει ανάμεσα στο αδιέξοδο ή στην αναγκαστική επανατοποθέτηση. Μια σχέση που πρέπει να αναθεωρηθεί όχι με τους όρους και τις προϋποθέσεις του μυαλού αλλά με τις ανάγκες και τις προσδοκίες της καρδιάς, γιατί ο άνθρωπος πρέπει να ζήσει, και όχι απλά πρέπει να ζήσει, αλλά πρέπει να ζήσει ευτυχισμένος.

Παράλληλοι Κόσμοι...

Η πιο μεγάλη απόσταση που μπορούμε να δούμε είναι η απόσταση που μπόρεσε να ταξιδέψει το φως κατά τα 14 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια από τη στιγμή που συνέβη το Big Bang. Το πιο μακρινό ορατό αντικείμενο είναι τώρα περίπου στα 4 X 1026 μέτρα μακριά μας. Αυτή η απόσταση ορίζει το παρατηρήσιμο Σύμπαν μας. Το μέγεθος αυτό λέγεται και όγκος Hubble ή ορίζοντας παρατήρησης ή και απλά το Σύμπαν μας.



Κάθε Σύμπαν είναι απλά ένα μικρό μέρος ενός μεγαλύτερου Πολυσύμπαντος.

Κατά τα τελευταία χρόνια και η ιδέα του Πολυσύμπαντος μπήκε σ’ αυτή τη λίστα. Στηρίζεται σε καλά ελεγμένες θεωρίες, όπως η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική, και ικανοποιεί όλα τα βασικά κριτήρια μιας εμπειρικής επιστήμης. Κάνει προβλέψεις και μπορεί να τροποποιηθεί. Η Θεωρία των Χορδών - Μεμβρανών προϋποθέτει σαφώς την ύπαρξη πολλών διαστάσεων και Παράλληλων Συμπάντων. Η ύπαρξη των παράλληλων Κόσμων βεβαιώνεται από εμπειρικά στοιχεία. O Θαλής μίλησε, όχι μόνον για τον μικρόκοσμο της ύλης, αλλά και για παράλληλους Κόσμους.


Η ερώτηση κλειδί δεν είναι αν το Πολυσύμπαν υπάρχει, αλλά πόσα επίπεδα έχει.

Οι επιστήμονες έχουν συζητήσει 4 διαφορετικούς τύπους παράλληλων Συμπάντων.



Ο απλούστερος τύπος παράλληλου Σύμπαντος, Επιπέδου Ι, είναι μια περιοχή του χώρου, η οποία βρίσκεται πολύ μακριά μας για να την έχουμε δει μέχρι τώρα. Το πιο μακρινό σημείο που μπορούμε να δούμε σήμερα βρίσκεται σε απόσταση 4X1026 μέτρα ή 42 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Κάθε ένα από τα παράλληλα Σύμπαντα επιπέδου Ι είναι βασικά όμοιο με το δικό μας. Όλες οι διαφορές πηγάζουν από διαφοροποιήσεις στις αρχικές συνθήκες της ύλης.

Το Σύμπαν μας εκτιμάμε ότι έχει περίπου 10118 υποατομικά σωματίδια που απαρτίζουν την ύλη, τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Το πλήθος όλων των δυνατών καταστάσεων που μπορούμε να σκεφτούμε ότι φτιάχνονται μ’ αυτά τα σωματίδια είναι 2 στην 10118 διαφορετικές διατάξεις, που αριθμητικά προσεγγίζονται ως 10 στην 10118 . Το 2 προκύπτει αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι το καθένα από αυτά τα σωματίδια μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει σ’ αυτές τις διατάξεις. Ο καθένας από αυτούς τους συνδυασμούς αντιπροσωπεύει και ένα διαφορετικό Σύμπαν που φτιάχνεται με τα σωματίδια αυτά. Αν θέλουμε να συναντήσουμε ένα Σύμπαν πανομοιότυπο με το δικό μας θα πρέπει να βρεθούμε σε μια απόσταση πέρα από όλους αυτούς τους συνδυασμούς όπου θα έχουμε και επανάληψη αυτών των Συμπάντων.

Πέρα από το Σύμπαν, που παρατηρούμε με τα τηλεσκόπιά μας, υπάρχουν κι άλλοι Κόσμοι, ίσως άπειροι σε πλήθος. Μερικοί από αυτούς είναι όμοιοι με τον δικό μας, ακόμη και στη μικρότερη λεπτομέρεια, εκτός από το ότι ακολουθούν ξεχωριστούς δρόμους.

Στο Επίπεδο ΙΙ, οι τρέχουσες παρατηρήσεις υποδεικνύουν ότι ο Κόσμος είναι άπειρος σε έκταση, κάτι που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο κομμάτι από αυτόν είναι απαρατήρητο. Μέσα στην αισθητή μας φυσαλίδα του άπειρου χώρου υπάρχει ένας πολύ μεγάλος, αλλά πεπερασμένος, αριθμός σωματιδίων, τα οποία έχουν επομένως έναν απέραντα μεγαλύτερο, αλλά πεπερασμένο όμως αριθμό ρυθμίσεων.

Εάν ο Κόσμος είναι άπειρος, τότε κάπου έξω υπάρχουν κι άλλες φυσαλίδες του χώρου με την ίδια ρύθμιση των σωματιδίων, όπως εδώ. Επίσης φυσαλίδες με κάθε άλλη κατανοητή ρύθμιση των σωματιδίων που είναι συνεπής προς τους νόμους της Φυσικής, προβλέπονται από την δημοφιλή θεωρία του αιώνιου χαοτικού πληθωρισμού. Το πολλαπλό Σύμπαν φαίνεται σαν ένα αυξανόμενο fractal, που δημιουργεί πληθωριστικές περιοχές, και καθεμιά τέτοια περιοχή, επεκτείνεται και ψύχεται σ’ ένα νέο Σύμπαν. Οι κβαντικές διακυμάνσεις που προκαλούν τον χαοτικό πληθωρισμό, θα μπορούσαν να προκαλέσουν διαφορετικά σπασίματα της συμμετρίας σε άλλες φυσαλίδες. Έτσι εξηγείται η ύπαρξη πολλαπλών Συμπάντων μέσα σε κάποιο είδος χωροχρονικού αφρού. Κάθε Σύμπαν υπάρχει σε ένα κλειστό όγκο χώρου και χρόνου. Το Σύμπαν μας είναι μόνο ένα από τα πολλά που αναπτύχθηκαν.

Ο χώρος μεταξύ της φυσαλίδας μας και των γειτονικών φυσαλίδων διαστέλλεται πιο γρήγορα από ό, τι κινούμαστε εμείς εντός αυτού του χώρου, ακόμη και αν κινούμαστε με την ταχύτητα του φωτός.

Στο επίπεδο ΙΙΙ, σε κάθε στιγμή, καθένα από τα άπειρα σύμπαντα χωρίζεται σε πολλαπλάσια σύμπαντα, που αντιπροσωπεύουν κάθε κατανοητή έκβαση κάθε κβαντικού γεγονότος. Άπειρα των απείρων. Η ιδέα αυτή πρεσβεύει ότι η τυχαιότητα στις κβαντικές διαδικασίες κάνει το Σύμπαν να διακλαδίζεται σε πολλαπλά αντίγραφα. Ένα όν μπορεί να έχει πολλές ταυτόσημες υπάρξεις σε πολλά χωροχρονικά σημεία, είτε του ίδιου Σύμπαντος, είτε άλλων. Αυτά τα παράλληλα Σύμπαντα δεν είναι στην πραγματικότητα ξεχωριστά Σύμπαντα, γιατί αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Η επικρατούσα άποψη στη Φυσική σήμερα είναι ότι ο αριθμός των διαστάσεων του χωροχρόνου, η ποιοτική μορφή των στοιχειωδών σωματιδίων, και πολλές από τις ονομαζόμενες φυσικές σταθερές, δεν απορρέουν από τους φυσικούς νόμους, αλλά είναι το προϊόν διαδικασιών που ονομάζονται διασπάσεις συμμετριών.

Στο επίπεδο IV των παράλληλων συμπάντων, οι νόμοι της φυσικής είναι μεταβλητοί.

Ο αφηρημένος κβαντικός κόσμος, ο οποίος περιγράφεται από μία εξελισσόμενη κυματοσυνάρτηση, περιέχει εντός αυτού έναν τεράστιο αριθμό από παράλληλες κλασσικές ιστορικές πορείες, οι οποίες συνεχώς διαχωρίζονται και συγχωνεύονται, καθώς κι έναν αριθμό από κβαντικά φαινόμενα που δεν έχουν κλασσική περιγραφή.

Η ύπαρξη άλλων Συμπάντων δεν είναι επιστημονική φαντασία, αλλά μία άμεση συνέπεια των κοσμολογικών παρατηρήσεων.



Υπάρχει, άραγε, ένα αντίγραφό σας που διαβάζει αυτό το άρθρο; Ένα πρόσωπο που δεν είσαστε εσείς, αλλά ζει σ’ έναν πλανήτη που λέγεται “Γη”, σε ένα άλλο ηλιακό σύστημα;
Η ζωή αυτού του προσώπου είναι ως τώρα ίδια με τη δική σας από κάθε άποψη; Μήπως αυτός ή αυτή, τώρα αποφασίζει να σταματήσει να διαβάζει αυτό το άρθρο, ενώ εσείς συνεχίζετε να το διαβάζετε;

Η ιδέα για ένα δικό σας αντίγραφο μοιάζει παράξενη και απίθανη, αλλά φαίνεται ότι θα πρέπει να συμφιλιωθούμε μαζί της, γιατί υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα.

Αν πραγματικά υπάρχουν πολλά ίδια αντίγραφα του εαυτού μας, η παραδοσιακή έννοια της αιτιοκρατίας καταργείται. Δεν μπορείτε να υπολογίσετε το μέλλον σας ακόμη και αν είχατε πλήρη γνώση της συνολικής κατάστασης του Πολυσύμπαντός σας, διότι δεν υπάρχει τρόπος για να προσδιορίσετε ποιο από τα αντίγραφα είσαστε.

Προκύπτουν, λοιπόν, πολλά ουσιαστικά ερωτήματα:

Μήπως σε κάποια όνειρά μας ζούμε τη ζωή μας σε κάποιο παράλληλο σύμπαν;

Μήπως οι τροποποιήσεις του παρελθόντος μας αφορούν το παρόν σε ένα άλλο Σύμπαν;
Μήπως η εξέλιξη συντελείται με αυτό τον τρόπο στο Πολυσύμπαν;

Υπάρχει άραγε πρωτότυπο Σύμπαν και πρωτότυπη ζωή, της οποίας οι κλώνοι εμφανίζονται παράλλληλα;

Ποιες είναι οι σχέσεις μας με τους ομοίους μας, στα παράλληλα Σύμπαντα; Κ.λπ...


Επιστημονικά άρθρα
Σταμάτης Τσαχάλης